Μεγάλη ανησυχία έχουν προκαλέσει οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν, με τα ανθρώπινα δικαιώματα και ειδικά αυτά των γυναικών να βρίσκονται στο επίκεντρο αυτής της ανησυχίας.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα των Ταλιμπάν, η διακυβέρνηση της χώρας θα πραγματοποιηθεί βάσει μιας αυστηρής ερμηνείας του νομικού συστήματος του Ισλάμ που ονομάζεται «νόμος της Σαρία».
Στο πλαίσιο του ισλαμικού νόμου θα τηρηθούν και τα δικαιώματα των γυναικών, δήλωσε ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν κατά την χθεσινή συνέντευξη Τύπου, την πρώτη τους μετά την άνοδο τους στην εξουσία,
Ωστόσο, δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες για το τι θα σημαίνει αυτό στην πράξη.
Όταν ήταν για τελευταία φορά στην εξουσία, οι Ταλιμπάν εισήγαγαν ή υποστήριξαν τιμωρίες όπως δημόσιες εκτελέσεις δολοφόνων και μοιχών.
Τι είναι η Σαρία;
Ο νόμος της Σαρία είναι το νομικό σύστημα του Ισλάμ. Προέρχεται τόσο από το Κοράνι, το κεντρικό κείμενο του Ισλάμ, όσο και από τα φετφά – τις αποφάσεις των ισλαμικών μελετητών.
Η Σαρία κυριολεκτικά σημαίνει “το καθαρό μονοπάτι προς το νερό”.
Ο νόμος της Σαρία λειτουργεί ως κώδικας ζωής που πρέπει να τηρούν όλοι οι Μουσουλμάνοι, συμπεριλαμβανομένων προσευχών, νηστείας και δωρεών σε φτωχούς.
Σκοπεύει να βοηθήσει τους μουσουλμάνους να καταλάβουν πώς πρέπει να καθοδηγούν κάθε πτυχή της ζωής τους σύμφωνα με τις επιθυμίες του Θεού
Πώς λειτουργεί όλο αυτό στην πράξη;
Η Σαρία μπορεί να ενημερώσει κάθε Μουσουλμάνο ως προς το τι να κάνει σε κάθε πτυχή της καθημερινότητάς του.
Για παράδειγμα, ακόμα και για το αν θα αποδεχθεί την πρόσκληση των συναδέλφων του να διασκεδάσουν μαζί σε ένα μπαρ μετά την δουλειά, ένας μουσουλμάνος μπορεί να απευθυνθεί στη Σαρία για να διασφαλίσει ότι ενεργεί εντός του νομικού πλαισίου της θρησκείας τους.
Άλλοι τομείς της καθημερινής ζωής όπου οι Μουσουλμάνοι μπορούν να στραφούν στη Σαρία για καθοδήγηση περιλαμβάνουν το οικογενειακό δίκαιο, τα οικονομικά και τις επιχειρήσεις.
Ποιες είναι μερικές από τις πιο σκληρές τιμωρίες;
Ο νόμος της Σαρία χωρίζει τα αδικήματα σε δύο γενικές κατηγορίες: τα αδικήματα «had», τα οποία είναι σοβαρά εγκλήματα με καθορισμένες ποινές, και τα εγκλήματα «tazir», όπου η ποινή αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια του δικαστή.
Τα αδικήματα Hadd περιλαμβάνουν κλοπή, η οποία μπορεί να τιμωρηθεί με ακρωτηριασμό του χεριού του δράστη, καθώς και μοιχεία η οποία μπορεί να επιφέρει την ποινή του θανάτου με λιθοβολισμό.
Ο ΟΗΕ έχει εκφραστεί κατά του θανάτου με λιθοβολισμό, λέγοντας ότι «αποτελεί βασανιστήριο, απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία και ως εκ τούτου απαγορεύεται ρητά».
Δεν υιοθετούν ή επιβάλλουν όλες οι μουσουλμανικές χώρες τέτοιες ποινές για αδικήματα, με έρευνες να δείχνουν ότι οι στάσεις των Μουσουλμάνων σε αυστηρές ποινές για τέτοια αδικήματα ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό.
Μπορούν να εκτελεστούν μουσουλμάνοι επειδή «γύρισαν την πλάτη» στη θρησκεία τους;
Η αποστασία, ή η αποχώρηση από την πίστη, είναι ένα πολύ αμφιλεγόμενο ζήτημα στον μουσουλμανικό κόσμο και οι ειδικοί λένε ότι η πλειοψηφία των μελετητών πιστεύει ότι τιμωρείται με θάνατο.
Αλλά μια μειοψηφία μουσουλμάνων στοχαστών (Σούφιδες), ιδιαίτερα εκείνων που ασχολούνται με τις δυτικές κοινωνίες, υποστηρίζουν ότι η πραγματικότητα του σύγχρονου κόσμου σημαίνει ότι η «τιμωρία» πρέπει να αφεθεί στον Θεό – και ότι το ίδιο το Ισλάμ δεν απειλείται από την αποστασία.
Το ίδιο το Κοράνι δηλώνει ότι «δεν υπάρχει καταναγκασμός» στη θρησκεία, αν και σε πολλά σημεία μιλά για επιβολή της πίστης του Ισλάμ, έστω και δια του ξίφους…
Πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις;
Όπως κάθε νομικό σύστημα, έτσι και η Σαρία είναι περίπλοκη και η πρακτική της εξαρτάται απόλυτα από την ποιότητα και την κατάρτιση εμπειρογνωμόνων.
Tι αντίκτυπο έχουν όλα αυτά στις αφγανές γυναίκες;
Υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν, οι γυναίκες τέθηκαν ουσιαστικά σε κατ ‘οίκον περιορισμό καθώς δεν τους επιτρεπόταν να εργαστούν ή να έχουν εκπαίδευση.
Οι γυναίκες και τα κορίτσια από την ηλικία των οκτώ ετών έπρεπε να φορούν μπούρκα και έπρεπε να συνοδεύονται από έναν άντρα συγγενή εάν ήθελαν να φύγουν από το σπίτι τους.
Τα παπούτσια με ψηλά τακούνια απαγορεύονταν επίσης σε περίπτωση που ενθουσίαζαν τους άνδρες, τα σπίτια με παράθυρα στο ισόγειο και τον πρώτο όροφο έπρεπε να βαφτούν και οι γυναίκες απαγορεύονταν να βγαίνουν στο μπαλκόνι τους.
Οι γυναίκες που δεν υπάκουαν στους κανόνες των Ταλιμπάν μαστιγώθηκαν στο δρόμο ή στα γήπεδα και τα δημαρχεία
Επιπλέον, δεν επιτρέπεται η φωτογράφιση, η κινηματογράφηση ή η προβολή εικόνων γυναικών σε εφημερίδες, βιβλία, καταστήματα καθώς και οι εμφανίσεις τους στο ραδιόφωνο, την τηλεόραση ή σε δημόσιες συγκεντρώσεις.
Οι γυναίκες που δεν υπάκουαν στους κανόνες, ακόμη και αν δεν είχαν άνδρες συγγενείς για να βγουν έξω, μαστιγώνονταν στο δρόμο ή στα γήπεδα και τα δημαρχεία.
Ακόμα, σε μερικές γυναίκες έκοψαν τις άκρες του αντίχειρά τους επειδή φορούσαν βερνίκι νυχιών και λιθοβολήθηκαν μέχρι θανάτου εάν αρνούνταν να δηλώσουν πίστη στους Ταλιμπάν.
Ευάγγελος Αποστολίδης
Θεολόγος Οικονομολόγος
