Αύριο το μεσημέρι στον Λευκό Οίκο στη συνάντηση Κυριάκου Μητσοτάκη – Τζο Μπάιντεν αναμένεται να παιχθεί η πρώτη από τις δυο κρίσιμες διπλωματικές παρτίδες, που περιλαμβάνει η επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ.
Η δεύτερη θα παιχθεί μεθαύριο με την ομιλία του Κ. Μητσοτάκη στο Κογκρέσο και πιθανώς να «λύσει» και τη φημολογούμενη πώληση των 40 F-16 στην Τουρκία. Ομως η αυριανή συνάντηση στον Λευκό Οίκο έχει μεγάλη ατζέντα και βάσιμες προσδοκίες και γι’ αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, στην ελληνική αποστολή επικρατεί συγκρατημένη αισιοδοξία. Η οποία ενισχύθηκε και από το «απρόσμενο δώρο» του Τ. Ερντογάν, ο οποίος πριν από την αναχώρηση του πρωθυπουργού προκάλεσε νέα αναστάτωση στους κόλπους του ΝΑΤΟ, υπαινισσόμενος μέχρι και την άσκηση βέτο για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Καλή συγκυρία
Η συγκυρία για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις θεωρείται ιδιαιτέρως καλή για την Ελλάδα, καθώς αφενός η Ελλάδα, με την καθαρή και συνεπή στάση της απέναντι στον πόλεμο της Ουκρανίας, έχει κερδίσει πόντους, σε αντίθεση με την Τουρκία η οποία παραμένει η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στον εισβολέα Πούτιν και του παρέχει διαρκώς διευκολύνσεις. Αφετέρου είναι νωπή ακόμα η ψήφιση της MDCA (Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ), η οποία συσφίγγει περαιτέρω τις σχέσεις των δυο χωρών. Ο Κ. Μητσοτάκης φέρεται αποφασισμένος να εκμεταλλευτεί αυτήν τη συγκυρία και να θέσει στο τραπέζι όλα τα φλέγοντα ζητήματα. Πληροφορίες από το Μ. Μαξίμου θέλουν τον πρωθυπουργό να συνομιλεί με τον Αμερικανό πρόεδρο όχι ως «γκρινιάρης επαίτης», αλλά ως ο εκπρόσωπος μιας χώρας με αυτοπεποίθηση και συναίσθηση του γεωπολιτικού της ρόλου.
Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να τεθούν στο τραπέζι:
1 Η κλιμακούμενη τουρκική προκλητικότητα με τις πρωτοφανείς παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου, αλλά και οι σχεδιασμοί της Αγκυρας για νέες θερινές εξορμήσεις τουρκικών ερευνητικών σκαφών στην Αν. Μεσόγειο. Διπλωματικές πηγές που έχουν συμμετάσχει στην πολύ καλή προετοιμασία της συνάντησης, εκφράζουν αισιοδοξία ότι η δήλωση Μπάιντεν μετά τη συνάντηση με τον Ελληνα πρωθυπουργό δεν θα αφήνει περιθώρια παρερμηνειών ως προς τις προθέσεις της Ουάσιγκτον.
2 Αντικείμενο των συζητήσεων αναμένεται να είναι και το μπλοκάρισμα της πώλησης των F-16 στην Τουρκία, αλλά και η περαιτέρω ενίσχυση των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Δεν αποκλείεται η κατά προτεραιότητα απόκτηση F-35 από την Ελλάδα, όπως και η χρηματοδότηση για την αντικατάσταση παλαιών ρωσικών οπλικών συστημάτων, με νέα σύγχρονης τεχνολογίας συστήματα, τα οποία είναι συμβατά με τα οπλικά συστήματα που χρησιμοποιεί το ΝΑΤΟ.
3 Στην ατζέντα της συνάντησης αναμένεται να έχουν θέση διμερή ζητήματα στο πλαίσιο της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ελλάδας-ΗΠΑ (συμπεριλαμβανόμενης της συνεργασίας 3+1), ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα νέα δεδομένα που δημιουργεί για τη Δύση, ενισχύοντας τη σημασία και τον ρόλο της εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου, αλλά και η έμπρακτη αλληλεγγύη μεταξύ εταίρων που απειλούνται.
4 Τα ενεργειακά αναμένεται να έχουν ιδιαίτερη σημασία στη συζήτηση Κ. Μητσοτάκη-Τζ. Μπάιντεν, καθώς η Ελλάδα μπορεί να γίνει κόμβος μεταφοράς φυσικού αερίου και καθαρής-πράσινης ενέργειας από τη Μ. Ανατολή και την Αν. Μεσόγειο προς τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, συμβάλλοντας στην ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία. Ηδη με τη δημιουργία του FRSU στην Αλεξανδρούπολη δημιουργείται ένας κρίσιμος ενεργειακός κρίκος. Ενώ δεν πρέπει να θεωρείται εντελώς απίθανο να υπάρξει εξέλιξη ως προς την αλλαγή της αμερικανικής στάσης για την κατασκευή του East Med.
5 Η διεύρυνση των αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα, πέραν π.χ. των επενδύσεων της Pfizer και της Microsoft, περιλαμβάνεται επίσης στην ατζέντα των συνομιλιών μεταξύ των δυο ανδρών.
Η ιστορική ομιλία στο Κογκρέσο
Ιδιαίτερης σημασίας αναμένεται να είναι και η πρώτη ομιλία Ελληνα πρωθυπουργού στο Κογκρέσο, το οποίο έχει αποδείξει την υποστήριξή του προς τη χώρα. Η ομιλία του πρωθυπουργού, η οποία θα απευθύνεται και στον αμερικανικό λαό, αλλά και στην ελληνική Ομογένεια, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με τον Λ. Οίκο και έχει συμβάλει σημαντικά στη σύσφιξη των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, περιγράφεται ως μια ομιλία με «εθνικό, γεωπολιτικό και ιστορικό» στίγμα, που θα αναδεικνύει το ιστορικό βάθος και εύρος των σχέσεων των δυο χωρών.
Στο πλαίσιο της επίσκεψης στην Ουάσιγκτον ο Κ. Μητσοτάκης αναμένεται να έχει συναντήσεις και επαφές με την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόζι, αλλά και με προέδρους σημαντικών επιτροπών, όπως η Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και η αντίστοιχη Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Συναντήσεις θα έχει και με εκπροσώπους της Ομογένειας, ενώ η επίσκεψη στην Ουάσιγκτον θα κλείσει με το δείπνο που θα παραθέσουν προς τιμή του 11 ομογενειακές οργανώσεις.
