Σε 11 εβδομάδες παίζονται όλα στην Κεντροαριστερά: Ποιος ζει (και) ποιος πεθαίνει σε ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ

Με διαφορά 58 ημερών -στις 13 Οκτωβρίου και την 1η Δεκεμβρίου- το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ εκλέγουν ηγεσία. Στο ΠΑΣΟΚ, που εδραιώνεται πλέον στη δεύτερη θέση, περιμένουν ρεκόρ συμμετοχής σε ένα ντέρμπι για τρεις, ενώ στον ΣΥΡΙΖΑ όλα είναι πλέον ανοιχτά: από το να επαναλάβουν οι υποστηρικτές του Στέφανου Κασσελάκη τη μαζική τους περυσινή παρουσία με τον Παύλο Πολάκη στη θέση του βασικού του αντιπάλου μέχρι το να οδηγηθεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στα δικαστήρια, με τη γραμματέα της Κ.Ο. Θεοδώρα Τζάκρη να ζητά την αποκατάσταση του έκπτωτου προέδρου γελοιοποιώντας τη διαδικασία.

Αναζητώντας διαρκώς από το 2019 τον αντίπαλο του Κυριάκου Μητσοτάκη, οι δημοσκόποι έχουν στρέψει πλέον την προσοχή τους στα τεκταινόμενα στο ΠΑΣΟΚ. Δεν κατάφερε να αξιοποιήσει τα εσωτερικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές του περασμένου Ιουνίου και έμεινε στην τρίτη θέση, αλλά η προκήρυξη των εσωκομματικών εκλογών στο τρίτο κόμμα συνέπεσε με την κορύφωση της αμφισβήτησης στο πρόσωπο του Στέφανου Κασσελάκη, οδηγώντας στην έκπτωσή του από τη θέση του προέδρου και στην προκήρυξη νέων εκλογών στον ΣΥΡΙΖΑ, με το ΠΑΣΟΚ και πάλι στη δεύτερη θέση των γκάλοπ.

Σημειώνεται ότι αυτό είχε συμβεί και από τον Νοέμβριο του 2023 ως το τέλος Φεβρουαρίου του 2024, αλλά μια σειρά πολιτικών λαθών από την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ σε συνδυασμό με την επικράτηση Κασσελάκη στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, παρά την παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα, είχαν ανατρέψει τους συσχετισμούς. Αυτή τη φορά θα χρειαστούν πολύ περισσότερα για να υπάρξει νέα ανατροπή…

Τα σενάρια και ο Τσίπρας

Οι εκλογές στο ΠΑΣΟΚ είναι ακόμα ένα επεισόδιο στο σίριαλ της «ενωμένης Κεντροαριστεράς», με το σενάριο να γράφεται από τους παλιούς συριζαίους που πήγαν στο ΚΙΝ.ΑΛ. και ξέμειναν στο ΠΑΣΟΚ, αλλά και από τα «ορφανά» του Αλέξη Τσίπρα που έμειναν στον ΣΥΡΙΖΑ και ξωπέταξαν τον Κασσελάκη μέσα σε 11 μήνες. Καθώς η ηγεσία Κασσελάκη μπήκε στο στόχαστρό τους μετά τις ευρωεκλογές άρχισε να κυκλοφορεί το όνομα του Αλέξη Τσίπρα -δημοσιοποιήθηκαν και σχετικά γκάλοπ- ως πιθανού ηγέτη ενός ενιαίου σχήματος που θα μπορούσε, σύμφωνα με τους εμπνευστές των σεναρίων αυτών, να αποτελέσει το αντίπαλο δέος της Νέας Δημοκρατίας στις επόμενες εκλογές.

Στον χώρο του ΠΑΣΟΚ οι υποψήφιοι πρόεδροι βλέπουν τα πράγματα πολύ διαφορετικά: ο Νίκος Ανδρουλάκης, ο οποίος κέρδισε τις εντυπώσεις στη συλλογή υπογραφών στήριξης της υποψηφιότητάς του καταθέτοντας στην ΕΔΕΚΑΠ, την πλειοψηφία της Κεντρικής Επιτροπής, και σχεδόν 25.000 ονόματα μελών, δηλαδή το 25% εκείνων που τον είχαν ψηφίσει στον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών του 2021, έχει δηλώσει από καιρό ότι θα κάνει «γενναίο άνοιγμα» στα στελέχη της Κεντροαριστεράς. Ομως τόσο αυτός όσο και οι υπόλοιποι υποψήφιοι, μηδέ του Χάρη Δούκα εξαιρουμένου, δεν εννοούν συνεργασία, αλλά «μεταγραφές» από τον ΣΥΡΙΖΑ και τον ευρύτερο χώρο. Και δεν έχουν στο μυαλό τους κάποιον ρόλο για τον Αλέξη Τσίπρα, αλλά για τους εαυτούς τους.

Σημειώνεται ωστόσο ότι στον χώρο του ΠΑΣΟΚ έχει χτιστεί εδώ και αρκετά χρόνια ένα «τείχος» για τα στελέχη του κόμματος που έφυγαν από το κόμμα και μετακινήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Εμπειρα στελέχη του ΠΑΣΟΚ στοιχηματίζουν ότι όποιος κι αν εκλεγεί θα έχει μεγάλη εσωκομματική δυσκολία να κάνει ένα γενικό άνοιγμα στα στελέχη της Αριστεράς, καθώς υπάρχει ο… κίνδυνος να απαντήσουν θετικά άνθρωποι που είναι κόκκινο πανί για τους ψηφοφόρους του κόμματος, όπως ο Γιάννης Ραγκούσης, o Θανάσης Θεοχαρόπουλος και πολλοί άλλοι.

Μάλιστα, στελέχη του ΠΑΣΟΚ αναφέρουν ότι όσο πιο αριστερόστροφος είναι ένας υποψήφιος πρόεδρος -χαρακτηριστική περίπτωση ο Χάρης Δούκας- τόσο μεγαλύτερες θα είναι οι αντιστάσεις των στελεχών σε προσκλητήρια ενότητας της Κεντροαριστεράς, ειδικά αν η εκλογή στο ΠΑΣΟΚ συνοδευτεί, όπως συμβαίνει συνήθως, από δημοσκοπική άνοδο, που θα περιορίσει, έστω και σχετικά, τη διαφορά από τη Νέα Δημοκρατία. Σημειώνουν δε ότι θα είναι πιο εύκολο για όποιον εκλεγεί στο ΠΑΣΟΚ να κάνει «μεταγραφές αυθεντικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που δεν άνοιξαν μέτωπο με το κόμμα», παρά προσκλητήριο σε στελέχη που είχαν ξεκινήσει από το ΠΑΣΟΚ.

Σημειώνεται ότι το 2019, ο συσχετισμός ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα προς τέσσερα και τώρα και με τη Ν.Δ. ένα προς πέντε, ενώ τώρα είναι ένα προς δύο με το κυβερνών κόμμα, ενώ έχει ανατραπεί με τον ΣΥΡΙΖΑ. Η εξέλιξη αυτή οδηγεί τους υποψήφιους προέδρους του ΠΑΣΟΚ να επιμένουν στην αυτόνομη πορεία του κόμματος, βάζοντας στην άκρη τα σενάρια περί «μεγάλης Κεντροαριστεράς».

Αδιέξοδα

Ωστόσο, δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Στελέχη όπως ο Χρήστος Σπίρτζης, ο οποίος γλίτωσε τη διαγραφή που επεδίωκε λόγω της αποπομπής του προέδρου, διακινούν από την επομένη της εκλογής Κασσελάκη το σενάριο της «ενωμένης Κεντροαριστεράς», μια και σε ένα τέτοιο σχήμα θα μπορούσε να βρει έναν ειδικό ρόλο, έχοντας περάσει για χρόνια από το ΠΑΣΟΚ.  Περαιτέρω συντονισμό των προοδευτικών δυνάμεων στο εξής με απόληξη την εκλογική τους συνεργασία επιθυμεί ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία

Μάλιστα, ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος, Νίκος Παππάς, προανήγγειλε χθες από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί περαιτέρω συντονισμό των προοδευτικών δυνάμεων στο εξής με απόληξη την εκλογική τους συνεργασία.

Και δεν είναι μόνο τα «σημαδεμένα» στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν τα αυτιά τεντωμένα στις διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ. Ακόμα και άνθρωποι… υπεράνω υποψίας, όπως η Ολγα Γεροβασίλη, συγκαταλέγουν δημοσίως και χωρίς περιστροφές το ΠΑΣΟΚ στα προοδευτικά κόμματα – όσο κι αν οι δηλώσεις τους διαβάζονται μόνο υπό το πρίσμα της εσωκομματικής αντιπαράθεσης στον ΣΥΡΙΖΑ και τη διαμάχη των παλαιότερων στελεχών με τον Στέφανο Κασσελάκη και την ομάδα του.

Οι «87» του ΣΥΡΙΖΑ είναι αντιμέτωποι με πολλαπλά αδιέξοδα. Για να πετύχουν την εσωκομματική νίκη της εκπαραθύρωσης Κασσελάκη αναγκάστηκαν να συμμαχήσουν με τον Παύλο Πολάκη και με στελέχη της ομάδας του Νίκου Παππά, όμως δεν έχουν προφανή υποψήφιο για τις εσωκομματικές εκλογές, τουλάχιστον για τον πρώτο γύρο, όπου θα παιχτούν και οι εντυπώσεις, ειδικά αν επιτραπεί στον Στέφανο Κασσελάκη να είναι υποψήφιος.

Στην πραγματικότητα, ξέρουν μόνο ποιους δεν θέλουν, αλλά αυτή τη στιγμή δεν έχουν κάποιο όνομα που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον αποπεμφθέντα πρόεδρο, ο οποίος, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, εξακολουθεί να συγκινεί ένα ορισμένο κοινό, παρά την καταβαράθρωση των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ.

Η Ολγα Γεροβασίλη είναι αρνητική προς το παρόν για μια δεύτερη υποψηφιότητα μετά το συνέδριο του περασμένου Φεβρουαρίου, ενώ ο Σωκράτης Φάμελλος είναι απολογούμενος για τη γραμμή που κράτησε δημοσίως απέναντι στον Στέφανο Κασσελάκη – μαζί με τον Νίκο Παππά ήταν οι «μάγειροι» στο συνέδριο του Φεβρουαρίου προκειμένου να ακυρώσουν την παρέμβαση Τσίπρα που ζητούσε από τότε εσωκομματικές κάλπες. Επίσης, ο Νικόλας Φαραντούρης είναι πολύ χαμηλά στις δημοσκοπήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, ενώ ο Παύλος Πολάκης δεν είναι ένα πρόσωπο που μπορεί να βρει υποστηρικτές μεταξύ των στελεχών της προεδρικής φρουράς του Αλέξη Τσίπρα.

Καταλληλότερος 42%

Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας μετρήθηκε -από τη Metron Analysis- και αναδείχθηκε ως «ο καταλληλότερος» για να διαδεχθεί τον Στέφανο Κασσελάκη στον ΣΥΡΙΖΑ. Ωστόσο, το ποσοστό του στη μέτρηση ήταν 42%, με δεύτερο τον Stefanos στο 17%. Για τον άνθρωπο που ήταν ο ιδρυτής του κόμματος και πρωθυπουργός για 4,5 χρόνια, η διαφορά από έναν 35άρη που έκανε καριέρα στα πρωινάδικα ως πρόεδρος και έχει φέρει τα ποσοστά στην πρόθεση ψήφου σε μονοψήφια νούμερα δεν είναι χαώδης.

Ωστόσο, ο πρώην πρωθυπουργός διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι δεν είναι διατεθειμένος να εμπλακεί σε αυτή τη φάση, γεγονός που αφήνει τους «87» έκθετους στον κίνδυνο να χάσουν για δεύτερη φορά το κόμμα σε εκλογική αναμέτρηση με τον Στέφανο Κασσελάκη, αν δεν συμβούν κι άλλα ιλαροτραγικά ως την 1η Δεκεμβρίου στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ο Κασσελάκης απέκρουσε από την πρώτη στιγμή το σενάριο της «ενωμένης Κεντροαριστεράς» καθώς αντιλήφθηκε ότι στήθηκε για τον Αλέξη Τσίπρα και όχι για τον ίδιο – και σε μεγάλο βαθμό κατόρθωσε να ενοχοποιήσει τα στελέχη της πλευράς Τσίπρα, ειδικά στα social media, όπου εξακολουθεί να κυριαρχεί, παρά την έκπτωσή του από το αξίωμα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ.

Υπενθυμίζεται ότι ο Κασσελάκης πήρε τη νίκη τον περασμένο Σεπτέμβριο απέναντι στα καθιερωμένα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ παίζοντας ένα ιδιότυπο blame game με στόχο «εκείνους που πρόδωσαν τον Αλέξη Τσίπρα» και έριξαν τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας τότε στο πλευρό του τον μηχανισμό του Αλέξη Τσίπρα, όπως και τον Παύλο Πολάκη.

Στη συνέχεια, ο Κασσελάκης έβαλε στο στόχαστρο τόσο τον Αλέξη Τσίπρα, φοβούμενος ότι θα μπορούσε να διεκδικήσει ρόλο στην ένωση της Κεντροαριστεράς, αλλά και απέναντι στο ΠΑΣΟΚ, επαναφέροντας τα περί «σημιτικής διαπλοκής». Αντίθετα, μετά τις ευρωεκλογές φάνηκε προς στιγμήν να βρίσκει έναν δίαυλο επικοινωνίας με τη Χαριλάου Τρικούπη, καθώς και ο Νίκος Ανδρουλάκης για τους δικούς του λόγους πήρε σαφείς αποστάσεις από τα κεντροαριστερά σενάρια, αλλά στη συνέχεια υπαναχώρησε και άρχισε και πάλι να επιτίθεται στο ΠΑΣΟΚ, με στόχο να ενοχοποιήσει τα στελέχη του Αλέξη Τσίπρα τα οποία έδειχναν το ΠΑΣΟΚ ως δυνητικό εταίρο σε ένα ευρύτερο σχήμα.

Οι εσωτερικές «προδοσίες» εξακολουθούν να είναι η σπεσιαλιτέ του αποπεμφθέντος προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ -και η επόμενη μέρα σε περίπτωση επανεκλογής του στην ηγεσία του κόμματος θα είναι… νύχτα για τα στελέχη των «87», εφόσον το κόμμα φτάσει ενωμένο ως την 1η Δεκεμβρίου-, δηλαδή στον δεύτερο γύρο των εκλογών.

Τα κενά και το ΠΑΣΟΚ

Σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, στο ΠΑΣΟΚ οι τόνοι έχουν παραμείνει μέχρι στιγμής χαμηλοί· είναι χαρακτηριστικό ότι τρεις από τους υποψηφίους προέδρους, η Αννα Διαμαντοπούλου, η Νάντια Γιαννακοπούλου και ο Παύλος Γερουλάνος βρέθηκαν στην ομιλία του Νίκου Ανδρουλάκη στη ΔΕΘ.

Στις περισσότερες δημοσκοπήσεις που γίνονται, προκύπτει ένα ντέρμπι για τρεις, με τον Νίκο Ανδρουλάκη να έχει τις μικρότερες αποδόσεις στις στοιχηματικές εταιρείες, άρα και τις περισσότερες πιθανότητες να πετύχει την εκλογή του. Ο Χάρης Δούκας -που για πολλούς προσωποποιεί την «ενωμένη Κεντροαριστερά» μετά την εκλογική νίκη του στον Δήμο Αθηναίων και την αγαστή συνεργασία του με τη δημοτική παράταξη του Κώστα Ζαχαριάδη- προηγείται σε κάποιες δημοσκοπήσεις ή ακολουθεί κατά πόδας τον Ανδρουλάκη, ενώ η Αννα Διαμαντοπούλου, που ξεκίνησε τελευταία προεκλογική καμπάνια, είναι λίγο πιο πίσω, όπως και ο Παύλος Γερουλάνος.

Το ΠΑΣΟΚ μπήκε σε προεκλογική τροχιά μετά το «σχεδόν σημειωτόν» ποσοστό που κατέγραψε στις ευρωεκλογές. Στην αρχή υπήρχε ένα ερώτημα, κατά πόσο υπήρχε λόγος να οδηγηθεί ένα κόμμα σε εσωκομματική κάλπη, έπειτα από εκλογές στις οποίες δεν ήταν μεταξύ των ηττημένων. Ωστόσο, οι δραματικές εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και οι σημαντικές απώλειες που είχε η Ν.Δ., παρά την άνετη πρωτιά που πέτυχε στις ευρωεκλογές, πολλαπλασίασαν τους δυνητικούς ψηφοφόρους της εκλογής ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ.

Οι περισσότεροι δημοσκόποι αναφέρουν ότι το κλίμα που καταγράφουν στην κοινωνία είναι αρκετά μαζικό ως προς τη διάθεση προσέλευσης στις εκλογές του ΠΑΣΟΚ – χωρίς πάντως να είναι δεδομένο ότι η πρόθεση αυτών των πολιτών θα γίνει και πράξη.

Ωστόσο, όλο και πιο δυναμικά στην κούρσα ηγεσίας μπαίνουν οι έξι υποψήφιοι αρχηγοί.

Το ενωτικό κλίμα, όπως αποτυπώθηκε και στη χθεσινή πρώτη πρόβα εκλογών, «διανθίζεται» από αιχμηρές αναφορές, οι οποίες στη συνέχεια δεν αποκλείεται να εξελιχθούν σε ευθείες επιθέσεις εναντίον των βασικών τους αντιπάλων. 

Οπως είναι γνωστό, στις τελευταίες εσωκομματικές κάλπες -τον Δεκέμβριο του 2021, όταν εξελέγη ο Νίκος Ανδρουλάκης- είχαν συμμετάσχει 270.000 άνθρωποι, που είναι το ρεκόρ για το συγκεκριμένο κόμμα, αν εξαιρέσει κανείς την τεράστια προσέλευση στην εκλογή του 2004, όταν σχεδόν ένα εκατομμύριο πολίτες είχαν πάει για να αναδείξουν -χωρίς αντίπαλο- πρόεδρο του κόμματος τον Γιώργο Παπανδρέου.

Βεβαίως, πρέπει να σημειωθεί ότι της εκλογής Ανδρουλάκη είχε προηγηθεί ο ξαφνικός θάνατος της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά, που είχε συγκλονίσει όλη την Ελλάδα και είχε στρέψει τους προβολείς στο ΠΑΣΟΚ.

Σήμερα, η συμμετοχή στις κάλπες του ΠΑΣΟΚ προβλέπεται να σπάσει ρεκόρ για λόγους αμιγώς πολιτικούς: τα συμβαίνοντα στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης οδηγούν αρκετούς πρώην ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που μετακινήθηκαν στον ΣΥΡΙΖΑ να επιδιώκουν μία πιο «αριστερή» λύση, είτε τον Παύλο Γερουλάνο, είτε τον Χάρη Δούκα, ενώ η φθορά της Ν.Δ. στέλνει κεντρώους ψηφοφόρους στην Αννα Διαμαντοπούλου.

Συμμετοχή και β’ γύρος

Δημοσκόποι σημειώνουν ότι η συμμετοχή στις εσωκομματικές κάλπες του ΠΑΣΟΚ δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι οι πολίτες αυτοί -είτε από δεξιά είτε από αριστερά- είναι έτοιμοι να αλλάξουν την ψήφο τους στις εθνικές εκλογές. Ωστόσο, μια τέτοια συμμετοχή, ειδικά αν λάβει μαζικά χαρακτηριστικά, προφανώς θα αλλάξει τους συσχετισμούς στην εκλογή ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ.

Σύμφωνα με τις περισσότερες μετρήσεις, ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει μια μεγαλύτερη ή μικρότερη αλλά πάντως υπεροχή μεταξύ των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, αλλά όχι και μεταξύ εκείνων που δηλώνουν ότι «οπωσδήποτε θα πάνε να ψηφίσουν», ενώ είναι ψηφοφόροι είτε της Ν.Δ. είτε του ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτό σημαίνει ότι εφόσον ξεπεραστούν και οι πλέον αισιόδοξες εκτιμήσεις για τη συμμετοχή, τότε το προβάδισμα παίρνουν οι υποψήφιοι που απευθύνονται προνομιακά σε διαφορετικά κοινά.

Σε ό,τι αφορά τον β’ γύρο που μετα βεβαιότητας θα υπάρξει, είναι βεβαίως πολύ νωρίς για να υπάρχουν εκτιμήσεις, καθώς πολλά θα κριθούν απο τα ποσοστά που θα πάρει ο κάθε υποψήφιος/α.

Ωστόσο, η στάση του κ. Γερουλάνου απέναντι στην υποψηφιότητα Δούκα -επέμεινε στο ασυμβίβαστο- δείχνει ότι θα είναι απέναντί του. Απο την άλλη πλευρά θεωρείται δεδομένο ότι οι Δούκας, Διαμαντοπούλου, Κατρίνης και Γιαννακοπούλου διατηρούν ένα καλό επίπεδο διαπροσωπικής επαφής, με ό,τι αυτό θα μπορούσε να συνεπάγεται για τη στάση τους αναλόγως των αποτελεσμάτων.

Σε κάθε περίπτωση το γεγονός ότι οι 5 έθεσαν υποψηφιότητα απέναντι στον Νίκο Ανδρουλάκη, λέει πολλά για τις επόμενες κινήσεις τους.