Η συμβολή της Ελλάδας στη στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας και η πορεία των εξοπλιστικών προγραμμάτων βρέθηκαν στο επίκεντρο της αμερικανικής αντιπροσωπείας υπό τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, στη διήμερη παραμονή τους στην Αθήνα.
Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Αμερικανοί επιδιώκοντας τη μεγαλύτερη δυνατή συμβολή στον εξοπλισμό της Ουκρανίας από τους συμμάχους έθεσαν ευθέως το ζήτημα στο δείπνο Μητσοτάκη – Μπλίνκεν. Εκτενής συζήτηση, όμως, έγινε από την Αμερικανίδα υφυπουργό Άμυνας, Σελέστ Γουάλαντερ, στην επαφή της με την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας – ΗΠΑ.
Η συγκεκριμένη διαδικασία αποτελεί ουσιαστικά τη συμφωνία των δύο μερών για ανάπτυξη εκτός των άλλων αμυντικών σχέσεων με την παροχή υποστήριξης υλικού και τεχνολογικής υποδομής από τις ΗΠΑ και εδαφικές διευκολύνσεις από την ελληνική πλευρά. Ουσιαστικά αυτός ο διάλογος αποτελεί προοίμιο αμυντικής συμφωνίας και επιβεβαιώνει τη δέσμευση των δύο πλευρών για συνεργασία στον αμυντικό τομέα.
Συνεργασία
Η ελληνική πλευρά, λοιπόν, εστιάζει στην αγορά μαχητικών αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35. Η αγορά του αεροσκάφους αυτού αποτέλεσε ένα από τα βασικά θέματα που απασχόλησαν τις συζητήσεις, με τον κ. Μπλίνκεν να εκφράζει την ικανοποίησή του για την επιλογή της Αθήνας να εντάξει στο αεροπορικό της δυναμικό το αμερικανικό μαχητικό. Σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν: «Τα δύο μέρη υπογράμμισαν τις προσπάθειες στρατιωτικού εκσυγχρονισμού της Ελλάδας και προσβλέπουν στη συνέχιση της συνεργασίας για την προμήθεια αμυντικού υλικού όπως τα F-35».
Η διατύπωση αυτή έρχεται λίγες μέρες πριν από την επίσημη αμερικανική απάντηση στο αίτημα της Αθήνας για αγρά 20 αεροσκαφών F-35, με δικαίωμα άσκησης προαίρεσης για απόκτηση ακόμη 20, όποτε οι οικονομικές συνθήκες θα είναι ευνοϊκές για τη χώρα. Το αίτημα αναμένεται να απαντηθεί από την αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου την 1η Απριλίου.
Προστιθέμενη αξία
Παράλληλα, εξετάζονται διεξοδικά οι προτάσεις της κατασκευάστριας εταιρείας Lockheed Martin αναφορικά με τα προγράμματα Ασφάλειας Προμηθειών και Πληροφοριών (ουσιαστικά πρόκειται για επενδύσεις), τα οποία θα συνοδεύουν την αμερικανική πρόταση για τα αεροσκάφη F-35. Πρόκειται για μια σημαντική παρέμβαση, καθώς τα προγράμματα αυτά θα προσδώσουν προστιθέμενη αξία στην οικονομία μας και ταυτόχρονα θα τη μετατρέψουν σε κατασκευαστή τεχνολογίας αιχμής. Το κόστος για κάθε F-35 χωρίς όπλα ανέρχεται περίπου στα 80.000.000 δολάρια. Η αγορά των 20 μαχητικών αεροσκαφών χωρίς όπλα θα κοστίσει 1,6 δισ. δολάρια. Αν προστεθεί το κόστος των εργασιών για την εκπαίδευση των χειριστών, τα ανταλλακτικά και η κατασκευή υποδομών ο προϋπολογισμός του προγράμματος μπορεί να εκτιναχθεί στα 3,5 δισ. δολάρια…
Η διαδικασία για τη διαμόρφωση της τελικής συμφωνίας είναι θέμα διαπραγμάτευσης. Η κατασκευάστρια εταιρεία δίνει τις προδιαγραφές για τα έργα και το είδος των επενδύσεων σε υποδομές που πρέπει να γίνουν για να παραληφθούν τα αεροσκάφη. Η Ελλάδα θα πρέπει να έχει ήδη αποφασίσει από ποιο αεροδρόμιο θα επιχειρούν, να διαμορφώσει τους χώρους, τα υπόστεγα και το σύστημα υποστήριξής τους. Η εισήγηση των Αμερικανών για την έναρξη παραδόσεων στην ελληνική Πολεμική Αεροπορία είναι το έτος 2028, με το τελευταίο αεροσκάφος του προγράμματος να παραδοθεί, αν όλα πάνε καλά, το 2033. Στο πλαίσιο υλοποίησης των αποφάσεων της 108ης συνεδρίασης της Μεικτής Επιτροπής, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να προχωρήσει η κατασκευή νέων υποδομών και η βελτίωση των υφιστάμενων στον Ναύσταθμο της Κρήτης, αλλά και στην 110 Πτέρυγα Μάχης της Λάρισας, η οποία φιλοξενεί τα αμερικανικά Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη MQ-9.
Ο Άντονι Μπλίνκεν και η κυρία Γουάλαντερ σημείωσαν ιδιαίτερα τον κομβικό γεωστρατηγικό ρόλο της Αλεξανδρούπολης, η οποία αναδεικνύεται σε κόμβο για τον ανεφοδιασμό και τη μετακίνηση αμερικανικών και νατοϊκών δυνάμεων προς την Ανατολική Ευρώπη. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έθεσαν επί τάπητος το ενδεχόμενο ενίσχυσης της αμερικανικής παρουσίας στη Θράκη.
