Κάθε τρία δευτερόλεπτα ο κόσμος χάνει τόσο δάσος όσο χρειάζεται για να καλύψει ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, ενώ ήδη ο πλανήτης μας, στερείτε τους μισούς υγροτόπους. Επιπλέον, υπολογίζεται ότι έχει εξαφανιστεί έως το 50% των κοραλλιογενών υφάλων με τους ερευνητές να προβλέπουν ότι μπορεί να χαθεί έως και το 90% μέχρι το 2050, ακόμη και αν τα επίπεδα αύξησης της θερμοκρασίας διατηρηθούν στο 1,5 °C.
Οι θλιβερές αυτές διαπιστώσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών χτυπούν ένα ηχηρό καμπανάκι κατά τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος. Καθιστούν δε επιτακτική ανάγκη τη λήψη μέτρων, σε μια περίοδο που η κρίση της πανδημίας φέρνει στο προσκήνιο τις συνέπειες από τις απώλειες των οικοσυστημάτων και δοκιμάζει ολόκληρη την ανθρωπότητα σαν ένα αόρατος και ύπουλος εχθρός.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η δεκαετία που διανύουμε θεωρείται η πιο κρίσιμη για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη, τη διακοπή και την αναστροφή της ζημιάς. Κρίσιμη γιατί ξεκινά μια παγκόσμια εκστρατεία για την αναβίωση δισεκατομμυρίων εκταρίων, από δάση και αγροτικές εκτάσεις, στην προσπάθεια του πλανήτη να αντισταθμίσει τις κλιματικές επιπτώσεις και να σταματήσει την κατάρρευση της βιοποικιλότητας.
Τα μεγάλα αγκάθια στον δρόμο για το 2030
Η κλιματική αλλαγή είναι αναμφίβολα το μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα την επόμενη δεκαετία, αλλά δεν είναι το μόνο. Η έλλειψη νερού, η απώλεια βιοποικιλότητας και η διαχείριση αποβλήτων συνιστούν μερικές από τις μεγάλες προκλήσεις της νέας εποχής.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω των εκπομπών CO2, οι οποίες σύμφωνα με τον ΟΗΕ έχουν αυξηθεί σχεδόν κατά 50% από το 1990, επιταχύνει την κλιματική αλλαγή και απειλεί την επιβίωση εκατομμυρίων ανθρώπων, φυτών και ζώων προκαλώντας ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα όπως ξηρασία, πυρκαγιές και πλημμύρες, τα οποία βιώνει και η χώρα μας όλο και με μεγαλύτερη ένταση.
Ανησυχητικά είναι και τα στοιχεία για την βιοποικιλότητα. Μέχρι σήμερα έχουμε απωλέσει το 8% διαφόρων ειδών ζώων και το 22% κινδυνεύει να εξαφανιστεί, κυρίως λόγω της καταστροφής των φυσικών τους ενδιαιτημάτων και της λαθροθηρίας. Απαιτούνται επομένως δράσεις για τον τερματισμό αυτών των απειλών και τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς.
Την ίδια στιγμή, οι ωκεανοί «καταπίνουν» τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων, λυμάτων και καυσίμων, με τα Ηνωμένα Έθνη να ζητούν βελτίωση της διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, παρέχοντάς τους επαρκείς πόρους για μείωση της υπεραλίευσης, της ρύπανσης και της οξίνισης του ωκεανού που προκαλείται από την αύξηση της θερμοκρασίας της γης.
Η ενεργειακή μετάβαση
Παρά το γεγονός ότι η ενέργεια αντιπροσωπεύει το 60% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι το 13% του πληθυσμού της γης στερείται πρόσβασης σε ηλεκτρική ενέργεια και ότι 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή της καθημερινής τους διατροφής. Πρόκειται για μια πραγματικότητα που απαιτεί μια ενεργειακή μετάβαση προς ένα καθαρότερο, πιο προσιτό και αποδοτικό μοντέλο που βασίζεται στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η εντατική παραγωγή τροφίμων συνιστά ένα ακόμη κίνδυνο για το μέλλον της ανθρωπότητας, καταστρέφοντας το έδαφος και τα θαλάσσια οικοσυστήματα. Επιπλέον, η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια των τροφίμων και τη διαθεσιμότητα του πόσιμου νερού. Ο ΟΗΕ θεωρεί απαραίτητο να αλλάξει το μοντέλο παραγωγής τροφίμων και οι συνήθειες, συμπεριλαμβανομένης μιας πιο φυτικής διατροφής με τοπικά συστατικά για εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση των εκπομπών CO2.
Ο Οργανισμός προβλέπει ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα υπερβεί τα 8,5 δισεκατομμύρια έως το 2030, αναγκάζοντάς μας να μειώσουμε σημαντικά την ποσότητα των αποβλήτων που παράγουμε μέσω της πρόληψης, της μείωσης, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης ως μέρος της κυκλικής οικονομίας, με στόχο την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην υγεία και το περιβάλλον.
Η ανάπτυξη των πόλεων, η οποία υπολογίζεται να φιλοξενήσει περίπου 5 δισεκατομμύρια ανθρώπους έως το 2030, θα είναι επίσης μία από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές προκλήσεις της δεκαετίας. Οι μητροπόλεις του μέλλοντος θα πρέπει να είναι συμπαγείς, ασφαλείς και με πιο βιώσιμους τρόπους μεταφοράς που θα υπηρετούν περισσότερο τις ανάγκες των πεζών παρά των οχημάτων και της κυκλοφορίας.
