Προσδοκίες για διάσωση μέρους της καλοκαιρινής τουριστικής περιόδου δημιουργούν οι κατευθυντήριες γραμμές και συστάσεις που εξέδωσε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να βοηθήσει τα κράτη-μέλη να άρουν σταδιακά τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, τηρώντας ταυτόχρονα τις απαραίτητες προφυλάξεις για την υγεία.
Για την Κομισιόν, το σταδιακό άνοιγμα των εσωτερικών συνόρων και η επανέναρξη της τουριστικής περιόδου είναι ζωτικής σημασίας για έναν τομέα που αντιπροσωπεύει το 10% του ΑΕΠ της Ε.Ε. και το 12% της συνολικής απασχόλησης.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής, τα κράτη-μέλη πρέπει να προχωρήσουν στο σταδιακό άνοιγμα στον τουρισμό λαμβάνοντας υπόψη τρία κριτήρια:
1. Την εξέλιξη της πανδημίας, δίνοντας προτεραιότητα σε ταξίδια σε περιοχές στις οποίες η κατάσταση βελτιώνεται και λαμβάνοντας υπόψη τον περιφερειακό χάρτη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων.
2. Τη διασφάλιση της τήρησης των αποστάσεων μεταξύ των επιβατών σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού, συμπεριλαμβανομένης και της λήψης πρόσθετων μέτρων όταν προκύπτουν δυσκολίες στην επίτευξη του στόχου αυτού.
3. Οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα, δίνοντας προτεραιότητα στα διασυνοριακά ταξίδια για επαγγελματικούς και προσωπικούς λόγους.
Η Επιτροπή καθιστά σαφές ότι όταν ένα κράτος-μέλος άρει την απαγόρευση ταξιδιών εντός της επικράτειάς του, ή σε συγκεκριμένες περιοχές, πρέπει να το πράξει χωρίς διακρίσεις, επιτρέποντας επισκέψεις ταξιδιωτών από τις άλλες χώρες της Ε.Ε., υπό την προϋπόθεση ότι θα βρίσκονται σε ανάλογη επιδημιολογική κατάσταση.
Προτείνεται η θέσπιση ενός κοινού πλαισίου για την ασφαλή επανέναρξη των τουριστικών δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη πρωτοκόλλων Υγείας σε ξενοδοχεία και άλλες μορφές καταλυμάτων, προκειμένου να προστατευθεί η υγεία των πελατών και των εργαζομένων. Αυτά τα κριτήρια περιλαμβάνουν επιδημιολογικά δεδομένα, επαρκείς υγειονομικές υποδομές τόσο για τον τοπικό πληθυσμό όσο και τους τουρίστες, καθώς επίσης την αξιόπιστη παρακολούθηση και τη δυνατότητα ανίχνευσης. Αυτές οι οδηγίες θα επιτρέψουν στους ανθρώπους να μείνουν με ασφάλεια σε ξενοδοχεία, κάμπινγκ, ή άλλα καταλύματα διακοπών, να έχουν γεύματα και ποτά σε εστιατόρια, μπαρ και καφετέριες και να έχουν ασφαλή πρόσβαση στην παραλία και σε άλλους υπαίθριους χώρους αναψυχής.
Η Κομισιόν ζήτησε επίσης από τα κράτη- μέλη, τα οποία συμφώνησαν, να διασφαλίζουν τη διασυνοριακή λειτουργικότητα των διαδικτυακών εφαρμογών, έτσι ώστε ταξιδιώτες και τουρίστες, όπου κι αν βρίσκονται, να ενημερώνονται και να προειδοποιούνται για πιθανή μόλυνση από τον κορονοϊό. Αυτό το πρωτόκολλο θα χρησιμεύσει ως οδηγός για τους προγραμματιστές που συνεργάζονται με τις εθνικές υγειονομικές αρχές. Οι εφαρμογές θα χρησιμοποιούνται με εθελοντικό, διαφανή, προσωρινό και ασφαλή τρόπο, τα δεδομένα θα είναι ανώνυμα και θα βασίζονται σε τεχνολογία Bluetooth.
Για τη στήριξη του τουριστικού τομέα, η Κομισιόν αναφέρεται στις αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί ή προωθούνται σε κοινοτικό επίπεδο:
● Εγγύηση ρευστότητας για τουριστικές επιχειρήσεις, ιδίως ΜμΕ: Η Κομισιόν υπενθυμίζει ότι ήδη έχουν χαλαρώσει οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, ώστε να επιτρέπεται στα κράτη-μέλη να θεσπίζουν συστήματα, όπως μηχανισμούς ρευστότητας, υποστήριξη εταιριών μεταφορών και ταξιδιών.
● Κοινοτική χρηματοδότηση: Πρόκειται για άμεση ρευστότητα σε εταιρίες που πλήττονται από την κρίση, μέσω της Πρωτοβουλίας Επενδύσεων Coronavirus, υπό κοινή διαχείριση με τα κράτη-μέλη. Επιπλέον, έχει εγκριθεί η διάθεση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων 8 δισ. ευρώ για την παροχή δανείων σε 100.000 μικρές επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την πανδημία.
● Διατήρηση απασχόλησης μέσω του μηχανισμού SURE: Ο εν λόγω μηχανισμός θα παράσχει δάνεια 100 δισ. ευρώ με ευνοϊκούς όρους για τη χρηματοδότηση της προστασίας των θέσεων εργασίας και των εργαζομένων. Οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να μειώσουν προσωρινά τις ώρες εργασίας των εργαζομένων ή να αναστείλουν συνολικά την εργασία, με τη στήριξη του εισοδήματος που παρέχεται από το κράτος για τις ώρες που δεν εργάστηκαν.
Σχετικά με το επίμαχο θέμα των ακυρώσεων πτήσεων και των κρατήσεων διανομής, η Κομισιόν, αναγνωρίζοντας από τη μία το δικαίωμα των καταναλωτών να απαιτήσουν την επιστροφή των χρημάτων τους σε ρευστό και από την άλλη τις δυσκολίες των αεροπορικών εταιριών και των επιχειρήσεων του κλάδου να ανταποκριθούν, προσπαθεί να βρει μια συμβιβαστική λύση.
Σε πρώτη φάση, οι Βρυξέλλες δεν πρόκειται να κινήσουν καμία νομική διαδικασία για την επιστροφή των χρημάτων σε ρευστό. Οι δύο αρμόδιοι επίτροποι, Αντίνα Βαλεάν (Μεταφορές) και Ντιντιέ Ρέιντερς (Δικαιοσύνη), θα στείλουν μέσα στις επόμενες μέρες επιστολή σε όλα τα κράτη, όπου θα υπενθυμίζεται η κοινοτική νομοθεσία για την προστασία των καταναλωτών, αλλά και εναλλακτικές προτάσεις, όπως η παροχή κουπονιών ταξιδιών.
Οπως διευκρίνισε χθες η κ. Βαλεάν, εάν ο καταναλωτής θέλει την επιστροφή των χρημάτων του, τότε οι αεροπορικές εταιρίες οφείλουν να τα επιστρέψουν. Ωστόσο, η Επιτροπή εισηγείται στα κράτη- μέλη να κάνουν τα κουπόνια (vouchers) πιο ελκυστικά για τους επιβάτες. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί εάν τα κράτη-μέλη αναλάβουν να εγγυηθούν την επιστροφή των χρημάτων στις περιπτώσεις που υπάρξει αφερεγγυότητα από τις εταιρίες που εκδίδουν τα κουπόνια.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία της Κομισιόν σχετικά με το βαθμό εξάρτησης κάθε χώρας από τον κλάδο του τουρισμού τόσο στην απασχόληση όσο και στη συνεισφορά του τομέα στο ΑΕΠ. Η χώρα μας και στους δύο σχετικούς πίνακες βρίσκεται στην κορυφή.
Ειδικότερα, σε σχέση με το ποσοστό των εργαζομένων που απασχολούνται στον τουρισμό, η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση, με 26% επί του ενεργού πληθυσμού, ακολουθούμενη από την Κύπρο και την Πορτογαλία (22%), την Ιταλία και την Ισπανία (15%).
Στον πίνακα για τη συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ, η χώρα μας βρίσκεται στη δεύτερη θέση στην ευρωζώνη με 21%, μετά την Κύπρο (22%). Ακολουθούν η Πορτογαλία (19%), η Ιταλία (13%) και η Ισπανία (10%).
Οπως προκύπτει από τα κοινοτικά στοιχεία, ο τομέας του τουρισμού περιλαμβάνει 3 εκατομμύρια επιχειρήσεις και 27,3 εκατομμύρια άμεσες ή έμμεσες θέσεις εργασίας (λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη διασύνδεση μεταξύ διαφόρων κλάδων της οικονομίας). Το 2018 οι αφίξεις επισκεπτών στην Ευρώπη ανήλθαν σε 563 εκατ., αριθμός που αντιστοιχεί στο 30% της παγκόσμιας αγοράς.
