Τα λόγια καταδίκης, συνοδευόμενα με μια αόριστη απειλή για κυρώσεις τον Μάρτιο [και βλέπουμε], αλλά και μαζί με το μήνυμα ότι παραμένει στο τραπέζι η θετική ατζέντα των ευρωτουρκικών σχέσεων δεν φαντάζει ακριβώς ως αποφασιστική στάση του μπλοκ των 27.
Αν μη τι άλλο, η απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής της ΕΕ την περασμένη Παρασκευή για την Τουρκία, από πολλούς εκλήφθηκε ως χάδι στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Τα λόγια καταδίκης, συνοδευόμενα με μια αόριστη απειλή για κυρώσεις τον Μάρτιο [και βλέπουμε], αλλά και μαζί με το μήνυμα ότι παραμένει στο τραπέζι η θετική ατζέντα των ευρωτουρκικών σχέσεων δεν φαντάζει ακριβώς ως αποφασιστική στάση του μπλοκ των 27.
Οι ΗΠΑ το είπαν και το έκαναν
Στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού όμως, οι Ηνωμένες Πολιτείες άφησαν τα λόγια και πέρασαν στη δράση: Παρά τις απειλές του Ερντογάν, παρά την προαναγγελία του Τραμπ για βέτο [για άσχετο λόγο και όχι για τους S-400], η κυβέρνηση των ΗΠΑ έκανε πράξη την απειλή της, και ανακοίνωσε κατάλογο με κυρώσεις σε βάρος του προέδρου των αμυντικών βιομηχανιών της Τουρκίας και ακόμη δύο αξιωματούχους. Επίσης μπαίνει μαχαίρι σε δανειακές διευκολύνσεις προς την αμυντική βιομηχανία της γειτονικής χώρας. Ο λόγος; Η προμήθεια και ενεργοποίηση του αντιπυραυλικού συστήματος S-400 από τη Ρωσία. Πράξη που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις πρακτικές ενός κράτους – μέλους του ΝΑΤΟ και δείχνει την περαιτέρω απομάκρυνση της Άγκυρας από τη Δύση.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με το Αμερικανικό ΥΠΕΞ, ο Υπουργός Εξωτερικών, σε συνεννόηση με τον Υπουργό Οικονομικών, επέλεξε τις ακόλουθες κυρώσεις από το Τμήμα 235 της CAATSA, όπως εφαρμόστηκαν με την Εκτελεστική Εντολή (E.O.) 13849, για επιβολή στην SSB [Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία]:
- απαγόρευση χορήγησης συγκεκριμένων αδειών εξαγωγής και αδειών στις ΗΠΑ για τυχόν αγαθά ή τεχνολογία που μεταφέρονται στην SSB (Ενότητα 235 (α) (2)) ·
- απαγόρευση δανείων ή πιστώσεων από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα των ΗΠΑ προς την SSB συνολικού ύψους άνω των 10 εκατομμυρίων δολαρίων σε οποιαδήποτε περίοδο 12 μηνών (Ενότητα 235 (α) (3)) ·
- απαγόρευση της βοήθειας των ΗΠΑ για εξαγωγή-Εισαγωγική Τράπεζα για εξαγωγές σε SSB (Ενότητα 235 (α) (1)) ·
- απαίτηση για τις Ηνωμένες Πολιτείες να αντιταχθούν στα δάνεια που ωφελούν την SSB από διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (άρθρο 235 στοιχείο α) (4)) · και
- επιβολή πλήρων αποκλεισμών και περιορισμών θεώρησης (άρθρο 235 (α) (7), (8), (9), (11) και (12)) στον Δρ. Ismail Demir, πρόεδρο της SSB · Faruk Yigit, αντιπρόεδρο της SSB. Serhat Gencoglu, Προϊστάμενο του Τμήματος Αεροπορίας και Διαστήματος της SSB. και Mustafa Alper Deniz, Διευθυντή Προγράμματος για την Περιφερειακή Διεύθυνση Συστημάτων Άμυνας της SSB.
Στα κάγκελα ο Ερντογάν
Το πόσο χτύπησαν οι κυρώσεις την Τουρκία, μπορεί να το αντιληφθεί κάποιος και από τις αντιδράσεις τόσο του Ερντογάν, όσο και του τουρκικού ΥΠΕΞ. Συγκεκριμένα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τόνισε η Τουρκία αναμένει από τον νατοϊκό της σύμμαχο, τις ΗΠΑ, να την υποστηρίξουν και να μην της επιβάλουν κυρώσεις για την αγορά και την απόκτηση των ρωσικών αντιπυραυλικών συστημάτων S-400, και προσέθεσε ότι ο ίδιος είναι αναστατωμένος που η Ουάσινγκτον προχώρησε στη διαδικασία επιβολής κυρώσεων. Μάλιστα, ο Ερντογάν προχώρησε σε αυτές τις δηλώσεις λίγη ώρα πριν την ανακοίνωση της απόφασης για τις κυρώσεις.
Το ΥΠΕΞ της γείτονος από την πλευρά του απείλησε με αντίποινα, χαρακτηρίζοντας τις κυρώσεις ανεξήγητες και ζήτησε από τις ΗΠΑ να αναθεωρήσουν την απόφασή τους.
Το Pacta sunt servanda ισχύει μόνο για τις ΗΠΑ
Προ ημερών, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, και τονίζοντας την ανάγκη να προχωρήσει μια σκληρή γραμμή κατά της Τουρκίας είχε πει ανάμεσα σε άλλα: «Pacta sunt servanda». Δηλαδή τα συμπεφωνημένα πρέπει να τηρούνται. Μπορεί οι ΗΠΑ να τήρησαν τα όσα προανήγγειλαν, η ΕΕ όμως στάθηκε κατώτερη των περιστάσεων. Πράγμα που γίνεται ακόμη πιο σαφές μετά τη χθεσινή ανακοίνωση από το αμερικανικό ΥΠΕΞ.
Τόσο στη χώρα μας, όσο και σε άλλες χώρες της ΕΕ ασκείται κριτική για το γεγονός ότι η Άγκυρα έπεσε στα μαλακά όσον αφορά τις ευρω-κυρώσεις. Και η τουρκική κυβέρνηση προχώρησε ήδη σε νέες προκλήσεις.
Πίσω στις προκλήσεις κατά της Ελλάδας η Τουρκία
Με Navtex έθεσε εκ νέου ζήτημα αποστρατικοποίησης έξι νησιών (Σαμοθράκη, Λήμνο, Χίο, Σάμο, Τήλο, Χάλκη). «Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θα συνεχίζουν να υπερασπίζονται τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας και της τουρκικής δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο», δήλωσε η εκπρόσωπος του Τουρκικού υπουργείου Άμυνας, Σενέμπ Ακτόπ.
Μάλιστα, εκδόθηκε και ακόμη μία Navtex για στρατιωτικές ασκήσεις στην περιοχή μεταξύ Θάσου και Λήμνου, επιχειρώντας ουσιαστικά να «κόψει στα δύο» το Βορειοανατολικό Αιγαίο.
Αυτό που προκαλεί μεγάλη εντύπωση, είναι πως ο υδρογραφικός σταθμός της Σμύρνης εξέδωσε τη συγκεκριμένη Navtex για τη διεξαγωγή βολών του Πολεμικού Ναυτικού της Τουρκίας, για την Τρίτη 15 Δεκεμβρίου και για το διάστημα από τις 10:01πμ. μέχρι τις 11:30πμ., ενώ υπάρχει ήδη σε ισχύ ελληνική Navtex για τμήμα της συγκεκριμένης περιοχής.
Οι Τούρκοι επιμένουν στο blame game κατηγορώντας την Ελλάδα ότι είναι «ανένδοτη» και προκαλεί, εκβιάζει και κάνει προβοκατόρικες δηλώσεις, αυξάνοντας την ένταση. Διερευνητικές επαφές άνευ όρων ζητάει Άγκυρα ενώ η Αθήνα απαντά ότι μία είναι η διαφορά την οποία αναγνωρίζει και αυτή είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και θαλάσσιων ζωνών.
Πάντως σύμφωνα με διπλωματικές πηγές δεν αναμένονται βήματα διαλόγου από την Τουρκία το επόμενο διάστημα, μέχρι να ορκιστεί ο νέος πλανητάρχης Τζο Μπάιντεν και να παρουσιάσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο. Οι ένοπλες δυνάμεις παραμένουν σε πλήρη ετοιμότητα καθώς κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει εάν ο απρόβλεπτος Ερντογάν με τον αέρα και της ΕΕ, θα προχωρήσει σε νέες επιθετικές κινήσεις
