Μετά τις συμφωνίες της Ελλάδας με Γαλλία και ΗΠΑ, οι Τούρκοι αυξάνουν την επιθετική ρητορική – Βάσει σχεδίου η προκλητική τακτική που εφαρμόζουν μετά την περσινή αποχώρηση του «Oruc Reis» – Η Αγκυρα προκαλεί και με μπουλντόζες στην Αμμόχωστο – Επιχειρεί να επεκτείνει την κυριαρχία της, συμπεριλαμβάνοντας στο λεγόμενο «δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας»
Στη θάλασσα, άλλωστε, οι Τούρκοι έχουν φροντίσει ήδη να χαράξουν τις διαχωριστικές τους γραμμές, εκδίδοντας συνεχώς έγγραφα και απεικονίσεις που αμφισβητούν όχι μόνο την ελληνική ΑΟΖ, αλλά και τη δυνατότητα της χώρας μας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια ακόμη και ανατολικά της Κρήτης.
Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται άλλωστε και χάρτες τους οποίους δημοσίευσε πριν από λίγες ημέρες το τουρκικό υπουργείο Αμυνας. Πρόκειται για χάρτες που αγνοούν παντελώς τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, φτάνοντας την τουρκική υφαλοκρηπίδα έως την Κάσο, την Κάρπαθο, τη Ρόδο και τα 6 μίλια από την Πάφο. Βασιζόμενη, άλλωστε, στο τουρκολιβυκό σύμφωνο οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, η Αγκυρα επιχειρεί να επεκτείνει την κυριαρχία της, συμπεριλαμβάνοντας στο λεγόμενο «δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας» ακόμη και περιοχές που σχεδόν εφάπτονται με μεγάλα ελληνικά νησιά όπως η Κρήτη.
Την ίδια ώρα, στην περίκλειστη περιοχή του Βαρωσίου ξεκίνησαν εργασίες από το κατοχικό καθεστώς, και συγκεκριμένα στο τμήμα της περιφραγμένης πόλης, για το οποίο στις 20 Ιουλίου ο ηγέτης Ερσίν Τατάρ είχε ανακοινώσει πως θα «αποστρατιωτικοποιηθεί και θα ανοίξει πιλοτικά». Στη συγκεκριμένη περιοχή έχουν αφαιρεθεί τα συρματοπλέγματα, ενώ μπουλντόζες, φορτηγά και υπάλληλοι του κατοχικού «δημαρχείου» Αμμοχώστου και στρατιώτες κάνουν εργασίες αναστήλωσης, χωματουργικές και διόρθωσης δρόμων και πεζοδρομίων. Τα απόνερα της περσινής κρίσης που προκάλεσε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις η παρουσία του τουρκικού σεισμογραφικού σκάφους «Oruc Reis» από το Καστελόριζο μέχρι νότια της Κρήτης -φέρνοντας τότε σχεδόν στα όρια της ένοπλης αντιπαράθεσης τον ελληνικό με τον τουρκικό στόλο- φτάνουν μέχρι και τις ημέρες μας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, εδώ και περίπου έναν χρόνο, σχεδόν κάθε φορά που πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού μας πλέει πέρα από τα 6 μίλια από την ακτογραμμή των ελληνικών νησιών του Νοτίου Αιγαίου, ακόμη και της Κρήτης, ενημερώνεται μέσω ασυρμάτου από την τουρκική πλευρά ότι κινείται εντός της τουρκικής ΑΟΖ! Πρόκειται για μια τακτική την οποία ξεκίνησαν να εφαρμόζουν οι Τούρκοι μετά την περσινή αποχώρηση του «Oruc Reis» από τη Μεσόγειο, σε συνδυασμό με την υπογραφή του παράνομου τουρκολιβυκού συμφώνου.
Να επισημάνουμε, πάντως, ότι η συγκεκριμένη πρακτική δεν είναι κάτι καινούριο για την τουρκική πλευρά, ωστόσο μέχρι και το καλοκαίρι του 2020 οι σχετικές κλήσεις μέσω ασυρμάτου προς τα ελληνικά πολεμικά πλοία ξεκινούσαν συνήθως μετά το όριο του 28ου Μεσημβρινού, στα ανατολικά της Ρόδου. «Τους τελευταίους μήνες οι Τούρκοι επιδιώκουν να μετακινήσουν το επιχειρησιακό πεδίο δράσης τους από τα ανατολικά της Ρόδου και του Καστελόριζου στα ανατολικά της Κρήτης, σε μια προσπάθειά να δημιουργήσουν εντυπώσεις, ακόμη και τετελεσμένα, ως προς την επήρεια του τουρκολιβυκού συμφώνου στην περιοχή.
Στο πλαίσιο αυτό εξάλλου εντάσσεται και η πρόσφατη παρενόχληση του γαλλικού πλοίου “Nautical Geo”, το οποίο, ενώ έπλεε εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας κάνοντας έρευνες για τον αγωγό “East Med”, κλήθηκε από τουρκική φρεγάτα να εγκαταλείψει την περιοχή με το ψευδεπιχείρημα ότι έπλεε σε θαλάσσιες ζώνες τουρκικών συμφερόντων», επισημαίνουν κύκλοι του Πενταγώνου.
Την ίδια στιγμή, πάντως, η έξοδος του «Oruc Reis» στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στα νότια τουρκικά παράλια και βόρεια της Κύπρου, παρουσία πλοίων του τουρκικού στόλου, σε συνδυασμό με την παρουσία του επίσης ερευνητικού σκάφους «Barbaros Hayreddin Pasa» στη Μαύρη Θάλασσα, δείχνει ότι η Αγκυρα θα εξακολουθήσει και το επόμενο χρονικό διάστημα να χρησιμοποιεί τα συγκεκριμένα σκάφη ως αφορμή προκειμένου να προκαλέσει την ελληνική πλευρά, αμφισβητώντας τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αλλά και δοκιμάζοντας τις συμμαχίες της, καταρχάς, με τη Γαλλία και, σε δεύτερο πλάνο, με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Oπως ανέφερε άλλωστε σε δηλώσεις του ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου στις αρχές της εβδομάδας, «ενώ η κήρυξη υφαλοκρηπίδας είναι αρκετή για όλα τα πλούτη κάτω από τη θάλασσα, ιδιαίτερα για τους υδρογονάνθρακες, η κήρυξη Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης είναι σημαντική για την αλιεία». Επισημαίνοντας ότι αυτό ισχύει ήδη στον Εύξεινο Πόντο, ο κ. Τσαβούσογλου πρόσθεσε ότι η τουρκική πλευρά μπορεί να δηλώσει κάτι ανάλογο και στη Μεσόγειο, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Αγκυρα ενδέχεται να προχωρήσει ακόμη και σε μονομερή ανακοίνωση δικής της ΑΟΖ στην περιοχή.
Ζητάνε και τα ρέστα
Την ίδια στιγμή, πάντως, οι Τούρκοι εμφανίζονται να εγκαινιάζουν ένα νέο δόγμα και σε επίπεδο ξηράς, φτάνοντας στο σημείο να αμφισβητήσουν την ελληνική κυριαρχία σε νησιά του Αιγαίου. Προχωρώντας μάλιστα ένα βήμα παραπέρα έστειλαν σχετική επιστολή ακόμη και στον ΟΗΕ, μέσω της οποίας επιμένουν χρησιμοποιώντας σαθρά επιχειρήματα ότι η παραχώρηση των νησιών στην Ελλάδα ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τη διατήρηση της υποχρέωσης αποστρατιωτικοποίησής τους. Οι παραπάνω ισχυρισμοί, πάντως, στο εσωτερικό της Τουρκίας έχουν πάρει μορφή άμεσης διεκδίκησης ελληνικών νησιών ακόμη και με τη χρήση των όπλων.
Ενδεικτικές προς αυτή την κατεύθυνση ήταν οι δηλώσεις του εκπροσώπου του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για θέματα ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής, Μεσούτ Χακί Τζασίν, ο οποίος χαρακτήρισε «casus belli» (αιτία πολέμου) τον εξοπλισμό των ελληνικών νησιών του Αιγαίου και την περαιτέρω ενίσχυσή τους με το πρόσφατο εξοπλιστικό πρόγραμμα των Ενόπλων Δυνάμεων, καθώς, όπως υποστήριξε, «είναι σε ισχύ το άρθρο 12 της Συμφωνίας της Λοζάνης που έχει παραβιαστεί και άρα τα νησιά δεν ανήκουν πλέον στην ελληνική κυριαρχία».
Να σημειώσουμε ότι στα τέλη του προηγούμενου μήνα το θέμα είχε θίξει και ο απόστρατος αξιωματικός των τουρκικών Ε.Δ. και πρώην βουλευτής του Λαϊκού Κόμματος, Ντουρσούν Τσιτσέκ, ο οποίος αναφέρθηκε ξεκάθαρα στη στρατηγική που έχει η μονάδα της Φώκαιας (σημείο όπου βρίσκεται αγκυροβολημένος ο τουρκικός αποβατικός στόλος) λέγοντας ότι στόχος του στόλου που βρίσκεται εκεί είναι να καταλάβει τα ελληνικά νησιά, τα οποία «μπορεί να περάσουν στα χέρια της Τουρκίας μέσα σε 24-48 ώρες».
Η «παγίδα του Θουκυδίδη»
Από την άλλη πλευρά, η χώρα μας ισχυροποιώντας τη θέση της στην περιοχή υλοποιεί ένα πλέγμα συμμαχιών με τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες με στόχο την ανάσχεση της τουρκικής επιθετικότητας, ενισχύοντας παράλληλα το οπλοστάσιό της με νέα οπλικά συστήματα. Πρόκειται για συστήματα η επιχειρησιακή ενεργοποίηση των οποίων αναμένεται ότι για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες θα αλλάξει υπέρ της ελληνικής πλευράς το ισοζύγιο ισχύος στο Αιγαίο και τη ΝΑ Μεσόγειο. Η προμήθεια των 24 μαχητικών Rafale, 3+1 φρεγατών Belharra, 3+1 κορβετών Gowind και o εξοπλισμός των νησιών με το ισραηλινό πυραυλικό σύστημα «Spike NLOS», το οποίο, όπως εκτιμάται, θα δημιουργήσει έναν σιδερένιο θόλο ασφαλείας πάνω αλλά και γύρω τους, έχει προκαλέσει τον έντονο εκνευρισμό της Τουρκίας.
Το γεγονός ωστόσο ότι τα εν λόγω οπλικά συστήματα, με εξαίρεση τα μαχητικά αεροσκάφη, θα χρειαστούν από τρία ως πέντε χρόνια για να ενταχθούν πλήρως στις Ενοπλες Δυνάμεις, έχει κάνει το Πεντάγωνο να αρχίσει και εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο η Αγκυρα να προχωρήσει σε μια επιθετική ενέργεια θέλοντας να προλάβει την ελληνική υπεροπλία, σε εφαρμογή επί του πεδίου του όρου της λεγόμενης «παγίδας του Θουκυδίδη». Πρόκειται για τον όρο που χρησιμοποίησε πρώτος ο πολιτικός επιστήμονας Γκράχαμ Αλισον σε ανάλυσή του υπό τον τίτλο «Η παγίδα του Θουκυδίδη: Μήπως οι ΗΠΑ και η Κίνα οδηγούνται σε πόλεμο;».
Η συγκεκριμένη θεωρία του Αλισον είναι εμπνευσμένη από την ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου που συνέγραψε ο Θουκυδίδης. Τον 5ο αιώνα π.Χ. η Σπάρτη (εν προκειμένω η Τουρκία) έβλεπε την ηγεμονία της να απειλείται από την Αθήνα (η Ελλάδα), οπότε επέλεξε τον πόλεμο για να ανακόψει τις αθηναϊκές βλέψεις και τελικά το πέτυχε.
Στο πλαίσιο της αποτροπής μιας επιθετικής ενέργειας από την τουρκική πλευρά εντάσσονται οι αμυντικές συμφωνίες που έχει υπογράψει η χώρα μας τόσο με τη Γαλλία όσο και με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη Γαλλία, να θυμίσουμε πως προβλέπεται ρητά στο άρθρο 2 η αμοιβαία αμυντική συνδρομή στο ενδεχόμενο που απειληθούν τα κυριαρχικά δικαιώματα των συμβαλλόμενων κρατών από τρίτη δύναμη. Παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντική είναι η αμυντική συμμαχία της Ελλάδας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και η ενεργειακή και στρατιωτική συνεργασία με την Αίγυπτο.
Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την Αίγυπτο, η συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την Ελλάδα πριν από περίπου έναν χρόνο θεωρείται καταλυτικός παράγοντας όχι μόνο για να μπει φραγμός στις φιλοδοξίες της Αγκυρας στην περιοχή, ειδικά μετά τον αμφιλεγόμενο χάρτη με τη Λιβύη και την ανακοίνωση για διεξαγωγή δραστηριοτήτων για εντοπισμό φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και για τη δρομολόγηση επιπλέον δράσεων που αφορούν τη μεταφορά ενέργειας από την αφρικανική ήπειρο προς την Ευρώπη μέσω της χώρας μας.
Η πρώτη κίνηση, άλλωστε, προς αυτή την κατεύθυνση έγινε με το μνημόνιο υλοποίησης του έργου του υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου, το οποίο υπέγραψαν την Πέμπτη που μας πέρασε στην Αθήνα ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας και ο Αιγύπτιος ομόλογός του Ηλεκτρικής Ενέργειας Μοχάμεντ Σάκερ. Το συγκεκριμένο έργο αποτελεί προπομπό για την κατασκευή ακόμη και ενός αγωγού που θα μεταφέρει, επίσης μέσω της χώρας μας, αιγυπτιακό φυσικό αέριο ή ακόμη και λιβυκό πετρέλαιο προς τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.
