Μεγάλες αλλαγές φέρνει στις επόμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές το σχέδιο νόμου για το νέο εκλογικό σύστημα στην αυτοδιοίκηση, που παρουσίασαν στο Υπουργικό Συμβούλιο της Πέμπτης ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης και ο υπουργός Αναπληρωτής Στέλιος Πέτσας.
Το νέο εκλογικό σύστημα θα εφαρμοστεί στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023 και εγγυάται αυξημένη νομιμοποίηση του Δημάρχου ή του Περιφερειάρχη και εξασφάλιση πλειοψηφίας στα αιρετά όργανα.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει τα εξής:
-Επαναφέρεται η 5ετής θητεία για τους Δημάρχους και Περιφερειάρχες που θα εκλεγούν τον Οκτώβριο του 2023.
–Μειώνεται οριακά ο αριθμός των μελών του Δημοτικού και του Περιφερειακού Συμβουλίου.
-Το όριο εκλογής από τον πρώτο γύρο τίθεται στο 43%, 1% μεγαλύτερο από αυτό που ίσχυσε στις εκλογές του 2006.
-Εξασφαλίζεται κατά κανόνα τουλάχιστον η εκλογή των 3/5 των μελών του Συμβουλίου στον νικητή των εκλογών.
-Τίθεται όριο 3% για τη εκλογή Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβούλου, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με το ισχύον στις βουλευτικές εκλογές.
–Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη για την εκλογή των «κοινοτικών Αρχών» η οποία δημιούργησε έναν de facto τρίτο βαθμό αυτοδιοίκησης παρά τη ρητή πρόβλεψη του Συντάγματος.
-Εναρμονίζεται η πλειοψηφία του Δημάρχου στα Συμβούλια Δημοτικών Κοινοτήτων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 500 κατοίκων.
-Σε μικρότερες Δημοτικές Κοινότητες ο εκπρόσωπός τους εκλέγεται από ενιαία λίστα υποψηφίων και εκτός συνδυασμών.
-Τίθεται καταληκτική ημερομηνία η 30η Ιουνίου για την κατάρτιση των συνδυασμών, ώστε να υπάρχει πλήρης έλεγχος των εκλογικών δαπανών και να είναι εγκαίρως γνωστοί στο εκλογικό Σώμα οι υποψήφιοι.
Όπως αναφέρθηκε, με το προτεινόμενο νομοσχέδιο επιλέγεται μια σειρά σοβαρών ζητημάτων που έχουν προκύψει μετά την εφαρμογή του νόμου της λεγόμενης «απλή αναλογικής» (Κλεισθένης) στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019.
Αποτέλεσμα της ρύθμισης εκείνης ήταν να μην έχουν στη συντριπτική πλειοψηφία των Ο.Τ.Α. της χώρας, ο Δήμαρχος και ο Περιφερειάρχης την πλειοψηφία στα Δημοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια και καμία δυνατότητα άσκησης της πολιτικής για την οποία ψηφίστηκαν από το εκλογικό Σώμα.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, η Κυβέρνηση αμέσως μετά την εκλογή της με νομοθετικές πρωτοβουλίες κατάφερε να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία των Ο.Τ.Α.. Εξασφαλίστηκε η πλειοψηφία του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη στην οικονομική επιτροπή και στην επιτροπή ποιότητας ζωής. Παράλληλα, μεταφέρθηκε σειρά κρίσιμων αρμοδιοτήτων στις επιτροπές του Δήμου και της Περιφέρειας, ενώ απαλείφθηκε ο κίνδυνος οι Ο.Τ.Α. Α’ και Β’ Βαθμού να μείνουν χωρίς τεχνικό πρόγραμμα και χωρίς προϋπολογισμό με σοβαρές επιπτώσεις στη καθημερινή λειτουργία τους.
Η αντικατάσταση της λεγόμενης «απλής αναλογικής» και η επαναφορά της πλειοψηφίας του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη στο Συμβούλιο ήταν κεντρική προεκλογική δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας.
