Νέες αντικειμενικές: Τι αλλάζει – Πώς διαμορφώνεται ο ΕΝΦΙΑ – Αύξηση τιμών σε Πέρδικα και Σουβάλα

1. Στις 6.105 περιοχές – ζώνες από τις 10.165 συνολικά στις οποίες ισχύει αυτή τη στιγμή το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων αποφασίστηκαν αυξήσεις αντικειμενικών αξιών που ανέρχονται κατά μέσο όρο στο 18%.

Οι αυξήσεις αυτές εντοπίζονται σε ζώνες περιοχών, όπως η Σαντορίνη, από 1.100 σε 2.250 ευρώ (αύξηση 105%), το κέντρο Αθήνας, από 1.850 σε 3.600 ευρώ (αύξηση 95%), το Ναύπλιο, από 1.300 σε 2.200 ευρώ (αύξηση 69%), το Παλαιό Φάληρο, από 1.650 σε 2.750 ευρώ (αύξηση 67%), η Βουλιαγμένη, από 2.400 σε 3.850 ευρώ (αύξηση 60%), η Γλυφάδα, από 1.650 σε 2.550 ευρώ (αύξηση 55%), και το Ελληνικό, από 1.700 σε 2.200 ευρώ (αύξηση 29%).

Αμετάβλητες παραμένουν οι αντικειμενικές αξίες σε 2.729 ζώνες, που αντιστοιχούν στο 27% των υφιστάμενων ζωνών, ενώ μείωση 11% κατά μέσο όρο παρουσιάζουν οι αντικειμενικές αξίες στις υπόλοιπες 1.331 περιοχές, που αντιστοιχούν στο υπόλοιπο 13% των υφιστάμενων. Μειώσεις εντοπίζονται σε ζώνες περιοχών, όπως τα Φάρσαλα, από 500 σε 250 ευρώ (μείωση 50%), η Νάξος, από 800 σε 500 ευρώ (μείωση 38%), τα Άνω Λιόσια, από 650 σε 450 ευρώ (μείωση 31%), η Δωδώνη Ιωαννίνων, από 550 σε 400 ευρώ (μείωση 27%), η Κόνιτσα, από 600 σε 450 ευρώ (μείωση 25%), και τα Δερβενοχώρια Βοιωτίας, από 500 σε 400 ευρώ (μείωση 20%).

2. Στις νέες ζώνεςπου δημιουργούνται μετά από τις νέες εντάξεις περιοχών στο αντικειμενικό σύστημα και τις επεκτάσεις υφιστάμενων ζωνών και οι οποίες καλύπτουν συνολικά 3.643 περιοχές – ζώνες και αντιστοιχούν στο 26% των συνολικών ζωνών του συστήματος, εντοπίζονται σημαντικές μεταβολές. Οι περιοχές αυτές ήταν μέχρι πρότινος εκτός του συστήματος των αντικειμενικών αξιών και λάμβαναν τη χαμηλότερη τιμή ζώνης της δημοτικής ενότητας ή του δήμου ή της περιφερειακής ενότητας.

Από τις νέες ζώνες, στις επεκτάσεις υφιστάμενων ζωνών εντοπίζεται αύξηση στο 80% των 165 ζωνών. Η ένταξή τους στο σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών ζώνης 41% κατά μέσο όρο  σε σχέση με τις υφιστάμενες. Μεγάλη αύξηση, κατά 229%, εντοπίζεται σε τρεις ζώνες της Μυκόνου, καθώς υπολογίζονταν μέχρι σήμερα με τιμή 1.200 ευρώ και η τελική τιμή τους διαμορφώνεται πλέον σε 3.800 και 3.950 ευρώ, ενώ σημαντικές αυξήσεις εντοπίζονται σε ζώνες περιοχών, μεταξύ άλλων, όπως το Λαγονήσι, όπου η τιμή αυξάνεται από 750 σε 1.450 ευρώ (+93%), το Μαρούσι, με αύξηση τιμής από 1.300 σε 2.000 ευρώ (+54%), το Χαλάνδρι, με αύξηση τιμής από 1.250 σε 1.900 ευρώ (+52%), η Κέρκυρα, με αύξηση τιμής από 1.050 σε 1.600 ευρώ (+52%), και η Νέα Αλικαρνασσός, με αύξηση τιμής από 650 σε 900 ευρώ (+38%).

Παράλληλα, από τις νέες ζώνες, στις νέες εντάξεις εντοπίζεται αύξηση στο 40% των 3.478 ζωνών, η οποία διαμορφώνεται κατά μέσο όρο σε 26%. Αυξήσεις εντοπίζονται σε περιοχές των οποίων η τιμή ζώνης ήταν εκτός συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού, όπως η Ιθάκη, όπου η τιμή αυξάνεται από 600 σε 2.100 ευρώ (+250%), η Ρόδος, με αύξηση της τιμής από 700 σε 2.100 ευρώ (+200%), η Κως, όπου η τιμή αυξάνεται από 650 σε 1.350 ευρώ (αύξηση 108%), η Κασσάνδρα Χαλκιδικής, με αύξηση της τιμής από 800 σε 1.550 ευρώ (+94%), η Κεφαλονιά, με αύξηση από 700 σε 1.250 ευρώ (+79%), η Χερσόνησος Ηρακλείου, με αύξηση από 600 σε 1.050 ευρώ (+75%), η Ανάβυσσος, με αύξηση από 1.050 σε 1.700 (+62%), η Σκαφιδιά Ηλείας, με αύξηση από 650 σε 950 ευρώ (+46%), και η Πάτμος, με αύξηση από 650 σε 900 ευρώ (+38%).

Παράλληλα, υπάρχουν και πολλές περιοχές, όπου μειώνονται οι τιμές ζώνης σε σχέση με την τιμή που οριζόταν εκτός του συστήματος των αντικειμενικών αξιών, καθώς με τις εισηγήσεις των πιστοποιημένων εκτιμητών προσεγγίστηκαν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα χαρακτηριστικά της περιοχής. Ειδικότερα, από τις ζώνες των νέων εντάξεων, μείωση της τιμής εμφανίζουν 1.509 ζώνες, δηλαδή το 43% των νέων εντάξεων, η οποία διαμορφώνεται κατά μέσο όρο σε 18%. Μειώσεις εντοπίζονται σε ζώνες περιοχών, όπως η Φλώρινα, από 600 σε 300 ευρώ (μείωση 50%), η Χίος, από 800 σε 450 ευρώ (μείωση 44%), οι Πρέσπες, από 600 σε 400 ευρώ (μείωση 33%), το Αμύνταιο, από 600 σε 450 ευρώ (μείωση 25%), και η Ορεστιάδα, από 500 σε 400 ευρώ (μείωση 20%).

Αλλάζουν όλα στον ΕΝΦΙΑ

Πηγές του υπουργείου Οικονομικών απαντώντας στο ερώτημα εάν η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών θα προκαλέσει αύξηση του ΕΝΦΙΑ επεσήμαναν ότι: «Η μεταρρύθμιση αυτή ξεφεύγει από τα δεδομένα του παρελθόντος, καθώς η άνοδος της αντικειμενικής αξίας δεν σημαίνει αύξηση του ΕΝΦΙΑ., το οποίο αποτελεί το αντικείμενο ανησυχίας των περισσότερων ιδιοκτητών. Είναι μία μεταρρύθμιση που θα έχει ως αποτέλεσμα τη διαμόρφωση του νέου ΕΝΦΙΑ μέσα στο 2021 – αλλά με εφαρμογή από το 2022 – με νέους συντελεστές, εναρμονισμένους με την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, με νέα δομή και διάρθρωση και με διατήρηση της συνολικής δημοσιονομικής ουδετερότητας του φόρου – δηλαδή, παρά τις μεταβολές στις αντικειμενικές αξίες τα δημόσια έσοδα που προβλέπονται από τον ΕΝΦΙΑ δεν θα αυξηθούν.

Αντιθέτως, λαμβάνοντας υπόψη τον δημοσιονομικό χώρο, καθώς και τα δεδομένα της οικονομίας την επόμενη περίοδο, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο περαιτέρω μείωσης του ΕΝΦΙΑ, σε συνέχεια της μείωσης κατά 22% που σημειώθηκε το 2019, υλοποιώντας τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης». 

Η διαμόρφωση του νέου ΕΝΦΙΑ θα γίνει από εξειδικευμένη σε θέματα φορολογικής πολιτικής Ομάδα Εργασίας που έχει αναλάβει την επεξεργασία των συντελεστών, των χαρακτηριστικών και της διάρθρωσης του νέου ΕΝΦΙΑ, που θα εφαρμοστεί από το 2022, χωρίς να αυξηθεί η συνολική επιβάρυνση προς τους πολίτες. 

Η μεταρρύθμιση του συστήματος των αντικειμενικών αξιών 

Οι ίδιες πηγές του υπουργείου διευκρίνιζαν ότι όσον αφορά τις αντικειμενικές αξίες η μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία εδράζεται σε δύο φάσεις, με τους άξονες της πρώτης φάσης να είναι (α) ο εκσυγχρονισμός και η βελτίωση του θεσμικού πλαισίου, (β) η χωρική επέκταση του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων, (γ) ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός και διαμόρφωση ψηφιακής πλατφόρμας, και (δ) η επικαιροποίηση των τιμών ζώνης από πιστοποιημένους εκτιμητές του Μητρώου του Υπουργείου Οικονομικών.

Σύμφωνα, ειδικότερα, με το υπουργείο Οικονομικών, το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων αποτελείται πλέον από 13.808 ζώνες αντιπροσωπεύοντας το 98% του πληθυσμού από 85% που ήταν μέχρι πριν τη μεταρρύθμιση, καθώς πολλές περιοχές της Επικράτειας ήταν εκτός συστήματος. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Ζάκυνθος, η Κεφαλονιά, η Ιθάκη, η Χίος, η Σάμος, η Πάτμος, η Κάρπαθος, η Ηλεία, η Ναύπακτος, τα Κύθηρα και άλλες περιοχές με σημαντική τουριστική δραστηριότητα, όπως η Μύκονος, η Κέρκυρα και η Κως, ήταν  – με διαφοροποίηση ως προς τον βαθμό – εκτός του συστήματος του αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων, με αποτέλεσμα ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. να υπολογίζεται βάσει της κατώτερης τιμής ζώνης της δημοτικής ενότητας ή δήμου ή περιφερειακής ενότητας, στην οποία ανήκουν οι εν λόγω περιοχές. Σε περίπτωση που δεν είχε καθοριστεί η τιμή ζώνης της δημοτικής ενότητας, λαμβανόταν υπόψη η κατώτερη τιμή ζώνης του οικείου δήμου ή σε περίπτωση που δεν είχε καθοριστεί η τιμή ζώνης του οικείου δήμου, η κατώτερη ζώνη της περιφερειακής ενότητας. Η ένταξη των περιοχών αυτών στο σύστημα αντικειμενικών αξιών σημαίνει ότι ο καθορισμός της τιμής ζώνης βασίζεται στα χαρακτηριστικά της. Παράλληλα, η επέκταση του συστήματος σε όλη την Επικράτεια, εκτός από την εξασφάλιση ομοιόμορφης αντιμετώπισης όλων των περιοχών, ικανοποιεί το πάγιο αίτημα πολιτών και τοπικής αυτοδιοίκησης για ενιαία φορολογική αντιμετώπιση όλων των ακινήτων αποκαθιστώντας το αίσθημα δικαίου, διευρύνοντας τη φορολογητέα βάση και κατανέμοντας τα φορολογικά βάρη δικαιότερα. 

Η δεύτερη φάση της μεταρρύθμισης του πλαισίου των αντικειμενικών αξιών, δίνει έμφαση, από τη μία πλευρά, στην περαιτέρω προσαρμογή των δεδομένων του συστήματος στις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά ακινήτων και, από την άλλη πλευρά, στην ψηφιακή αναδιάρθρωση και αναβάθμιση του συστήματος.