Τις εξελίξεις και τα συμπεράσματα από τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες σχετικά με τα ζητήματα της τουρκικής προκλητικότητας και τα βασικά θέματα που ζήτησε η κυβέρνηση να περάσουν στα συμπεράσματα, παρουσίασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξη Τύπου που πραχώρησε.
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ έστειλε στον κάλαθο των αχρήστων τη χάραξη θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, όπως προέκυψε και από το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.
Ζήτησα και έλαβα την πλήρη στήριξη απ’ όλους τους ομολόγους μου
Στα συμπεράσματα τα οποία συμφωνήθηκαν ομόφωνα στη Σύνοδο Κορυφής, κατόπιν εισήγησης της Αθήνας και σε συμφωνία με την κυπριακή πλευρά, αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο ξεκίνημα της συνέντευξης που παραχώρησε μετά το τέλος της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τα προηγούμενα συμπεράσματα της 22ας Μαρτίου και της 20ης Ιουνίου σχετικά με την Τουρκία. Επαναβεβαιώνει τα συμπεράσματά του της 17ης και 18ης Οκτωβρίου σχετικά με τις παράνομες δραστηριότητες γεώτρησης της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου. Το μνημόνιο συνεννόησης Τουρκίας-Λιβύης για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο, παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το δίκαιο της θάλασσας και δεν παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει απερίφραστα την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο έναντι των συγκεκριμένων ενεργειών της Τουρκίας», είπε ο πρωθυπουργός.
Τόνισε πως ζήτησε και έλαβε από όλους τους ομολόγους του «την πλήρη στήριξη προς την Ελλάδα από όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα». Σημείωσε ότι «ενημέρωσε αναλυτικά τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων για την εντός εισαγωγικών συμφωνία μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας, γιατί για εμάς είναι ένα μνημόνιο παντελώς άκυρο, και ως προς την ουσία του, γιατί καταπατά τα αναφαίρετα δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες αλλά και ως προς την τυπική διαδικασία νομιμοποίησής του γιατί δεν έχει την επικύρωση του λιβυκού κοινοβουλίου»
Ο πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα «σιγουριάς και αυτοπεποίθησης σε όλους τους Έλληνες, σε όλες τις Ελληνίδες, από το Καστελόριζο έως την Κέρκυρα και της Γαύδο έως τον Έβρο.
«Θέλω να γνωρίζουν όλοι και όλες ότι έχουμε ψυχραιμία, έχουμε αυτοπεποίθηση, έχουμε σχέδιο, όχι μόνο γιατί έχουμε το δίκιο με το μέρος μας, αλλά γιατί έχουμε πολύ ισχυρούς συμμάχους, οι οποίοι θα στέκονται πάντα στο πλευρό της Ελλάδας όταν πρόκειται αυτή να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα, είπε ο πρωθυπουργός.
Θεωρούμε τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης άκυρη και ανυπόστατη
«Θεωρούμε την συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης άκυρη, ανυπόστατη, δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, είπε ο πρωθυπουργός.
Τόνισε πως «η Ελλάδα θα κάνει ό,τι χρειάζεται και ότι πρέπει για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα. «Δεν παίζουμε με τις λέξεις, είμαστε ξεκάθαροι σε αυτό που λέμε, υπερασπιζόμαστε την ελληνική κυριαρχία με κάθε τρόπο».
Η υπεράσπιση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν μπαίνει σε καμία ζυγαριά, σημείωσε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε πως «καταλαβαίνω γιατί υπάρχει εκνευρισμός από την Τουρκία, βρίσκεται αποκλεισμένη απελπιστικά σε διπλωματικό επίπεδο».
Για τα ζητήματα της Οικονομίας
Αναφερόμενος στα ζητήματα της οικονομίας, ο πρωθυπουργός είπε πως «η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρωζώνης που βρίσκεται σε ενισχυμένη εποπτεία και «θέλουμε να βγούμε το ταχύτερο δυνατό», ενώ πρόσθεσε πως «Οι προβλέψεις για το υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα έχουν ξεπεραστεί ήδη από τις εξελίξεις».
«Το έδαφος είναι απολύτως ώριμο να αρχίσει η διαδικασία μείωσης τους», πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Για τη στήριξη από τις ΗΠΑ
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν με δηλώσεις και στο επίπεδο της συνεργασίας για το πώς μπορούμε να εξοπλίσουμε τις ένοπλες δυνάμεις λόγω της οικονομικής κρίσης έμειναν πίσω οι εξοπλισμοί. Επικυρώθηκαν από τη Βουλή τις προηγούμενες ημέρες τα θέματα της αναβάθμισης των F-16 και της προμήθειας ανταλλακτικών για τα αεροσκάφη Mirage. Θα έχω την ευκαιρία να συζητήσω στις Ηνωμένες Πολιτείες και το επίπεδο της οικονομικής μας συνεργασίας», είπε ο πρωθυπουργός.
Μητσοτάκης για Μπορίσοφ: Χανόμαστε στην μετάφραση
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Βούλγαρου πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ, ο οποίος φέρεται να υποστήριξε σθεναρά την Τουρκία, ο κ.Μητσοτάκης είπε. «Καμιά φορά χανόμαστε στη μετάφραση. Ο φίλος μου ο Μπόικο είπε ότι στηρίζει ανεπιφύλακτα την Ελλάδα και έκανε μία γενικότερη ανάλυση».
Δεν είναι στα άμεσα σχέδια μου να συναντηθώ με Ερντογάν
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο ερώτημα αν σκοπεύει να συναντηθεί ξανά με τον Ερντογάν είπε ότι δεν είναι στα άμεσα σχέδιά του. Οι δίαυλοι πάντως όπως είπε είναι ανοικτοί. Δεν σταματάμε ποτέ να συζητούμε αλλά δεν συζητάμε για τις κάμερες και τις εντυπώσεις. Είμαι έτοιμος να τον συναντήσω ανά πάσα στιγμή. Αλλά με βάση την στάση της Τουρκίας δεν θεωρώ ότι είναι καλό αν τον συναντήσω αυτή την στιγμή».
Όλες οι ερωτήσεις που απάντησε ο πρωθυπουργός
ΣΤ. ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, έχετε πετύχει αυτή τη διπλωματική απομόνωση της Τουρκίας. Έχουμε μία ισχυρή ευρωπαϊκή στήριξη. Όμως, παρά ταύτα, σε επίπεδο τουλάχιστον ρητορικής, βλέπουμε να συνεχίζουν την προκλητικότητά τους. Είχαμε πάλι δηλώσεις εκ μέρους του Υπουργού Ενέργειας της Τουρκίας ότι θα επιχειρήσει σεισμικές έρευνες στη θαλάσσια περιοχή που έχουν οριοθετήσει με τη Λιβύη. Η ερώτησή μου, λοιπόν, κατατείνει στο ποια είναι τα επόμενα βήματά μας, ώστε αυτή η διπλωματική απομόνωση να μπορέσει να ρίξει και σε επίπεδο ενεργειών και σε επίπεδο ρητορικής την προκλητικότητα των Τούρκων.
Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, το πρώτο το οποίο θα συνεχίσουμε να κάνουμε και να λέμε είναι ότι θεωρούμε τη «συμφωνία» αυτή ως προς την Ελλάδα άκυρη, ανυπόστατη. Είναι μία «συμφωνία» χωρίς κανένα απολύτως περιεχόμενο. Άρα, δεν αναγνωρίζουμε σε καμία περίπτωση ότι η «συμφωνία» αυτή παράγει έννομα αποτελέσματα. Και αυτό είναι κάτι το οποίο θα συνεχίσουμε να επιμένουμε να το υποστηρίζουμε σε όλα τα διεθνή fora, συμπεριλαμβανομένου φυσικά και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Θέλω να θυμίσω ότι η «συμφωνία» αυτή δεν έχει ακόμα αναρτηθεί επίσημα στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Θα χρειαστεί χρόνος γι’ αυτό. Και εμείς υποστηρίζουμε ότι υπάρχει βάσιμος λόγος, κυρίως όσον αφορά τη νομιμοποίηση της «συμφωνίας», την πολιτική της νομιμοποίηση. Το γεγονός δηλαδή ότι δεν έχει τη στήριξη και την έγκριση του Λιβυκού Κοινοβουλίου γιατί αυτή η «συμφωνία» δεν πρέπει καν να αναρτηθεί στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Αλλά αυτή είναι μία διαδικασία που αφορά τα Ηνωμένα Έθνη και θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε το δίκαιο των ελληνικών θέσεων. Από εκεί και πέρα, η Ελλάδα θα κάνει ό,τι χρειάζεται και ό,τι πρέπει, θα το επαναλάβω, ό,τι χρειάζεται και ό,τι πρέπει, για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Δηλώσεις της Τουρκίας έχουμε δει πολλές, σε διαφορετικές κλίμακας έντασης. Καταλαβαίνω ίσως γιατί υπάρχει εκνευρισμός από την άλλη πλευρά. Η Τουρκία βρίσκεται απελπιστικά απομονωμένη διπλωματικά μετά την κίνηση την οποία έκανε να υπογράψει αυτό το άκυρο «μνημόνιο κατανόησης» με τη Λιβύη. Θέλω να θυμίσω το συνολικό πλαίσιο της καταδίκης που δεν αφορά μόνο την Ευρωπαϊκή Ένωση . Είχαμε ξεκάθαρη καταδίκη από τις Η.Π.Α. οι οποίες χαρακτηρίζουν τη συμπεριφορά της Τουρκίας προκλητική. Ξεκάθαρη δήλωση και από τον Πρέσβη των Η.Π.Α., που επιβεβαιώνει το αυτονόητο ότι προφανώς και τα νησιά έχουν κυριαρχικά δικαιώματα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και υφαλοκρηπίδα. Είχαμε καταδίκη από τη Ρωσία, είχαμε καταδίκη από το Ισραήλ, καταδίκη από την Αίγυπτο. Η Τουρκία είναι απομονωμένη σε αυτή τη συζήτηση και αυτό ενδεχομένως να προκαλεί και κάποια νευρικότητα η οποία αντανακλάται σε τέτοιου είδους δηλώσεις. Εμείς δεν έχουμε κανένα λόγο, δεν παίζουμε με τις λέξεις, κυρία Μουρελάτου, είμαστε ξεκάθαροι σε αυτό το οποίο λέμε. Yπερασπιζόμαστε τα εθνικά μας δίκαια και την εθνική μας ακεραιότητα με κάθε τρόπο που είναι απαραίτητος.
Γ. ΤΡΟΥΠΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, μας είπατε χθες για την παρέμβαση στο δείπνο που κάνατε για την τουρκική προκλητικότητα. Θα ήθελα να μάθω εάν υπήρξαν άλλες παρεμβάσεις Ευρωπαίων ηγετών για το θέμα αυτό κατά τη διάρκεια του δείπνου.
Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Βεβαίως υπήρξαν παρότι, όπως ξέρετε, συχνά υπάρχει και μία προετοιμασία η οποία γίνεται σε άλλο επίπεδο. Δεν υπήρχε κανείς ο οποίος να μίλησε και ο οποίος να μην επανέλαβε την αμέριστη στήριξή του στην Αθήνα και στην Κύπρο. Εκτιμώ ότι κάποιοι θα κάνουν και δημόσιες τοποθετήσεις. Ο Πρόεδρος Μακρόν ήταν πάρα πολύ υποστηρικτικός και θέλω να τον ευχαριστήσω δημόσια ειδικά, διότι ήταν και αυτός ο οποίος στο ΝΑΤΟ υποστήριξε δημόσια το δίκαιο των ελληνικών θέσεων. Όπως ξέρετε, στο ΝΑΤΟ οι συζητήσεις είναι συχνά αρκετά πιο αποστειρωμένες, αλλά το έκανε στο ΝΑΤΟ, το έκανε και σήμερα. Αλλά δεν θέλω να κάνω ιδιαίτερες διακρίσεις. Έγινε μία συζήτηση περιεκτική.
Έγινε συζήτηση, κ. Τρουπή, και για το προσφυγικό. Διαχωρίζω τα δύο ζητήματα. Το προσφυγικό είναι ένα ζήτημα το οποίο αφορά τη σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας, δεν είναι αμιγώς διμερές θέμα, προφανώς έχει και διμερείς επιπτώσεις. Και στο ζήτημα του προσφυγικού υπάρχει όλη η διάθεση από την Ευρωπαϊκή Ένωση να βρει ένα modus vivendi και έναν τρόπο συνεργασίας με την Τουρκία, αλλά αυτό προϋποθέτει, θα το ξαναπώ για άλλη μία φορά, η Τουρκία να κάνει αυτό που της αναλογεί στο ζήτημα αυτό. Και αυτό που της αναλογεί είναι να ελέγχει τις προσφυγικές ροές, να συνεργάζεται η ακτοφυλακή της με την ελληνική ακτοφυλακή, να εξαρθρώνει τα δίκτυα των διακινητών. Είναι προς όφελος της Τουρκίας να το κάνει αυτό. Έγινε, λοιπόν, μία συζήτηση που αφορά και στο προσφυγικό, αλλά ως προς το μείζον ζήτημα το οποίο θέσαμε εμείς στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν υπήρξε καμία απολύτως απόκλιση από την κεντρική ελληνική θέση, παρά μόνο αμέριστη υποστήριξη από όλους, από όσους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων έλαβαν το λόγο.
ΣΠ. ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΣ: Κύριε Πρόεδρε ήθελα να ρωτήσω για το προσφυγικό συγκεκριμένα. Υπάρχουν προβληματισμοί εντός και εκτός Ελλάδος ότι αυτή η διπλωματική απομόνωση της Τουρκίας που εσείς σε πολύ μεγάλο βαθμό την επιδιώκετε και στο forum της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και στο forum του ΝΑΤΟ, πιθανώς να έχει αρνητικές παρενέργειες. Και επειδή, όπως έχετε εξηγήσει και στο πρόσφατο παρελθόν, η κατάσταση στην Ελλάδα είναι δυσμενής σε αυτό το θέμα, θέλω να γνωρίζω αν έχετε λάβει εγγυήσεις από τους Ευρωπαίους εταίρους ότι αυτή η κατάσταση θα βελτιωθεί τους επόμενους μήνες. Είναι κρίσιμοι οι χειμωνιάτικοι μήνες, όπως ο ίδιος το έχετε πει, για τη χώρα και δεν επηρεάζεται από αυτή την καταδίκη, την απόρριψη, την αποδοκιμασία της Τουρκίας. Ευχαριστώ πολύ.
Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Χρόνια πολλά, κύριε Μουρελάτο, καταρχάς. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Η υπεράσπιση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων δεν μπαίνει σε καμία ζυγαριά και δεν είναι, σε καμία περίπτωση, αντικείμενο συμψηφισμού με άλλες πολιτικές τις οποίες ασκεί η χώρα. Ό,τι σας είπα για τα κυριαρχικά μας δικαιώματα ισχύει στο ακέραιο. Εάν αυτό καταλήξει, με υπαιτιότητα της Τουρκίας, να έχει αρνητικές επιπτώσεις στο προσφυγικό, θα τις διαχειριστούμε, αλλά μην περιμένει κανείς από την Ελλάδα ότι θα κάνει την παραμικρή έκπτωση στα ζητήματα αυτά επειδή μπορεί αύριο η Τουρκία να έρθει να εκβιάσει τη χώρα μας αυξάνοντας τις ροές των προσφύγων και των μεταναστών.
Θα το διαχειριστούμε αυτό το ζήτημα ξεχωριστά, αλλά θέλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος ότι στα ζητήματα αυτά δεν χωράει κανείς συμψηφισμός και καμία υπόνοια ότι μπορεί να διαχειριζόμαστε τα θέματα αυτά με έναν τρόπο που τα εμπλέκει περισσότερο απ’ ό,τι τους αναλογεί.
Μ. ΠΟΛΛΑΤΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, είπατε ότι η απομόνωση της Τουρκίας δημιουργεί στην Άγκυρα νευρικότητα. Θεωρείτε πως ο Ερντογάν θα λάβει το μήνυμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ή πιστεύετε ότι είναι πιθανό το ενδεχόμενο να επιχειρήσει έρευνες σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπως είπε χθες ο Τούρκος Υπουργός Ενέργειας Ντονμέζ; Και με αφορμή τις δηλώσεις του Βούλγαρου Πρωθυπουργού, τις αμφίσημες θα έλεγα δηλώσεις, οι τοποθετήσεις των εταίρων και συμμάχων μας σας ικανοποιούν; Εάν δηλαδή, οι περιστάσεις το απαιτήσουν, τα λόγια τους θα γίνουν πράξη;
Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Κοιτάξτε, θέλω να ελπίζω ότι δεν θα φτάσουμε σε κάποια κλιμάκωση. Αυτό δεν εξαρτάται από εμάς όμως. Θέλω να είμαι απολύτως ξεκάθαρος. Όπως σας είπα, εμείς θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να υπερασπιστούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Από εκεί και πέρα, αν το μήνυμα φτάνει στην άλλη μεριά, αφορά την άλλη μεριά.
Για το ζήτημα των δηλώσεων του φίλου μου του Μπόικο. Ξέρετε μερικές φορές χανόμαστε λίγο στη μετάφραση και εμείς, επειδή μιλάει στα βουλγάρικα ο Μπόικο. Αυτό το οποίο συγκράτησα εγώ από αυτά τα οποία είπε -και πάντως τα είπε μέσα στο Συμβούλιο, μπροστά μου- είναι ότι στήριξε ανεπιφύλακτα την Ελλάδα απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα. Δεν υπάρχει κανείς αστερίσκος, ούτε καμία επιφύλαξη στο ζήτημα αυτό. Έκανε μια γενικότερη ανάλυση και για τα ζητήματα του προσφυγικού και πιστεύω ότι τα σχόλιά του αφορούσαν αυτήν την ενότητα και όχι το πρώτο θέμα το οποίο συζητήσαμε.
Γ. ΚΑΝΤΕΛΗΣ: Κύριε Πρωθυπουργέ, μετά τη συνάντηση που είχατε με τον Πρόεδρο Ερντογάν στο ΝΑΤΟ, με τα όσα έπραξε ο ίδιος και η Τουρκία μετά από αυτή τη συνάντηση, θα επιδιώκατε να συναντηθείτε ξανά μαζί του σύντομα; Πιστεύετε ότι θα είχε αποτέλεσμα;
Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Δεν είναι κάτι που προγραμματίζω αυτή τη στιγμή κ. Καντέλη. Από την άλλη θέλω να σας πω ότι ο δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκία είναι -και πρέπει να είναι- ανοιχτός. Και εμείς από την πρώτη στιγμή που συνάντησα τον κ. Ερντογάν, του είπα ότι θέλω να κρατήσω ανοιχτό και το δίαυλο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, το πως θα μειώσουμε, δηλαδή, τη στρατιωτική ένταση, αλλά να κάνουμε και έναν καινούριο διάλογο διερευνητικών συζητήσεων, επαφών και να μπορέσουμε να δούμε αν υπάρχει κάποιος τρόπος να βρούμε έναν κοινό τόπο στις μεγάλες μας διαφορές, ως προς τα ζητήματα των θαλάσσιων ζωνών.
Δεν σταματάμε ποτέ να συζητάμε. Δεν συζητάμε, όμως, μόνο και μόνο για τις κάμερες και για τις εντυπώσεις. Εάν υπάρχει σοβαρός λόγος και δυνατότητα να μπορέσουμε να κάνουμε μία πρόοδο στα ζητήματα αυτά, βεβαίως και είμαι ανοιχτός να συναντήσω τον Πρόεδρο Ερντογάν ανά πάσα στιγμή. Αλλά, αυτή τη στιγμή καταλαβαίνετε ότι με το βαθμό κλιμάκωσης που υπάρχει από την Τουρκία, δεν θεωρώ ότι άμεσα κάτι τέτοιο θα ήταν παραγωγικό.
A. ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, ήθελα να σας ρωτήσω, αφού η Κυβέρνηση φεύγει ικανοποιημένη από αυτήν τη Σύνοδο Κορυφής, παίρνοντας αυτή την καθαρή δήλωση, την καθαρή στήριξη που είχε χαρακτηρίσει ως ομπρέλα και με αφορμή τις επόμενες κινήσεις, ποια θα είναι η γραμμή με την οποία θα προσέλθετε στο Λευκό Οίκο στη συνάντηση με τον Πρόεδρο Τραμπ;
Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Θα έχουμε την ευκαιρία να ενημερώσουμε την κοινή γνώμη και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για το σχεδιασμό μας εν όψει της επίσκεψής μου στον Λευκό Οίκο στις 7 Ιανουαρίου. Από εκεί και πέρα θέλω να επαναλάβω αυτό το οποίο είπα και πριν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν, με επίσημες δηλώσεις, τις ελληνικές θέσεις στα ζητήματα που αφορούν το άκυρο «μνημόνιο» μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης και προφανώς θεωρώ αυτονόητο ότι αυτή η στήριξη στο επίπεδο αυτό θα επαναληφθεί.
Από εκεί και πέρα, όμως, μιας και με ρωτάτε, το πλαίσιο αυτή τη στιγμή των διμερών μας σχέσεων είναι σε ένα εξαιρετικό επίπεδο και ο σκοπός μας είναι να οικοδομήσουμε πάνω σε αυτό και στο επίπεδο της αμυντικής στρατηγικής συνεργασίας. η οποία, όπως γνωρίζετε, αναβαθμίστηκε πρόσφατα. Και στο επίπεδο της συνεργασίας για το πώς μπορούμε να εξοπλίσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αποτρεπτική μας ισχύς περνάει μέσα από επενδύσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Επενδύσεις που δυστυχώς στα χρόνια της κρίσης συνολικά έμειναν πίσω. Θέλω να θυμίσω ότι και η ελληνική Βουλή επικύρωσε τη συμφωνία για την αναβάθμιση των F-16, αλλά και την αναβάθμιση των Mirage, έτσι ώστε να μπορούμε να υποστηρίξουμε τα αεροπλάνα μας και να αυξήσουμε στο μέγιστο τις πτητικές τους δυνατότητες.
Αλλά, βέβαια, θα έχω την ευκαιρία να συζητήσω και στις Ηνωμένες Πολιτείες και με τον ίδιο τον Πρόεδρο την οικονομική μας συνεργασία, καθώς αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στο επίπεδο των αμερικάνικων επενδύσεων που μπορούν να γίνουν στην Ελλάδα. Η Ελλάδα είναι ξανά στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη. Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και από αμερικάνικα κεφάλαια, όχι μόνο από κεφάλαια που επενδύουν στο χρηματιστήριο ή σε ομόλογα, αλλά από κεφάλαια τα οποία θα δημιουργήσουν πολλές καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Και θέλουμε να χτίσουμε επάνω σε αυτή τη θετική δυναμική, ώστε αυτή η σημαντική στρατηγική σχέση για τη χώρα μας να αποκτήσει ακόμα περισσότερη ουσία και ακόμα περισσότερο περιεχόμενο.
E. ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ: Ένα άλλο θέμα. Η Ελλάδα έχει θέσει έναν ιδιαίτερα φιλόδοξο στόχο για απολιγνιτοποίηση της χώρας μέχρι το 2028 με μεγάλο κόστος στην οικονομία κυρίως της Δυτικής Μακεδονίας. Η Πολωνία εκτιμά τη μετάβαση τη δική της έως το 2050 στα 500 δισεκατομμύρια ευρώ. Θα ήθελα να ξέρω αν έχουμε εμείς έναν προϋπολογισμό του κόστους αυτής της μετάβασης και αν η Ελλάδα ζητήσει μία περεταίρω χρηματοδότηση πέρα από αυτές που θα μπουν στο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο.
Κ. ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ: Καταρχάς, πρέπει να σας πω, κυρία Βαρβιτσιώτη, ότι το κόστος της μετάβασης μπορεί να υπολογιστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Να σας πω, επίσης, ότι οι λιγνιτικές μονάδες οι οποίες θα κλείσουν στη Δυτική Μακεδονία είναι λιγνιτικές μονάδες παλιές, με τελείως ξεπερασμένη τεχνολογία, οι οποίες ούτε σήμερα είναι οικονομικά βιώσιμες, αν λάβει κανείς υπόψη το κόστος του διοξειδίου του άνθρακα. Κατά συνέπεια, είναι μία απόφαση η οποία, κατά την άποψή μου, είναι επιβεβλημένη, όχι μόνο για περιβαλλοντικούς, αλλά και για οικονομικούς λόγους.
Από εκεί και πέρα, το κλείσιμο των μονάδων αυτών συνεπάγεται -εκ των πραγμάτων- και τον σημαντικότατο περιορισμό της ίδιας της εξορυκτικής δραστηριότητας στη Δυτική Μακεδονία και εκεί είναι που βρίσκονται πολλές από τις δουλειές. Εμείς έχουμε ένα πλεονέκτημα. Ποιο είναι το πλεονέκτημα; Βγαίνοντας μπροστά πρώτοι έχουμε τη δυνατότητα πρώτοι να θέσουμε ζητήματα και αιτήματα στο Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης και να κάνουμε τη Δυτική Μακεδονία, Περιφέρεια-πρότυπο στη μετάβαση από τον λιγνίτη σε καθαρές μορφές ενέργειας και σε άλλη οικονομική δραστηριότητα. Προφανώς η Πολωνία, η οποία αυτή τη στιγμή διεκδικεί παράταση, δεν νομιμοποιείται να ζητήσει κεφάλαια από τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης διότι δεν είναι διατεθειμένη να αναλάβει τις δεσμεύσεις που όλες οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αναλάβει για να μπορέσουν να κάνουν αυτή τη μετάβαση πράξη. Έχουμε, με άλλα λόγια, ένα πλεονέκτημα από το γεγονός ότι είμαστε πρώτοι.
Ετοιμάζεται -και θα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε ανακοινώσεις εντός των επόμενων εβδομάδων- μία διυπουργική επιτροπή υπό την εποπτεία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του κ. Χατζηδάκη, με ένα πρόσωπο συντονιστή ο οποίος θα αναλάβει όλο το project της δίκαιης μετάβασης με ειδική έμφαση στη Δυτική Μακεδονία. Θα συζητήσουμε εκτενώς με τους φορείς της περιοχής, τον Περιφερειάρχη, τους Βουλευτές, τους Δημάρχους, και θα έχουμε τη δυνατότητα εντός του πρώτου τριμήνου του 2020 να παρουσιάσουμε ένα πολύ περιεκτικό σχέδιο για το πώς οραματιζόμαστε αυτή τη δίκαιη μετάβαση. Ποιες είναι οι καινούργιες δουλειές τις οποίες μπορούμε να δημιουργήσουμε, ποιες είναι οι περιοχές, ποια η αναπτυξιακή πολιτική που μπορεί να υποστηρίξει τη μετάβαση αυτή σε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης και πώς μπορούμε να κρατήσουμε τις δουλειές στη Δυτική Μακεδονία και, γιατί όχι, να δημιουργήσουμε ακόμα περισσότερες.
Αλλά κλείνω στο ζήτημα αυτό και με μία παρατήρηση η οποία δεν αφορά αποκλειστικά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, που, όπως γνωρίζετε, είναι άοσμες, δεν επιβαρύνουν άμεσα το περιβάλλον, αλλά συντελούν στο γενικότερο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής. Το πρόβλημα της Δυτικής Μακεδονίας και της εξόρυξης του λιγνίτη δεν αφορά μόνο αυτή την πτυχή. Έχοντας επισκεφθεί πολλές φορές τη Δυτική Μακεδονία ξέρω πολύ καλά ποιο ήταν το κόστος και στο περιβάλλον, το καθημερινό, το οποίο η δραστηριότητα αυτή επέβαλε στους πολίτες που ζουν σε αυτή την περιοχή και αφορά στο επίπεδο της ποιότητας της ατμόσφαιρας και στην καταστροφή του τοπίου.
Δεν είναι ο μόνος λόγος, με άλλα λόγια, το διοξείδιο του άνθρακα που πρέπει να ξεφύγουμε γρήγορα από τον λιγνίτη. Αφορά και την ίδια την ποιότητα του περιβάλλοντος, την ποιότητα ζωής στις περιοχές αυτές, τη δημόσια υγεία, η οποία και αυτή υποβαθμίζεται. Και πιστεύω ότι οι συνθήκες και στη Δυτική Μακεδονία έχουν ωριμάσει, ώστε αυτή η συζήτηση να γίνει με υψηλό βαθμό αποδοχής από την τοπική κοινωνία. Αυτό το οποίο θέλω να επαναλάβω και να κλείσω με αυτό, είναι ότι δεν πρόκειται να αφήσουμε κανέναν στην τύχη του. Είναι προσωπικό μου στοίχημα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο να κάνω, ειδικά την Δυτική Μακεδονία, μία Περιφέρεια- πρωταγωνιστή, πιλότο, παράδειγμα, στο πώς μπορούμε να κάνουμε τη δίκαιη μετάβαση, πράξη.
