«Η Τουρκία μετά τις παράνομες ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ απλώνεται και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου με αιχμή ένα άκυρο κείμενο που βάφτισε συμφωνία με τη Λιβύη»
Επιθετική χαρακτήρισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Βουλή τη στάση της Τουρκίας «η οποία μετά τις παράνομες ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ απλώνεται και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου με αιχμή ένα άκυρο κείμενο που βάφτισε συμφωνία με τη Λιβύη».
Ο Πρωθυπουργός στην ομιλία του επεσήμανε ότι: «Αυτά που ισχυρίζεται η Τουρκία είναι αγεωγράφητα και ανιστόρητα και την οδήγησαν σε μια πρωτοφανή διπλωματική απομόνωση. ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ, Αίγυπτος και Ισραήλ καταδίκασαν την στάση της Τουρκίας σε δύο εικοσιτετράωρα. Ακόμα και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ που τηρούσε πάντα ίσες αποστάσεις στις διαφορές μας με Τουρκία, οι ισχυρές χώρες κατέκριναν την στάση της Τουρκίας με πρώτο τον κ. Μακρόν ο οποίος έθεσε έναν φραγμό στην επιθετικότητα των γειτόνων μας σε όλα τα βήματα. Η πολιτική είναι για να ασκείται και όχι να συζητείται αλλά η κινήσεις μας εξελίσσονται και αποδίδουν. Τα κείμενα που επικαλείται η Τουρκία για θαλάσσιες ζώνες δεν παράγουν αποτέλεσμα και δεν θα κυρωθούν».
Συνεχίζοντας, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε με έμφαση: «Προετοιμαζόμαστε και εμείς προφανώς για επόμενα βήματά μας. Χθες μόνοι τους ενέκριναν ένα χαρτί που έγραψαν μόνοι τους. Δεν το αναγνωρίζει κανείς και δεν σημαίνει τίποτα. Είναι παράνομο, αλλά και δεν υπάρχει αντισυμβαλλόμενο μέρος με νομιμοποίηση. Θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, για να μην ισχύσει. Ο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης έχει ήδη εκφράσει στον ΟΗΕ την κάθετη διαφωνία του για τη συμφωνία που υπέγραψε ο Λίβυος πρωθυπουργός. Η Λιβύη δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία, οπότε δεν μπορεί να υπογράψει συμφωνία. Πολύ σημαντική η επίσκεψη. Εκτιμώ ότι η συμφωνία θα καταρρεύσει. Η χώρα έχει δυνατούς και σωστούς συμμάχους στο ζήτημα και μου δίνει πρόσθετη δύναμη. Είμαι σίγουρος ότι η Ευρώπη θα σταθεί απολύτως ενωμένη στο πλευρό της Ελλάδος που υπερασπίζεται τα δίκαια εθνικά και κυριαρχικά της δικαιώματα».
Ο πρωθυπουργός δεν άφησε ασχολίαστη την έντονα επικριτική τοποθέτηση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αναφορικά με τους πρωθυπουργικούς χειρισμούς: «Ο κ. Τσίπρας έβγαλε τον χειρότερο εαυτό του σε μια κρίσιμη στιγμή, την ώρα που ήμουν απέναντι στον Τούρκο Πρόεδρο. Ελπίζω να μην είναι μόνο αυτός ο εαυτός του» είπε, για να προσθέσει: «Λάθος στιγμή. Λυπάμαι. Ομως εγώ δεν θα κάνω θέμα κομματικού ανταγωνισμού τα εθνικά μας θέματα. Χρειάζεται ενότητα, και σωστές επιλογές συμμάχων».
Απελάθηκε ο Λίβυος πρέσβης
Στο μεταξύ, στην απέλαση του Λίβυου πρέσβη στην Αθήνα, Mohamed Younis Menfi, προχώρησε νωρίτερα σήμερα το Υπουργείο Εξωτερικών, ως έκφραση δυσαρέσκειας της ελληνικής κυβέρνησης προς την κυβέρνηση της Τρίπολης σχετικά με την υπογραφή του «μνημονίου» με την Τουρκία, καθώς «η λιβυκή πλευρά δεν ανταποκρίθηκε στους όρους που είχαμε θέσει», σύμφωνα με τον Νίκο Δένδια.
Παράλληλα, το ΥΠΕΞ εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, την οποία «καταδικάζει απερίφραστα» ως «ωμή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας» και «δηλωτική εσκεμμένης πρόκλησης έντασης».
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
«Η δημοσιοποίηση των συντεταγμένων της απόπειρας οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης επιβεβαιώνει την ωμή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και άλλων κρατών.
Πέραν των ουσιαστικών της ελαττωμάτων, η απόπειρα αυτή είναι παράνομη και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Επιπλέον, είναι δηλωτική εσκεμμένης πρόκλησης έντασης σε διμερές επίπεδο, με τις χώρες της περιοχής, και σε περιφερειακό.
Ως εκ τούτου καταδικάζεται απερίφραστα».
Στο μεταξύ επίσημα ανακοινώθηκε η απέλαση του Λίβυου πρέσβη, στον οποίο είχε δοθεί προθεσμία έως τα μεσάνυχτα της Πέμπτης για να παραδώσει τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για τα θαλάσσια σύνορα.
Ο Λίβυος επιτετραμένος προσήλθε στο υπουργείο το εξωτερικών το πρωί, όπου του έγινε γνωστό ότι είναι persona non grata και, κατόπιν, του δόθηκε προθεσμία για να εγκαταλείψει τη χώρα.
Τις προηγούμενες μέρες υπήρξε επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και του Λίβυου πρέσβη. Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας του εξέφρασε την ενόχληση της ελληνικής κυβέρνησης για τις τελευταίες εξελίξεις με πρωταγωνίστριες τη Λιβύη και την Τουρκία.
Στον πρέσβη της Λιβύης δόθηκε προθεσμία δυο ημερών να εγκαταλείψει την χώρα. Η απέλαση όπως τονίζεται δεν σημαίνει διακοπή των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης.
«Το μνημόνιο Τουρκίας – Λιβύης καταδικάζεται απερίφραστα. Με λύπη μου σας ανακοινώνω ότι σήμερα το πρωί ο Λίβυος πρέσβης κλήθηκε στο ΥΠΕΞ και του ανακοινώθηκε η απέλασή του. Του δόθηκε προθεσμία 72 ωρών να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Η απόφαση αυτή είναι συνέπεια του ότι η λιβυκή πλευρά δεν ανταποκρίθηκε στους όρους που είχαμε θέσει. Η απόφαση δεν σημαίνει διακοπή των διπλωματικών σχέσεών μας με τη Λιβύη», δήλωσε ο Νίκος Δένδιας.
Στο μεταξύ, στην Αθήνα θα βρίσκεται την ερχόμενη Πέμπτη, 12 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος της λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων Αγκίλα Σάλεχ Ίσα Γκουαϊντέρ (Agila Saleh Issa Gwaider), κατόπιν πρόσκλησης του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων Κωνσταντίνου Τασούλα.
Η συνάντηση στο Μέγαρο της Βουλής θα διεξαχθεί στον απόηχο της καταψήφισης από τη λιβυκή Βουλή του μνημονίου κατανόησης μεταξύ της κυβέρνησης της Τουρκίας και της κυβέρνησης «εθνικής συμφιλίωσης» της Λιβύης που εδρεύει στην Τρίπολη.
Η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης εγκρίθηκε, χθες το απόγευμα, με 293 ψήφους από την Ολομέλεια του τουρκικού Κοινοβουλίου. Ολα τα κόμματα ψήφισαν υπέρ της συμφωνίας, εκτός από το φιλοκουρδικό HDP.
«Η ιστορικής σημασίας συμφωνία, η οποία θα εγκριθεί σήμερα από το Κοινοβούλιό μας, θα φέρει την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο και την αδελφοσύνη μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Θα είναι η ξεκάθαρη απόδειξη του πόσο θα αποτύχουν αυτοί που προσπαθούν να φυλακίσουν την Τουρκία», ανέφερε ο Οκτάι. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως η Τουρκία έχει στόχο την επίσπευση της διαδικασίας προτού οργανωθούν διεθνείς αντιδράσεις, έτσι ώστε να έχει ένα ισχυρό χαρτί στα χέρια της στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το Μνημόνιο έχει την υπογραφή του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου και του Λίβυου ομολόγου του Μεχμέτ Ταχίρ Σιγιάλα και ουσιαστικά «διαγράφει» από το χάρτη την Κρήτη, τη Ρόδο, την Κάρπαθο και το Καστελλόριζο, υιοθετώντας την άποψη πως τα νησιά δεν διαθέτουν ΑΟΖ. Εχει συνταχθεί σε τρεις γλώσσες -τουρκικά, αραβικά και αγγλικά- και περιγράφει με χάρτες και συντεταγμένες όλες τις λεπτομέρειες της συμφωνίας των δύο πλευρών.
Δείτε όλη την συμφωνία εδώ
Στο Μνημόνιο Συνεργασίας αναφέρεται: «Η Τουρκία και η Λιβύη, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους στους σκοπούς και στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, έχοντας αποφασίσει να ορίσουν μια ακριβή και δίκαιη οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους στη Μεσόγειο στις οποίες οι δύο πλευρές ασκούν κυριαρχία, κυριαρχικά δικαιώματα και/ή δικαιοδοσία σε συμφωνία με τους ισχύοντες κανόνες Διεθνούς Δικαίου και λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές καταστάσεις, αλλά και την προθυμία όλων των μερών να επιτύχουν δίκαιες και αμοιβαία αποδεκτές λύσεις στα παραπάνω θέματα μέσω εποικοδομητικών διαπραγματεύσεων και σε πνεύμα φιλικών σχέσεων…».
Παράλληλα, γίνεται αναφορά και στο ενδεχόμενο διαφωνιών ανάμεσα στις δύο χώρες και αναφέρει πως «οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ των δύο πλευρών που προκύπτει από την ερμηνεία και την εφαρμογή αυτού του Μνημονίου Κατανόησης θα πρέπει να διευθετηθεί μέσω διπλωματικών διαύλων σε πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης και συνεργασίας και σε συμφωνία με το άρθρο 33 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Σε περίπτωση που υπάρχουν φυσικοί πόροι που εκτείνονται από την ΑΟΖ της μιας πλευράς στην ΑΟΖ της άλλης, οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να συνεργαστούν προκειμένου να συμφωνήσουν στις λεπτομέρειες της αξιοποίησης των πόρων αυτών. Αν κάποιο από τα δύο μέρη έχει εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις που στοχεύουν στην οριοθέτηση της ΑΟΖ με κάποιο άλλο κράτος, αυτό το μέρος πριν καταλήξει σε οριστική συμφωνία με το κράτος αυτό θα πρέπει να ειδοποιήσει και να συμβουλευτεί το άλλο μέρος».
Μια σημαντική λεπτομέρεια είναι ο χρόνος ισχύος της συμφωνίας: «Θα τεθεί σε ισχύ την ημερομηνία που θα ληφθεί η τελευταία γραπτή ειδοποίηση με την οποία τα δύο μέρη ειδοποιούν το ένα το άλλο μέσω διπλωματικών διαύλων για την ολοκλήρωση των εσωτερικών νομικών διαδικασιών που απαιτούνται προκειμένου αυτό να εφαρμοστεί».
Πάντως, υπάρχουν εκτιμήσεις πως η συνεργασία με τη Λιβύη έχει στόχο και τις εξελίξεις στην Κύπρο και στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της περιοχής, αλλά και να εμποδιστεί το ενδεχόμενο της παραχώρησης οικοπέδων από την Ελλάδα ανατολικότερα της Κρήτης.
