Λογαριασμοί ρεύματος, 3+1 τιμολόγια: Ποιο σας συμφέρει περισσότερο

Τον προηγούμενο χειμώνα ζήσαμε τον τρόμο της αναμονής των φουσκωμένων λογαριασμών του ρεύματος λόγω της ενεργειακής κρίσης που έφερε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Αυτό τον χειμώνα φόβος για την επάρκεια της ενέργειας ή για ανεξέλεγκτο καλπασμό της τιμής του ρεύματος -ή και του φυσικού αερίου- δεν υπάρχει. Παρ’ όλα αυτά, οι καταναλωτές θα περάσουν, καθώς φαίνεται, την επόμενη περίοδο προσπαθώντας να διαλέξουν το τιμολόγιο ρεύματος που τους συμφέρει περισσότερο.

Πράσινο, μπλε, κίτρινο ή πορτοκαλί; Ποιο από τα καινούρια τιμολόγια που έρχονται είναι το πιο συμφέρον για το σπίτι μου; Ποιο να διαλέξει το δικό μου νοικοκυριό και με ποια κριτήρια; Με ποιο θα πληρώνω λιγότερα; Πού υπάρχουν κρυμμένες παγίδες; Τι διαφορές έχουν μεταξύ τους τα τιμολόγια; Τι καθορίζει τις τιμές και κάθε πότε; Ο παραπάνω καταιγισμός ερωτημάτων βασανίζει τους περισσότερους καταναλωτές. Και, καθώς φαίνεται, θα συνεχίσει να τους βασανίζει με περισσότερη ένταση, καθώς θα πλησιάζει η ώρα που θα κληθούν υποχρεωτικά να αλλάξουν το τιμολόγιο ρεύματός τους.

Η ρήτρα και το νέο σκηνικό

Εν αρχή ην η διαδικασία και οι λόγοι για την οποία μπαίνουμε σε αυτή. Την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, λόγω του τρομακτικού ράλι στο οποίο είχαν οδηγηθεί οι τιμές του ρεύματος (κυρίως από τη δραματική μείωση της κατανάλωσης του ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, συνέπεια της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία), η κυβέρνηση, για να προστατεύσει τα νοικοκυριά αλλά και τους παρόχους από την οικονομική καταστροφή, κατάργησε τα κυμαινόμενα τιμολόγια.

Με τη ρήτρα αναπροσαρμογής -η οποία υπήρχε σε όλα τα συμβόλαια και τα ρύθμιζε ανάλογα με τη διαμόρφωση της σποτ αγοράς, αλλά μέχρι τότε ήταν άγνωστη στο ευρύ κοινό αφού η χρήση της ήταν αμελητέα ή μηδενική- ουσιαστικά όλοι οι προμηθευτές ενέργειας υποχρεώθηκαν να δημιουργήσουν νέα τιμολόγια και να ανακοινώνουν στις 20 κάθε μήνα την τιμή που θα χρέωναν τον επόμενο μήνα. Αυτό αύξησε το κόστος καθώς οι προμηθευτές θα έπρεπε, για να μειώσουν το ρίσκο, να προαγοράζουν την ενέργεια του μήνα, κάτι που ωστόσο δεν φάνηκε σε μεγάλο βαθμό στους λογαριασμούς λόγω των επιδοτήσεων του κράτους σε αυτούς.

Σήμερα, ωστόσο, ο πόλεμος στην Ουκρανία μπορεί να συνεχίζεται, όμως οι συνθήκες στην Ευρώπη έχουν αλλάξει δραματικά. Η Γηραιά Ηπειρος δεν αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της ανεπάρκειας ενέργειας (ο μεγαλύτερος φόβος του περασμένου χειμώνα), οι αποθήκες φυσικού αερίου έχουν γεμίσει από το καλοκαίρι και οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας έχουν αρχίσει να μπαίνουν πιο δυναμικά στο παιχνίδι.

Και αφού δεν υπάρχει πανικός, στις αγορές -το λεγόμενο Χρηματιστήριο Ενέργειας- δεν υπάρχει και ο εφιάλτης της διαρκούς ανόδου των τιμών της ενέργειας. Εχει φτάσει, λοιπόν, η ώρα (και) η ελληνική αγορά ενέργειας να επιστρέψει στην κανονικότητα. Με τη ρήτρα αναπροσαρμογής να επανέρχεται και τις επιδοτήσεις να καταργούνται, αναγκαστικά όλοι οι καταναλωτές θα περιέλθουν σε έναν νέο τύπο τιμολογίου που δεν είναι ένας.

Από την 1η Δεκεμβρίου θα υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις διαθέσιμες επιλογές (πάνω σε αυτές τις βασικές επιλογές οι πάροχοι θα χτίσουν τα δικά τους προγράμματα ώστε να τα κάνουν πιο ελκυστικά). Σε κάθε βασικό είδος τιμολογίου το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας κάνει υποχρεωτική τη χρήση ενός χαρακτηριστικού χρώματος, ώστε να είναι πιο εύκολη η κατηγοροποίησή τους. Τα τρία βασικά είδη τιμολογίων είναι τα σταθερά (μπλε χρώμα), τα κυμαινόμενα (κίτρινο χρώμα) και τα δυναμικά (πορτοκαλί χρώμα). Σε αυτά θα προστεθεί ένα επιπλέον είδος τιμολογίου, το ειδικό (πράσινο χρώμα). Τι είναι όμως το καθένα;

Τα σταθερά ή μπλε τιμολόγια έχουν, όπως λέει και το όνομά τους, σταθερή τιμή χρέωσης ενώ αποτελούν σύμβαση ορισμένου χρόνου. Για όλο τον χρόνο της σύμβασης η τιμή είναι σταθερή.

Τα κυμαινόμενα ή κίτρινα τιμολόγια είναι συνδεδεμένα με την τιμή της χονδρεμπορικής στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Αυτά τα τιμολόγια έχουν δύο βασικές υποκατηγορίες: αυτή στην οποία η τιμή καθορίζεται πριν από την περίοδο κατανάλωσης με οδηγό την τιμή της προηγούμενης περιόδου και αυτή στην οποία η τιμή καθορίζεται εκ των υστέρων, μετά την αγορά και τη χρήση της ενέργειας.

Τα δυναμικά ή πορτοκαλί τιμολόγια δίνουν τη δυνατότητα να καθορίζεται δυναμικά η τιμή της ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή που καθορίζεται από τη σποτ αγορά μπορεί να αλλάξει ακόμα και μέσα στη διάρκεια της ημέρας. Προϋπόθεση για την επιλογή αυτών των τιμολογίων συνιστά η λειτουργία έξυπνου τηλεμετρούμενου μετρητή στην παροχή των καταναλωτών.

Το μπόνους, ειδικό ή πράσινο τιμολόγιο, θα έχει τιμή που θα ανακοινώνεται την πρώτη μέρα κάθε μήνα και θα κλειδώνει για όλη τη διάρκειά του, ανεξάρτητα από το τι θα συμβαίνει στον κόσμο. Σε αυτό θα μεταφερθούν αυτόματα όσοι καταναλωτές δεν θα επιλέξουν κάποιο από τα άλλα προσφερόμενα τιμολόγια.

Πώς θα επιλέξουμε

Παρά το γεγονός ότι είναι νωρίς ακόμα για να κάνουμε τις οριστικές μας επιλογές, καθώς θα πρέπει να περιμένουμε να διαμορφωθούν τα τελικά τιμολόγια από τους παρόχους -με τις επιπλέον παροχές και τις βασικές τιμές και προσφορές στην κάθε κατηγορία-, επειδή πρόκειται για μια αρκετά σύνθετη διαδικασία το καλύτερο είναι να ξεκινήσουμε το… διάβασμα από νωρίς ώστε όταν έρθει η ώρα να είμαστε έτοιμοι να επιλέξουμε με βεβαιότητα. Αλλωστε, σε κάθε περίπτωση, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους θα πρέπει να έχουμε επιλέξει το τιμολόγιο που θέλουμε, ώστε την πρώτη μέρα του 2024 να μπούμε σε αυτό.

Ειδικοί στα ζητήματα της ενέργειας εξηγούν στο «ΘΕΜΑ» ότι ο βασικότερος παράγοντας για να επιλέξουμε το τιμολόγιο που μας ταιριάζει είναι αν θα πάρουμε κάποιο ρίσκο και ποιο θα είναι το επίπεδο αυτού. Τη στάση που θα επιλέξουμε απέναντι στο ρίσκο επιλέγοντας να πληρώσουμε κάτι παραπάνω αλλά να έχουμε τη σιγουριά μας ή να ακολουθήσουμε τις διακυμάνσεις της αγοράς για να πετύχουμε χαμηλότερη τελική τιμή. Επιπλέον, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας την ποσότητα της κατανάλωσής μας, αλλά και κυρίως την ευελιξία που έχουμε να την προσαρμόσουμε μέσα στην ημέρα ή στην εβδομάδα.

Η κατοχή ηλεκτρικού αυτοκινήτου το οποίο φορτίζει από wallbox στο σπίτι, για παράδειγμα, είναι ένας παράγοντας που αλλάζει τα δεδομένα. Ομοίως, αν θερμαινόμαστε στο σπίτι μας με συσκευές που χρησιμοποιούν ηλεκτρισμό ή αν υπάρχουν ώρες που είμαστε πιο ενεργοβόροι. Επιπλέον, τον ρόλο της θα παίξει και η τιμή του παγίου που χρεώνει κάθε πάροχος, αλλά και οι προσφορές-παροχές που θα δίνει για κάθε είδος τιμολογίου ώστε να το κάνει ελκυστικότερο, αλλά και το hedging, που είναι ικανή να κάνει κάθε εταιρεία και τις τιμές που μπορεί να πετύχει στις διεθνείς αγορές, καθώς και το μείγμα ενέργειας που χρησιμοποιεί. Για να κατανοήσουμε τους παράγοντες με βάση τους οποίους θα επιλέξουμε το καινούριο μας τιμολόγιο, ας δούμε τι προσφέρει το καθένα, ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά του χαρακτηριστικά.

ΜΠΛΕ (ΣΤΑΘΕΡΑ)
Για όσους θέλουν ήσυχο το κεφάλι τους

Τα σταθερά τιμολόγια εμπεριέχουν το στοιχείο της ασφάλειας. Είναι γι’ αυτούς που είναι φύσει απαισιόδοξοι και φοβούνται ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να προκύψουν γεωπολιτικοί, οικονομικοί ή άλλοι κίνδυνοι οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν έκρηξη της τιμής της ενέργειας. Αυτά δίνουν σταθερή τιμή, αυτή την οποία μπορούν να κλειδώσουν οι προμηθευτές στη χονδρεμπορική αγορά και στη συνέχεια να κλειδώσουμε και εμείς ως τιμή ανά μεγαβατώρα. Συνεπώς, μπορούμε να έχουμε ήσυχο το κεφάλι μας με αυτό το τιμολόγιο, γνωρίζοντας ότι θα πληρώνουμε μια σταθερή τιμή ρεύματος για το διάστημα που διαρκεί η σύμβασή μας.

Το μειονέκτημα αυτών των τιμολογίων είναι ότι εμπεριέχουν και κάποιο premium. Εχουν δηλαδή ελαφρώς αυξημένη τιμή σε σχέση με τα υπόλοιπα, με δεδομένο ότι το όποιο ρίσκο υπάρχει το παίρνει ο προμηθευτής. Επιπλέον, τα μπλε τιμολόγια είναι τα μόνα που δεν μας επιτρέπουν να αλλάξουμε οποτεδήποτε θέλουμε προσφερόμενο τιμολόγιο, καθώς από τη φύση τους έχουν μακροχρόνιες συμβάσεις (εξάμηνες ή, το πιο συνηθισμένο, ετήσιες) τις οποίες δεν μπορούμε να σπάσουμε. Σε περίπτωση που το κάνουμε, αν δηλαδή διακόψουμε το συμβόλαιό μας με τον προμηθευτή προτού αυτό λήξει για να μετακινηθούμε σε άλλον, ενδέχεται να χρειαστεί να του πληρώσουμε σχετική αποζημίωση. Ουσιαστικά, λοιπόν, εκτός από την τιμή, «κλειδωμένοι» είμαστε και εμείς.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να έχουμε κλειδώσει μια συγκεκριμένη τιμή η οποία στην πορεία να μη μας συμφέρει στην περίπτωση που η τιμή της ενέργειας πέφτει – άρα τα υπόλοιπα τιμολόγια θα είναι αισθητά φθηνότερα. Η λογική λέει ότι αυτά τα τιμολόγια θα έχουν λιγότερες έξτρα παροχές από τα άλλα. Το μπλε τιμολόγιο είναι ιδανικό για εσάς αν δεν έχετε χρόνο ή ενδιαφέρον να συγκρίνετε τις προσφερόμενες τιμές μεταξύ των παρόχων, έχετε σταθερή κατανάλωση και θέλετε να έχετε προϋπολογισμένο το κόστος της ενέργειας που θα πληρώσετε.

ΚΙΤΡΙΝΑ (ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΑ)
Για όσους έχουν αυξημένη κατανάλωση

Τα κυμαινόμενα ή κίτρινα τιμολόγια είναι αυτά που αναμένεται να είναι πολύ δημοφιλή σε νοικοκυριά με μεγάλη κατανάλωση ή επιχειρήσεις – ιδιαίτερα τις ενεργοβόρες. Οι ειδικοί θεωρούν πως, αν ανήκουμε σε αυτές τις κατηγορίες καταναλωτών, ενδεχομένως να αξίζει να πάρουμε το ρίσκο να πληρώνουμε το ρεύμα που καταναλώνουμε βάσει της τιμής της χονδρεμπορικής στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Και εδώ, ιδίως αν έχουμε γνώση της αγοράς, μπορούμε να ρυθμίσουμε το ρίσκο που θα πάρουμε επιλέγοντας την υποκατηγορία όπου θα μάθουμε την τιμή μετά τη χρήση της ενέργειας ή αυτή στην οποία γνωρίζουμε την τιμή που έχει καθοριστεί από την αγορά προτού την καταναλώσουμε. Εδώ, το αβαντάζ είναι ότι οι προμηθευτές δεν θα χρεώνουν κανένα premium.

Αντίθετα, θα επιχειρούν να τα κάνουν πιο ελκυστικά από τον ανταγωνισμό παρέχοντας επιπλέον παροχές και υπηρεσίες. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι κάθε πάροχος ενέργειας θέλει, αν όχι να προσελκύσει περισσότερους, τουλάχιστον να κρατήσει τους πελάτες που έχει σήμερα, άρα θα επιχειρήσει να μας πείσει να μείνουμε σε αυτό και να επωφεληθούμε από τις διακυμάνσεις της τιμής της ενέργειας στο χρηματιστήριο, σε μια περίοδο που δεν επικρατεί ανασφάλεια και δεν διαφαίνονται ρίσκα στον ορίζοντα. Αντίθετα, οι γεμάτες αποθήκες φυσικού αερίου, η ολοένα αυξανόμενη εισχώρηση των ΑΠΕ στην αγορά και το επιτυχές πέρασμα από την ενεργειακή κρίση δίνουν μεγαλύτερη βεβαιότητα για ανταγωνιστικές τιμές.

Ενα άλλο θετικό χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι αυτά τα τιμολόγια μας δίνουν την ελευθερία να μετακινηθούμε οποτεδήποτε θέλουμε, είτε σε άλλο είδος τιμολογίου, είτε και σε άλλον πάροχο, αν κρίνουμε ότι κάτι άλλο είναι πιο συμφέρον για εμάς. Φυσικά, αν έχουμε αυξημένες καταναλώσεις (για παράδειγμα, θερμαίνουμε τους χώρους του σπιτιού με ηλεκτρικές συσκευές, έχουμε μεγάλες επιφάνειες τις οποίες θέλουμε να καλύψουμε), θα μπορούμε να συγκρίνουμε τα δεδομένα της αγοράς, να παίρνουμε προσφορές και να πληρώνουμε -ενδεχομένως και πολύ φθηνότερα από άλλα τιμολόγια- την ενέργεια που καταναλώνουμε. Πολύ δε περισσότερο αν ανακαλύψουμε και εκμεταλλευτούμε την καλύτερη προσφορά για εμάς.
Στα συν και το γεγονός ότι θα υπάρχει ιστορικό τιμών, διαθέσιμο για σύγκριση.

Στα ντεζαβαντάζ, φυσικά, είναι το ρίσκο. Καθώς ζούμε σε ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο διεθνές περιβάλλον, πάντα υπάρχει η πιθανότητα να συμβεί κάτι που θα αλλάξει τα δεδομένα και θα προκαλέσει πανικό στην αγορά, θα φέρει αυξημένη κατανάλωση, ακόμα και προβληματισμό για την επάρκεια της ενέργειας. Σε αυτή την περίπτωση ενδέχεται να είμαστε οι χαμένοι που θα πληρώσουμε χρυσάφι το ρεύμα.

ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ (ΔΥΝΑΜΙΚΑ)
Για όσους είναι… μυημένοι

Στον αμύητο η επιλογή ενός τιμολογίου που βασίζει την τιμολόγηση της ενέργειας στην τιμή της σποτ αγοράς μοιάζει με τρέλα. Και αυτό γιατί η τιμή του ρεύματος θα έχει πολλές διακυμάνσεις, ακόμα και στη διάρκεια της ημέρας. Στην πραγματικότητα, όμως, αν είμαστε -έστω και λίγο- ψαγμένοι στα θέματα ενέργειας και τεχνολογίας και έχουμε τη δυνατότητα ευελιξίας, το πορτοκαλί/δυναμικό τιμολόγιο μπορεί να αποδειχθεί διαμάντι για τον προϋπολογισμό του νοικοκυριού ή της επιχείρησής μας. Γιατί;

Στη σποτ αγορά η τιμή της ενέργειας προκύπτει ανά ώρα. Κάποιες ώρες, αυτές στις οποίες η παραγωγή προέρχεται από ΑΠΕ, η τιμή της είναι πολύ χαμηλή, ενώ τις ώρες που εξαρτάται από το φυσικό αέριο αυξάνεται. Με δεδομένο ότι τα αιολικά εξαρτώνται κυρίως από τις καιρικές συνθήκες, η νορμάλ συμπεριφορά της σποτ αγοράς θέλει τις μεσημεριανές ώρες, οπότε η παραγωγή των φωτοβολταϊκών είναι στο peak της, η τιμή της ενέργειας να είναι φθηνότερη.

Αν πρόκειται για ημέρα όπου οι καιρικές συνθήκες ευνοούν και τα αιολικά για παραγωγή, η τιμή καταβαραθρώνεται. Το βράδυ που αυξάνεται η κατανάλωση και πέφτει η ηλιοφάνεια, αυξάνεται η ζήτηση και μειώνεται η προσφορά, οπότε υπάρχει διακύμανση στην τιμή, στη διάρκεια της ημέρας, η οποία εξαρτάται από τον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης.

Αν κάνουμε αυτοκατανάλωση (δηλαδή έχουμε τοποθετήσει φωτοβολταϊκά στο σπίτι ή στην επιχείρησή μας), το πορτοκαλί τιμολόγιο είναι ιδανικό, καθώς θα μπορούμε να εκμεταλλευτούμε την κατανάλωσή μας με τις ώρες που θα παράγουμε και εμείς, πετυχαίνοντας τις πλέον χαμηλές τιμές στη διάρκεια της ημέρας. Επιπλέον είναι για όσους έχουμε, για παράδειγμα, αυτοκίνητο που φορτίζει στο σπίτι ή έχουμε τη δυνατότητα να ρυθμίζουμε δυναμικά την κατανάλωση, ανάλογα με την ώρα που δείχνει στο κινητό μας ο έξυπνος μετρητής. Αρα επιλέγουμε εμείς πόσο φθηνά θα πληρώνουμε το ρεύμα.

Το αβαντάζ εδώ είναι αυτονόητο: μπορούμε να πετύχουμε τιμές ρεύματος -αν επιλέξουμε και τον κατάλληλο προμηθευτή που θα μας δώσει και το κατάλληλο πακέτο- οι οποίες θα μοιάζουν… εξωγήινα χαμηλές για τους άλλους. Σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης, κυρίως, αυτά τα προγράμματα χρησιμοποιούνται κατά κόρον, ιδιαίτερα τις περιόδους των βροχών κατά τις οποίες τα υδροηλεκτρικά παράγουν τόση ενέργεια που η τιμή της είναι τελική.

Το δίκτυο, δηλαδή, κάποιες ώρες έχει περίσσευμα ενέργειας, το οποίο οι προμηθευτές πληρώνουν τους πελάτες για να τη χρησιμοποιήσουν. Στην πράξη, οι πρόσθετες χρεώσεις και τα πάγια, όπως και τα τέλη χρήσης δικτύου, μπορούν να οδηγήσουν στο να φορτίζει κάποιος το αυτοκίνητό του στο σπίτι, να βάζει πλυντήριο, κλιματιστικό και σκούπα με όλα τα φώτα αναμμένα και να πληρώνει μηδέν.

Επιπλέον μπορούμε και σε αυτό το πρόγραμμα να επιλέξουμε πότε και πού μπορούμε να μετακινηθούμε βρίσκοντας καλύτερη προσφορά. Το αρνητικό και εδώ είναι το ρίσκο. Αν δεν έχουμε τον χρόνο να ασχολούμαστε δυναμικά -δηλαδή σε πραγματικό χρόνο να παρακολουθούμε τη διακύμανση των τιμών της ενέργειας ώστε να ρυθμίζουμε την κατανάλωσή μας- και δεν γνωρίζουμε να το κάνουμε, ενδέχεται να πληρώσουμε ακριβότερα τη χρήση της υπηρεσίας. Το μεγαλύτερο ρίσκο φυσικά είναι κάτι να στραβώσει και οι τιμές να ακριβύνουν σε σημείο που θα κάνουν την ενέργεια απλησίαστη. Η σποτ αγορά σε περιόδους κρίσεων είναι αυτή που είναι και η πιο ευαίσθητη σε υψηλή μεταβλητότητα.

ΠΡΑΣΙΝΑ(ΕΙΔΙΚΑ)
Για όσους δεν (θέλουν να) ξέρουν

Η εισαγωγή από το ΥΠΕΝ του πράσινου τιμολογίου έχει προκαλέσει κάποιες πρώιμες γκρίνιες στους παρόχους ενέργειας που θεωρούν ότι εμμέσως το κράτος παρεμβαίνει στην αγορά. Και αυτό γιατί το ειδικό τιμολόγιο που θα διατίθεται από κάθε προμηθευτή θα είναι ομοιόμορφο για όλους τους προμηθευτές.

Σε αυτό το τιμολόγιο κάθε πρώτη του μήνα θα ενημερωνόμαστε για την τιμή του ρεύματος βάσει της οποίας θα βγαίνει το επόμενο τιμολόγιό μας. Αυτή η τιμή θα είναι κλειδωμένη σε όλη τη διάρκεια του μήνα. Ουσιαστικά, οι προμηθευτές σε αυτή την περίπτωση οφείλουν να ανακοινώνουν την τιμή του επόμενου μήνα, βασιζόμενοι όμως στην τιμή του προηγούμενου. Το θετικό εδώ είναι ότι μπορούμε να ξέρουμε εκ των προτέρων την τιμή που θα πληρώσουμε, συγκρίνοντας τις τιμές μεταξύ των προμηθευτών με απλό τρόπο.

Ουσιαστικά, ο λογαριασμός κοιτάζει στο παρελθόν επειδή αναγκάζει τους προμηθευτές να δίνουν τιμή που βασίζεται στη χονδρεμπορική του προηγούμενου μήνα, ενώ θα υπάρχει διόρθωση στην τιμή του επόμενου. Θα υπάρχει ένας τύπος που θα προσδιορίζει την τιμή ανά μήνα, αλλά θα προκύπτει από τα μεγέθη της αγοράς με τρόπο που θα ορίζει το κράτος. Αρα ουσιαστικά πρόκειται για πρόγραμμα που είναι κυμαινόμενο ανά μήνα.

Το βασικό αβαντάζ είναι ότι μπορούμε να συγκρίνουμε τις τιμές μεταξύ των προμηθευτών και να γνωρίζουμε κάθε μήνα τι θα πληρώνουμε στον προμηθευτή ηλεκτρικού ρεύματος για τον επόμενο μήνα και, το κυριότερο, τι τιμές προσφέρουν όλοι οι υπόλοιποι προμηθευτές. Η τιμή, άλλωστε, θα ανακοινώνεται στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), με τους προμηθευτές να είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν στους λογαριασμούς QR και links τα οποία θα παραπέμπουν στο υπολογιστικό εργαλείο σύγκρισης τιμών της ΡΑΕΕΥ.

Με αυτό τον τρόπο, αν δεν είμαστε ευχαριστημένοι μετά από κάποιους μήνες με την τιμή που μας δίνει ο προμηθευτής της επιλογής μας, μπορούμε να τον αλλάξουμε. Αυτό φυσικά θα ισχύει θεωρητικά, καθώς αν η διαφορά που θα προκύπτει μεταξύ προμηθευτών θα είναι 1 ή 2 ευρώ, ενδεχομένως μόνο ο… Σκρουτζ να επιλέξει την ταλαιπωρία της αλλαγής προμηθευτή για να γλιτώσει αυτό το ποσό.

Το μειονέκτημα είναι ότι επειδή αυτό είναι το πιο σταθερό, ουσιαστικά, πρόγραμμα, θα είναι και το πιο… ξερό. Δεν θα υπάρχει, δηλαδή, προμηθευτής -λογικά- που θα προσθέσει προωθητικές ενέργειες στο τιμολόγιο το οποίο θα είναι και το πιο δημοφιλές (σκεφτείτε πόσοι καταναλωτές θα μεταφερθούν αυτόματα σε αυτό, για παράδειγμα). Οπότε ξεχάστε συνδυασμούς με άλλα προϊόντα και υπηρεσίες και, το κυριότερο, είναι πιθανό οι περισσότεροι προμηθευτές να παρέχουν το συγκεκριμένο τιμολόγιο χωρίς τη δυνατότητα εξόφλησης του λογαριασμού σε δόσεις.

Επιπλέον, εκτός απροόπτων καταστάσεων, τα κίτρινα και πορτοκαλί τιμολόγια αναμένεται να είναι σημαντικά φθηνότερα. Ουσιαστικά, το πράσινο τιμολόγιο είναι φτιαγμένο για το ευρύ κοινό που δεν είναι καταναλωτικά ώριμο να προχωρήσει σε σύγκριση τιμών και παροχών από τους προμηθευτές ενέργειας και άρα να επιλέξει. Είναι ιδανικό, επιπλέον, για όσους αισθάνονται πιο ασφαλείς σε ένα πρόγραμμα που ορίζεται από κρατικές υπηρεσίες.

Ερχονται και άλλες αλλαγές

Κάθε αρχή και δύσκολη, λέει ο λαός και σε αυτή την περίπτωση φαίνεται πως ταιριάζει ιδανικά. Για τους καταναλωτές η διαδικασία της αλλαγής τιμολογίων φαίνεται -και είναι- αρκετά μπερδεμένη. Οσο όμως θα περνά ο καιρός, θα φαίνεται και ευκολότερη, ενώ θα εμφανίζονται και νέα tailor-made προϊόντα από τους προμηθευτές.

Στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, λοιπόν, θα διαμορφωθούν τιμολόγια με νέα χαρακτηριστικά, όπως για καταναλωτές που κάνουν αυτοκατανάλωση με δικά τους φωτοβολταϊκά με σχήματα συμψηφισμού παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. Η όλο και μεγαλύτερη εισχώρηση των ΑΠΕ στην παραγωγή ενέργειας στη Γηραιά Ηπειρο δίνει τη δυνατότητα στους προμηθευτές για τη διαμόρφωση PPAs (μακροχρόνιων συμβάσεων).

Θα φτάσουμε λοιπόν στο σημείο που οι προμηθευτές θα μπορούν να διαθέτουν ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της παραγωγής τους άμεσα σε διμερές επίπεδο (δηλαδή από τον παραγωγό στον καταναλωτή). Αυτό θα είναι προς το συμφέρον και του παραγωγού και του καταναλωτή, καθώς δεν θα περνά από το Χρηματιστήριο Ενέργειας και θα μειώνει την όποια μεταβλητότητα στις τιμές.

Τέτοιες συμβάσεις υπάρχουν και σήμερα, όμως στο μέλλον οι προμηθευτές θα είναι σε θέση να διαμορφώσουν ένα portfolio ενέργειας που δεν θα βασίζεται τόσο στη σποτ αγορά όσο στις διμερείς συμβάσεις, κάτι άλλωστε που αποτελεί στόχο και της Ε.Ε., ώστε να αποσυνδεθεί η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας από τη σποτ αγορά που είναι ευμετάβλητη.