Χωρίς την ενεργοποίηση των κλιμακωτών προστίμων, τουλάχιστον έως το τέλος του έτους, θα συνεχιστεί η διαδικασία συλλογής δηλώσεων του Κτηματολογίου.
Λόγω των συνθηκών που διαδραματίζονται στη χώρα εξαιτίας της πανδημίας, το υπουργείο Περιβάλλοντος, αλλά και ο Φορέας, φαίνεται πως έχουν αφήσει στην άκρη και την είσπραξη των προηγούμενων προγραμμάτων (35 ευρώ ανά δικαίωμα), με τις ίδιες πηγές να τονίζουν πως πρόκειται για ποσά που επίσης δεν αναμένεται να ζητηθούν στο άμεσο μέλλον. Την ίδια ώρα, με διατάξεις του περιβαλλοντικού νομοσχεδίου, στο Ελληνικό Κτηματολόγιο θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές.
Συγκεκριμένα:
- Μετά τα μέσα του ερχόμενου Ιουνίου οι ενδιαφερόμενοι (ιδιοκτήτες, δικηγόροι, κ.λπ.) θα μπορούν να ζητούν, να εξοφλούν και να παραλαμβάνουν ηλεκτρονικά όλα τα πιστοποιητικά από τα κτηματολογικά γραφεία που ανήκουν στο Φορέα.
- Επιπλέον, μετά τα μέσα Ιουνίου οι πωλήσεις, οι μεταβιβάσεις, οι γονικές παροχές, οι κληρονομιές, αλλά και οι κάθε είδους εγγραπτέες πράξεις θα μπορούν να υποβάλλονται από τους δικηγόρους και τους συμβολαιογράφους ηλεκτρονικά στο Κτηματολόγιο.
Ένα από τα προβλήματα που δημιουργούσε πονοκέφαλο στη διοίκηση του Κτηματολογίου ήταν η υποστελέχωση του προσωπικού, που οδηγούσε αναπόφευκτα σε καθυστερήσεις, μεταξύ αυτών και στην εξέταση των ενστάσεων. Αποτέλεσμα αυτού, περί τις 200.000 αντιρρήσεις να στοιβάζονται σε συρτάρια και οι πολίτες που έχουν καταθέσει τις αιτήσεις τους να βρίσκονται στο… περίμενε για να προχωρήσουν σε δικές τους υποθέσεις. Με τις αλλαγές που προωθούνται:
- Θα μπορούν να στελεχώνονται όχι μόνο με τοπογράφους (όπως συμβαίνει σήμερα) αλλά και με πολιτικούς μηχανικούς.
- Θα μπορούν να συνεδριάζουν με τηλεδιάσκεψη. Όπως εξηγούν από το Κτηματολόγιο, αυτό σημαίνει ότι τοπογράφοι, δικηγόροι ή πολιτικοί μηχανικοί θα μπορούν να εξετάζουν υποθέσεις όλης της Ελλάδας, γεγονός που θα διευκολύνει και θα επιταχύνει την εξέταση των χιλιάδων ενστάσεων που είναι σήμερα σε εκκρεμότητα.
- Οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα πρέπει να γνωρίζουν πως στις περιοχές όπου έχει προηγηθεί προανάρτηση (Αθήνα, Λαμία, Βόλος, Λιβαδειά, αλλά και αυτές που περιλαμβάνονται στο ΚΤΙΜΑ-16, δηλαδή το τρέχον πρόγραμμα κτηματογράφησης) όλες οι αιτήσεις διόρθωσης θα εξετάζονται πλέον από το Γραφείο Κτηματογράφησης (δηλαδή τον ανάδοχο που «τρέχει» το πρόγραμμα). Και από τα μέσα Ιουνίου 2020 και έπειτα θα γίνει προσπάθεια να ισχύει για όλα τα υπόλοιπα προγράμματα της χώρας.
Για τα κλιμακωτά πρόστιμα, ΥΠΕΝ και Κτηματολόγιο σχεδίαζαν να ενεργοποιηθούν εντός Απριλίου, ωστόσο λόγω του κορωνοϊού και των προβλημάτων που προκύπτουν δεν αναμένεται να ζητηθούν μέσα στο 2020. Σημαντικό ρόλο στην απόφαση αυτή έπαιξε και το γεγονός ότι οι πολίτες σε γενικές γραμμές συμμετείχαν ενεργά στη διαδικασία συλλογής δηλώσεων. Υπενθυμίζεται ότι τα πρόστιμα αφορούν όσους δεν έχουν σπεύσει να δηλώσουν την ατομική τους ιδιοκτησία μέχρι και σήμερα. Όπως προβλέπεται, το ύψος των χρηματικών ποινών θα συνδέεται τόσο με την αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας όσο και με το χρόνο καθυστέρησης υποβολής της δήλωσης.
Όσον αφορά την είσπραξη των ποσών που είναι στον πάγο εδώ και χρόνια, πηγές του υπουργείου Περιβάλλοντος τονίζουν στον «Ε.Τ.» πως σε αυτή τη φάση δεν υπάρχουν σκέψεις να καταβληθούν στο Δημόσιο. Ενα από τα σενάρια που υπάρχει στο τραπέζι, το οποίο όμως δεν θα παίξει σίγουρα εντός του έτους, είναι ο Φορέας να «ζητήσει» τα 35 ευρώ όταν οι πολίτες θα προχωρήσουν σε κάποια δικαιοπραξία.
Υπενθυμίζεται πως για τα παλαιοτέρα χρέη η προηγούμενη διοίκηση του Κτηματολογίου είχε κάνει σχετικές συζητήσεις με την τότε ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, προκειμένου τα ανωτέρω ποσά να εισπραχθούν το επόμενο διάστημα. Για τα προγράμματα του 2008 ο νόμος προβλέπει η καταβολή του αναλογικού τέλους να πραγματοποιείται από τους δικαιούχους κυριότητας και επικαρπίας που έχουν καταχωρισθεί στους κτηματολογικούς πίνακες. Το αναλογικό τέλος κτηματογράφησης καταβάλλεται από τους κύριους ή επικαρπωτές και καθορίζεται σε ποσοστό ένα επί τοις χιλίοις επί της πέραν των 20.000 ευρώ αξίας του δικαιώματος που προκύπτει από την τιμή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο. Στην περίπτωση συνδικαιούχων οι 20.000 ευρώ εξαιρούνται από κάθε έναν δικαιούχο και το ποσό που προκύπτει επιμερίζεται μεταξύ τους. Παράλληλα, το ανώτατο ποσό που θα κληθούν να πληρώσουν είναι τα 900 ευρώ.
Ο λόγος πάντως που δεν έχουν μέχρι στιγμής εισπραχθεί είχε αποδοθεί στο γεγονός ότι επί της ουσίας το κόστος ορίζεται με βάση την αντικειμενική αξία, η οποία ανά περιοχή και ιδιοκτησία διαφέρει, φέρνοντας στην πράξη μια σχετική δυσκολία. Σχετικά με τα 35 ευρώ ανά δικαίωμα για τα παλαιά προγράμματα 1997 – 1999, επίσης δεν αναμένεται να «διεκδικηθούν» από το Δημόσιο στο άμεσο μέλλον.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ
- Δεν ενεργοποιούνται εντός του έτους τα κλιμακωτά πρόστιμα.
- Δεν θα διεκδικήσει το Δημόσιο άμεσα τα 35 ευρώ από τα παλαιά προγράμματα.
- Μεταβιβάσεις, κληρονομιές, πιστοποιητικά κ.λπ. θα υποβάλλονται και θα λαμβάνονται ηλεκτρονικά από τον Ιούνιο.
- Λύση για περίπου 200.000 ενστάσεις που ήταν στον αέρα λόγω υποστελέχωσης προσωπικού.
- Οι επιτροπές θα στελεχώνονται και από μηχανικούς, πέρα από τοπογράφους που ήταν μέχρι σήμερα.
Οι υπόλοιπες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου
- Αναθεωρείται η διαδικασία πρόσληψης των προϊσταμένων των κτηματολογικών γραφείων. Σημειώνεται ότι πρόκειται για θέσεις επί θητεία πέντε ετών (που μπορεί να ανανεώνεται), τις οποίες μπορούν να καταλάβουν και υπάλληλοι και ιδιώτες. Οι αιτήσεις των υποψηφίων μπορούν να αφορούν και περισσότερες από μία προκηρυσσόμενες θέσεις. Η επιλογή των προϊσταμένων διενεργείται από τριμελή Επιτροπή Επιλογής Προϊσταμένων Κτηματολογικών Γραφείων και Υποκαταστημάτων, που ορίζεται από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενώ οι επιλεγέντες διορίζονται με απόφαση του υπουργού.
- Προβλέπεται ότι δύναται να προσλαμβάνει ο Φορέας προσωπικό με συμβάσεις μίσθωσης έργου.
- Επιστρέφουν οι 29 δικηγόροι που έφυγαν μετά την αλλαγή του Φορέα από ΕΚΧΑ σε Ελληνικό Κτηματολόγιο.
- Καθίσταται υποχρεωτική η ηλεκτρονική υποβολή των εγγραπτέων πράξεων στα κτηματολογικά γραφεία και υποκαταστήματα του Φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο».
- Με την παράγραφο 4 προβλέπεται ότι για το προσωπικό που μεταφέρεται από ειδικά άμισθα υποθηκοφυλακεία στον Φορέα, πλην δικηγόρων, λαμβάνονται υπόψη για τη μισθολογική του κατάταξη τα τυπικά προσόντα και ο χρόνος υπηρεσίας που διανύθηκε στα ειδικά άμισθα υποθηκοφυλακεία.
