Η διορατικότητα του πρωθυπουργού οι έντονες και συντονισμένες προσπάθειες έφεραν υποστηρικτικές δηλώσεις προς την ελληνική διπλωματία
Σε μία παρτίδα σκληρού διπλωματικού πόκερ εξελίσσεται η παρασκηνιακή αντιπαράθεση Ελλάδας – Τουρκίας που έχει προκύψει τις τελευταίες ημέρες μετά την υπογραφή του Μνημονίου Κατανόησης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης για τη χάραξη της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.
Η αντίδραση της Αθήνας απέναντι στην κλιμακούμενη τουρκική προκλητικότητα ήταν άμεση και, με πρωτοβουλία του υπουργείου Εξωτερικών αλλά και του ίδιου του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, κίνησε άμεσα τις διπλωματικές οδούς προκειμένου να επιτύχει την απομόνωση της Άγκυρας. Σημείο – τομή στην συστηματική αντίδραση που καταγράφει η Αθήνα ήταν η στροφή της Ιταλίας που καταδίκασε τη στάση της Τουρκίας. «Η Ιταλία απέστειλε στρατιωτικό πλοίο στην Κύπρο για την προστασία των εθνικών της συμφερόντων», γράφει η ιταλική εφημερίδα La Repubblica, προσθέτοντας ότι πρόκειται για φρεγάτα, η οποία βρίσκεται στην Κύπρο από την περασμένη Παρασκευή, «για την προστασία των ιταλικών εθνικών συμφερόντων».
Μάλιστα, σύμφωνα με το τηλεγράφημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ, η La Repubblica υπενθυμίζει ότι «από τον περασμένο Οκτώβριο η Τουρκία ξανάρχισε τις γεωτρήσεις στα ανοικτά της Κύπρου, σε περιοχή που έχουν εξασφαλίσει η γαλλική Total και η ιταλική Eni». Η ιταλική φρεγάτα Μartinengo έφτασε την περασμένη Παρασκευή στο λιμάνι της Λάρνακας. Πρόκειται για επιχείρηση «περιπολίας της ανατολικής Μεσογείου, με στόχο την παρουσία και την παρακολούθηση των ναυτικών περιοχών, με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και για την προστασία των εθνικών συμφερόντων» αναφέρεται, αναλυτικά, σε επίσημο ιταλικό ανακοινωθέν. «Τις επόμενες ημέρες, η Martinengo θα πάρει μέρος σε ασκήσεις με το ναυτικό φίλων χωρών. Πιθανώς πρόκειται για την Ελλάδα και την Κύπρο» γράφει η La Repubblica. «Το μήνυμα προς την Άγκυρα είναι σαφές: αν χρειάζεται να δείξουμε τη σημαία μας, εμείς είμαστε έτοιμοι» τονίζει, τέλος, η εφημερίδα της Ρώμης.
Στις διπλωματικές επιτυχίες της ελληνικής πλευράς καταγράφεται και η αντίδραση της Γαλλίας απέναντι στην Τουρκία αναφορικά με το ίδιο ζήτημα. Ενδεικτική της στάσης του «Ελιζέ» ήταν η δήλωση του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Τετάρτη, στο πλαίσιο της συνεδρίασης του ΝΑΤΟ. Ο Γάλλος πρόεδρος επισήμανε πως «η Τουρκία οφείλει να σέβεται τα κυριαρχικά δικαιώματα των μελών του ΝΑΤΟ. Εκφράζω τη στήριξή μου για τις ανησυχίες της Ελλάδας αναφορικά με την συμφωνία Λιβύης-Τουρκίας». Ο Μακρόν επέκρινε την Τουρκία και για το θέμα της τρομοκρατίας. «Δεν υπήρξε δυνατή συναίνεση με την Τουρκία για τον ορισμό της τρομοκρατίας», τόνισε χαρακτηριστικά ο Γάλλος πρόεδρος. Η Τουρκία εξαπέλυσε στις αρχές Οκτωβρίου στρατιωτική επίθεση στη βόρεια Συρία εναντίον της συροκουρδικής πολιτοφυλακής την οποία θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση, προκαλώντας την καταδίκη του Παρισιού.
Σημειώνεται ότι, όλο το τελευταίο διάστημα, ο Γάλλος πρόεδρος βρίσκεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τον Τούρκο ομόλογό του Ταγίπ Ερντογάν.
ΟΙ ΗΠΑ ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ωστόσο, έχει κατορθώσει χάρη και στους λεπτούς χειρισμούς της ελληνικής διπλωματίας να ενισχύσει την ελληνική θέση απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις λαμβάνοντας ηχηρή στήριξη και από την αμερικανική διπλωματία. Το πλέον χαρακτηριστικό δείγμα της υποστήριξης των ελληνικών θέσεων απέναντι στην Τουρκία από τον αμερικανικό παράγοντα είναι η ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ την προηγούμενη εβδομάδα που χαρακτήριζε ως προκλητικό το μνημόνιο κατανόησης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης.
«Η ανακοίνωση ενός υπογεγραμμένου μνημονίου κατανόησης για την οριοθέτηση μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης Εθνικής Συμφιλίωσης της Λιβύης (GNA) έχει προκαλέσει εντάσεις στην περιοχή, δεν είναι χρήσιμη και είναι προκλητική» αναφέρει συγκεκριμένα το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ. Σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπενθύμισε ότι οι ΗΠΑ δεν παίρνουν γενικά θέση στις διαφωνίες για τα θαλάσσια σύνορα άλλων κρατών. Παρόλα όμως αυτά, κάλεσε «όλες τις πλευρές να απέχουν από ενέργειες που ενέχουν τον κίνδυνο να αυξήσουν τις εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο σε μια ευαίσθητη χρονικά στιγμή».
Κληθείς να σχολιάσει τις τελευταίες εξελίξεις, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών παρατήρησε ότι «αυτές οι εξελίξεις δείχνουν τον κίνδυνο η σύγκρουση στη Λιβύη να λάβει ευρύτερες περιφερειακές διαστάσεις και την επείγουσα ανάγκη να εργαστούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη μέσω διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μιας λύσης».
Από εκεί και πέρα, ο Έλληνας πρωθυπουργός συναντήθηκε σήμερα και με τον Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα, κ. Τζέφρι Πάιατ, στον οποίον και εξέθεσε τον εντονότατο προβληματισμό της ελληνικής πλευράς για τις τουρκικές προκλήσεις. Πιο συγκεκριμένα, οι δύο άνδρες συζήτησαν αναφορικά με το επικείμενο ταξίδι του πρωθυπουργού στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, καθώς επίσης και για το περιεχόμενο των επιστολών που έστειλε η Ελλάδα στον Γενικό Γραμματέα και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
«ΣΥΜΜΑΧΙΑ» ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Στο ίδιο μήκος κύματος με τον αμερικανικό παράγοντα, κινήθηκαν και οι σύμμαχοι της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Αρχικά, η Αίγυπτος καταδίκασε τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης κάνοντας λόγο για αδυναμία της υπάρχουσας κυβέρνησης να υπογράφει συμφωνίες με διεθνή ισχύ. Το κοινοβούλιο στο Κάιρο καταδίκασε με τον πλέον επίσημο τρόπο τη συμφωνία σημειώνοντας πως «η Αίγυπτος απορρίπτει τελείως τη συμφωνία μεταξύ του Αλ Σάρατζ της Λιβύης και της Τουρκίας». Μάλιστα, ο πρόεδρος της Αιγυπτιακής Βουλής και προσθέτει: «Η Αίγυπτος δεν θα παραμείνει αδρανής, σε περίπτωση που οποιαδήποτε ξένη χώρα θα μπορούσε να αποτελέσει απειλή για τα δυτικά σύνορά της με τη Λιβύη. Σε όσους μπορεί να πιστεύουν ότι μπορούν να βλάψουν από αέρος, εδάφους ή θαλάσσης τα σύνορα της Αιγύπτου, ποτέ δεν θα τους επιτραπεί να το πράξουν».
Παράλληλα, αντίστοιχη ήταν και η στάση του έταιρου υποστηρικτή και συμμάχου της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο, του Ισραήλ. Μάλιστα, η ισραηλινή πλευρά εξέφρασε την πλήρη υποστήριξή της στην Ελλάδα για τις θαλάσσιες ζώνες της, καθώς και την αντίθεσή της σε κάθε απόπειρα παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, εκφράζει το Ισραήλ, ύστερα από την κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων και τα προειδοποιητικά μηνύματα Στέιτ Ντιπάρτμεντ και Κρεμλίνου προς την Άγκυρα. «Το Ισραήλ παρακολουθεί με ανησυχία τα πρόσφατα βήματα της Τουρκίας στη Μεσόγειο. Η αγνόηση του εθιμικού διεθνούς δικαίου της θάλασσας μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή», τονίζει μέσω Twitter το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ.
Η Ε.Ε. ΒΓΑΖΕΙ «ΑΚΥΡΗ» ΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ
Το επόμενο «χαστούκι» για την τουρκική διπλωματία αναμένεται να έρθει από την ευρωπαϊκή πλευρά καθώς, σύμφωνα με πηγές από τις Βρυξέλλες, αναμένεται η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης να κριθεί άκυρη από την Ε.Ε.
Οι πηγές της Ε.Ε. σημειώνουν στο γερμανικό πρακτορείο ότι η εν λόγω συμφωνία δεν μπορεί να έχει καμία νομική ισχύ κάτι που υποστήριξε από την πρώτη στιγμή και η ελληνική πλευρά. Εξάλλου, μόλις τη Δευτέρα, στο Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ο Ελληνας ΥΠΕΞ Νίκος Δένδιας τόνισε για πολλοστή φορά ακριβώς αυτό. Ο,τι η συμφωνία δεν έχει καμία νομική βάση.
Από τη δική της πλευρά, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φορ ντε Λάινεν από τη δική της πλευρά είχε εκφράσει τη Δευτέρα τη στήριξή της τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, σχετική αναφορά γίνεται και στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου των ΥΠΕΞ όπου χαρακτηριστικά τονίζεται ότι η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.
Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ
Τη στάση του State Department φαίνεται πως αποφάσισε να ακολουθήσει και το Κρεμλίνο όπου εξέφρασε τις ανησυχίες του το MoU μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. «Ευελπιστούμε ότι τα μέρη που υπέγραψαν τα προαναφερθέντα μνημόνια θα επιδείξουν πολιτική σύνεση και δεν θα προβούν σε βήματα τα οποία είναι ικανά να οξύνουν ακόμα περισσότερο την ούτως ή άλλως δύσκολη κατάσταση στη Λιβύη και συνολικά στη Μεσόγειο» ανέφερε συγκεκριμένα η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα.
Κληθείσα να σχολιάσει το μνημόνιο κατανόησης που υπέγραψαν η Τουρκία και η Λιβύη σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, η κ. Ζαχάροβα δήλωσε πως μια νομική αξιολόγηση αυτών των εγγράφων μπορεί να δοθεί μόνο αφού εξεταστεί το περιεχόμενό τους, το οποίο προς το παρόν δεν ανακοινώνεται.
Πριν από λίγες ώρες, ωστόσο, διέρρευσε η είδηση πως ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα έχει τηλεφωνική επικοινωνία τις επόμενες ημέρες με τον Ταγίπ Ερντογάν αναφορικά με την πρόθεσή του να παρέμβει στα εσωτερικά της Λιβύης. «Τις ερχόμενες μέρες, αυτή η τηλεφωνική επικοινωνία θα πραγματοποιηθεί, και γίνονται προετοιμασίες», συμπλήρωσε ο Ρώσος αξιωματούχος. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε αναφέρει χθες σε τηλεοπτική του συνέντευξη ότι θα συζητήσει με τον Ρώσο ομόλογό του την κατάσταση στη Λιβύη και εξέφρασε την πρόθεσή του να προσπαθήσει να τον πείσει να σταματήσει τη στήριξη που παρέχει στον ισχυρό άνδρα της ανατολικής Λιβύης Χαλίφα Χάφταρ.
«Η Ρωσία καλωσορίζει όλες τις πρωτοβουλίες που ενδέχεται να συμβάλουν στη διευθέτηση στη χώρα. Στην πραγματικότητα, η βάση της διευθέτησης αυτής έχει υπονομευθεί, σε μεγάλο βαθμό, λόγω γνωστών στρατιωτικών ενεργειών από ορισμένες γνωστές συμμαχίες», είπε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
