Λίγα πράγματα βοήθησαν τον ΣΥΡΙΖΑ να ανέβει στην εξουσία στην περίοδο των μνημονίων, περισσότερο από το θέμα των πλειστηριασμών.
Το σύνθημα «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη», όπως και το «δεν πουλάμε, δεν χρωστάμε, δεν πληρώνουμε», άγγιξαν πραγματικά την κοινωνία. Όχι μόνο γιατί μια από τις βασικές πλευρές της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης ήταν ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι βρέθηκαν στη θέση να μην μπορούν να αποπληρώσουν κανονικά τα δάνειά τους. Αλλά και γιατί το σπίτι, η ιδιοκατοίκηση, το «κεραμίδι πάνω από το κεφάλι» στη χώρα μας θεωρείται -και δικαίως- θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.
Το ζήτημα αυτό, σε αντίθεση, με άλλα μέτρα, άγγιζε σχεδόν όλη την κοινωνία.
Κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ είχε σημαία του το «κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη». Σήμερα, συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. 32.000 σπίτια διεκδικούνται από τις τράπεζες και 44.000 από τα «κοράκια» – Οι πλειστηριασμοί αγγίζουν πλέον τον σκληρό πυρήνα της λεγόμενης λαϊκής κατοικίας
Καταιγίδα λοιπόν, πλειστηριασμών και πωλήσεων κόκκινων δανείων μάς περιμένει το 2019, με περισσότερα από 76.000 ακίνητα κάθε κατηγορίας να αλλάζουν χέρια. Μάλιστα το 2019 θα αποδειχτεί η χρονιά κορύφωσης των συντονισμένων ενεργειών από τις τράπεζες στη μάχη για τα κόκκινα δάνεια, δημιουργώντας εφιαλτικό περιβάλλον για όσους έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με αυτές. Τα ψέματα τελείωσαν και μαζί τους όλα τα περιθώρια ευελιξίας και διαχείρισης με κοινωνικά κριτήρια που είχαν οι τραπεζικοί οργανισμοί.
Η συγκυρία γίνεται δραματική λόγω των ασφυκτικών πιέσεων που δέχονται τα ελληνικά τραπεζικά ιδρύματα από τις αρμόδιες αρχές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να μειώσουν τα κόκκινα δάνεια. Η πίεση να προχωρήσουν άμεσα σε δραστικές λύσεις δοκιμάζει την κεφαλαιακή επάρκειά τους, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να χρειαστούν νέες αυξήσεις κεφαλαίου το 2019. Μόνο και μόνο το γεγονός ότι η κυβέρνηση με το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας επεξεργάζονται ένα σχέδιο ελάφρυνσης των τραπεζικών ισολογισμών από τα προβληματικά δάνεια, με την Τράπεζα της Ελλάδος να επεξεργάζεται ταυτόχρονα ένα ανάλογο σχέδιο, αποδεικνύει την κρισιμότητα της κατάστασης.
Πλειστηριασμοί και πωλήσεις δανείων σε funds είναι η συνταγή που υπέδειξαν και επιβάλλουν τώρα χωρίς δεύτερη σκέψη οι ευρωπαϊκές αρχές στις ελληνικές τράπεζες. Και αυτή τη φορά η εντολή θα εφαρμοστεί για τρεις διαφορετικούς λόγους:
■ Η κυβέρνηση στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς λείανε τόσο το θεσμικό πλαίσιο όσο και τις διαδικασίες των πλειστηριασμών ώστε να είναι πιο λειτουργικά και αποτελεσματικά. Δημιουργήθηκε η ηλεκτρονική πλατφόρμα πλειστηριασμών, περιορίστηκε από έξι σε δύο μήνες ο χρόνος για να επαναληφθεί ένας άγονος πλειστηριασμός, ποινικοποιήθηκε η παρεμπόδιση από τις συλλογικότητες, υιοθετήθηκε η άρση τραπεζικού απορρήτου για κόκκινους δανειολήπτες κ.ά.
■ Στις 31 Δεκεμβρίου 2018 λήγει η ισχύς του νόμου Κατσέλη, και όπως όλα δείχνουν, θα αντικατασταθεί από μια πολιτική επιδοτήσεων των δανειοληπτών. Το νέο καθεστώς θα επιδοτεί υπό προϋποθέσεις δανειολήπτες με ακίνητα αξίας σημαντικά μικρότερης των 100.000 ευρώ.
■ Οι τράπεζες τα δύο προηγούμενα χρόνια εξάντλησαν το απόθεμα κόκκινων δανείων που συνδέονταν με εγγυήσεις μεγάλων κατοικιών, σπιτιών σε ακριβές περιοχές κ.λπ. Οι πλειστηριασμοί αγγίζουν πλέον τον σκληρό πυρήνα της λεγόμενης λαϊκής κατοικίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι το 2019 θα πραγματοποιηθούν από τις τράπεζες 32.000 πλειστηριασμοί ακινήτων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Επιπλέον, υπό την αυστηρή καθοδήγηση των ευρωπαϊκών αρχών, οι τράπεζες πουλάνε μαζικά πακέτα κόκκινων δανείων. Μόνο αυτή την περίοδο τρέχει το πρόγραμμα «Pillar» που αφορά τιτλοποίηση κόκκινων στεγαστικών δανείων ύψους 2 δισ. ευρώ από τη Εurobank. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται 45.000 στεγαστικά που δεν έχουν εξυπηρετηθεί τα τελευταία χρόνια και συνδέονται με εγγυήσεις 36.000 ακινήτων. Τμήμα των ομολόγων θα πουληθεί σε ιδιώτες. Παράλληλα η Εθνική τρέχει το πρόγραμμα «Symbol», το οποίο αφορά πώληση 13.000 δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων που συνδέονται με εγγυήσεις 7.900 ακινήτων. Μόνο από τους πλειστηριασμούς και τα δύο συγκεκριμένα πακέτα κόκκινων δανείων που είναι τώρα στην αγορά προς πώληση θα αλλάξουν χέρια 75.900 ακίνητα. Επειδή, όμως, από όλες τις τράπεζες θα ακολουθήσουν και άλλες πωλήσεις κόκκινων δανείων, δεν φαίνεται υπερβολική η εκτίμηση ότι τον επόμενο χρόνο μπορεί να αλλάξουν χέρια ακόμη και 100.000 ακίνητα κάθε κατηγορίας.
Εξισώνεται η εξαθλίωση και η υφαρπαγή περιουσιών με ένα δανεικό επίδομα ;;;
