«Οι πολίτες μάς ζήτησαν να προωθήσουμε πιο γρήγορα τις μεγάλες αλλαγές. Δεν έχω δικαίωμα να διαψεύσω τις προσδοκίες τους», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης
Ισχυρό σήμα εκπλήρωσης των προεκλογικών δεσμεύσεών του, με αιχμή την ενίσχυση των εισοδημάτων πάνω από 2.500.000 χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων, καθώς και τη βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών, εξέπεμψε ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί στις ομιλίες τους κατά την διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης, διαδικασία που ολοκληρώνεται σήμερα.
«Οι πολίτες μάς ζήτησαν να προωθήσουμε πιο γρήγορα τις μεγάλες αλλαγές. Δεν έχω δικαίωμα να διαψεύσω τις προσδοκίες τους», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος επανέλαβε πως είναι πρωθυπουργός όλων των Ελληνίδων και των Ελλήνων, αλλά και ότι είναι εδραία η πεποίθησή του ότι «οι καλύτερες ημέρες είναι μπροστά μας».
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι με το εκλογικό αποτέλεσμα της 25ης Ιουνίου έκλεισε ένας πολυετής κύκλος καθυστέρησης, διχασμού, ψέματος και τοξικότητας και υπογράμμισε ότι «οι μεγάλες τομές προέρχονται από μεγάλες συναινέσεις και ευρύχωρες κοινωνικές συμμαχίες». Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Μητσοτάκης επεσήμανε ότι η Ελλάδα του 2023 δεν είναι ούτε αυτή του 2010, ούτε αυτή του 2015, ούτε και αυτή του 2019, σημειώνοντας ότι «πλέον η ελληνική κοινωνία είναι πιο ανθεκτική, πιο ενωμένη και με μεγαλύτερη αισιοδοξία». Μάλιστα, σε μία κίνηση που μπορεί να εκληφθεί ως πολιτική αβρότητα προς την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε ειδική αναφορά στον ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέα Παπανδρέου, και τον επίσης πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, για τη συμβολή τους στην εμπέδωση της Δημοκρατίας εν καιρώ Μεταπολίτευσης.
Πολυδιάστατος εκσυγχρονισμός
Αφού έκανε μία σύντομη ιστορική αναδρομή στον αστικό εκσυγχρονισμό του Ελευθέριου Βενιζέλου, τον ανορθωτικό εκσυγχρονισμό των δεκαετιών 1950-1960 και τον πολιτικό εκσυγχρονισμό του αείμνηστου ιδρυτή της παράταξης, Κωνσταντίνου Καραμανλή, μετά το 1974, ο Κυριάκος Μητσοτάκης «βάφτισε» την αποστολή της δεύτερης διακυβέρνησής του έναν «πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό». «Για εμένα αυτό σημαίνει μία μεγάλη προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε τις πολλές παθογένειες και ταυτόχρονα να προσαρμοστούμε με μεγάλη ταχύτητα στις μεγάλες προκλήσεις που έρχονται από το μέλλον… Αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να είναι συμπεριληπτική και να προστατεύει πρώτα και κύρια τους αδύναμους, πρέπει όλοι να έχουν μερίδιο στον πλούτο που θα δημιουργείται», επεσήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Προς το τέλος της ομιλίας του μάλιστα και ενόψει του προγραμματισμένου ραντεβού του με τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας την προσεχή εβδομάδα, ο πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα στην Άγκυρα ότι η Αθήνα είναι έτοιμη να προχωρήσει σε μία διαδικασία εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων, αναφέροντας εκ νέου την ύπαρξη μίας και μόνης διαφοράς, ήτοι την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «δεν θα γυρίσουμε την πλάτη στην ιστορία, εάν έχουμε την ευκαιρία να τη διαμορφώσουμε».
Μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας και της ανεργίας
Εξειδικεύοντας τις δεσμεύσεις του ανά τομέα και εν προκειμένω στο πεδίο της Οικονομίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε ειδική αναφορά στο νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων από 1/1/2024, με οριζόντιες αυξήσεις σε όλους τους υπαλλήλους ύστερα από 15 χρόνια, με αυξήσεις επίσης στις αμοιβές όλων όσοι κατέχουν θέση ευθύνης, αλλά και σε αυτούς που έχουν οικογένεια.
– Στο μέτωπο αντιμετώπισης της ακρίβειας επισημοποίησε τη συνέχιση του «Market pass», που -σύμφωνα με πληροφορίες της «Α»- θα διαρκέσει τουλάχιστον έως τον Οκτώβριο, με προοπτική να επεκταθεί ως το τέλος του έτους, για την κάλυψη του 10% των μηνιαίων αγορών των περισσότερων νοικοκυριών.
– Υπενθύμισε τη νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για τα ασφαλισμένα από φυσικές καταστροφές ακίνητα, την πρόσθετη έκπτωση φόρου κατά 1.000 ευρώ στις οικογένειες με παιδιά, μέσω του οποίου περίπου 700.000 οικογένειες θα λαμβάνουν έως και 220 ευρώ επιπλέον κάθε χρόνο, καθώς και τη συνέχιση -στο τέλος του 2023- της εφάπαξ ενίσχυσης των συνταξιούχων που συνεχίζουν να πλήττονται από την προσωπική διαφορά του νόμου Κατρούγκαλου.
– Αναφέρθηκε δε και στην κατάργηση της οριζόντιας κράτησης ύψους 30% για τους εργαζόμενους συνταξιούχους, η οποία, όπως είπε, αντικαθίσταται από μία μικρή παρακράτηση στο σκέλος της αμοιβής τους.
– Στα μεσοπρόθεσμα οικονομικά μέτρα ο πρωθυπουργός ενέταξε τη μείωση των τεκμηρίων κατά 30%, την υποχώρηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία ακόμη μονάδα και τη σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες.
– Επιπλέον, στα μέτρα στήριξης των νέων ο Κυριάκος Μητσοτάκης συμπεριέλαβε, πέραν της αύξησης του κατώτατου και του μέσου μισθού και της περαιτέρω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, την αύξηση οικογενειακού επιδόματος στους δημόσιους υπαλλήλους κατά 20 ευρώ για το πρώτο παιδί και κατά επιπλέον 50 ευρώ από το δεύτερο παιδί, όπως και το «Youth pass» ύψους 150 ευρώ σε κάθε νέο και νέα 18 και 19 ετών για ταξίδια και πολιτιστικές δράσεις, από τον Σεπτέμβριο.
– Δεν παρέλειψε επίσης να διαμηνύσει εκ νέου πως η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αποτελεί κορυφαίο στόχο της κυβέρνησης για το 2023.
– Στο πλαίσιο αυτό εκτίμησε ότι η αναβάθμιση της οικονομίας θα επέλθει μέχρι το τέλος του έτους, ενώ αναφέρθηκε ειδικώς στην πρόωρη αποπληρωμή των διμερών δανείων του πρώτου μνημονίου έως το τέλος του 2023, αλλά και στην επίτευξη λογικών πρωτογενών πλεονασμάτων, καθώς και στη μείωση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ κάτω από το 140% έως το 2027.
– Έθεσε επίσης τους φιλόδοξους στόχους της υποχώρησης της ανεργίας στο 8% έως το 2027, της αύξησης των εξαγωγών στο 60% του ΑΕΠ, αλλά και της μείωσης των ανισοτήτων και της αύξησης του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ και του μέσου μισθού στα 1.500 ευρώ έως το 2027.
– Για τους συνταξιούχους, ο πρωθυπουργός υπενθύμισε τη μόνιμη απαλλαγή των πρώην δικαιούχων του ΕΚΑΣ από κάθε συμμετοχή στις φαρμακευτικές δαπάνες τους, καθώς και την αύξηση συντάξεων μεγαλύτερη του 3% από 1/1/2024. Για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 950 ευρώ και του μέσου μισθού στα 1.500 ευρώ έως το 2027.
– Επισήμανε ότι η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ φεύγουν από το Υπερταμείο και επιστρέφουν υπό τον άμεσο έλεγχο του Δημοσίου, στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής διαχείρισης και προστασίας των υδάτινων πόρων.
– Στον δημόσιο τομέα επέμεινε ότι έως το 2027 το 90% των περίπου 4.500 διοικητικών διαδικασιών του Δημοσίου θα έχουν ψηφιοποιηθεί, ενώ μίλησε για την εκκίνηση της συνταγματικής αναθεώρησης από προτείνουσα Βουλή το 2025.
Άμυνα
Στο αμυντικό σκέλος υπογράμμισε τη βούληση για την αναβάθμιση των αμυντικών εξοπλισμών με 24 μαχητικά Rafale, την αναβάθμιση 83 F-16 σε Viper, την απόκτηση τριών φρεγατών Belharra, αλλά και την προμήθεια των ελληνικών F-35.
Υγεία – ΕΚΑΒ
Για τον πολύπαθο χώρο της Υγείας, ο πρωθυπουργός επέμεινε για την ανασυγκρότηση του ΕΚΑΒ και είπε ότι συγκροτείται ειδική ομάδα από 250 δικυκλιστές-διασώστες που θα προηγούνται των ασθενοφόρων, παρέχοντας ταχύτερα τις πρώτες βοήθειες, καθώς και ότι προσλαμβάνονται 800 διασώστες στο ΕΚΑΒ, ενώ διατίθεται επίσης εξειδικευμένο προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και της Πυροσβεστικής για κάλυψη κενών στο προσωπικό σε περισσότερες από 50 περιοχές της Ελλάδας.
Στο θεσμικό επίπεδο ο κ. Μητσοτάκης προέκρινε την κοστολόγηση των κομματικών προγραμμάτων από ανεξάρτητο φορέα, το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο, αλλά και τη σύσταση Συμβουλευτικής Επιτροπής στον Πρωθυπουργό για θέματα τεχνητής νοημοσύνης από τα πιο λαμπρά ελληνικά μυαλά εντός και εκτός συνόρων.
Υποδομές
Στα μεγάλα έργα υποδομών ο πρωθυπουργός ενέταξε μεταξύ άλλων την ολοκλήρωση του μετρό της Θεσσαλονίκης, την επέκταση του μετρό της Αθήνας, αλλά και την υλοποίηση του αυτοκινητόδρομου Πατρών-Πύργου, του άξονα Ε-65 στην Κεντρική Ελλάδα και του ΒΟΑΚ στην Κρήτη, τον νέο περιφερειακό Θεσσαλονίκης, ενώ αναφέρθηκε σε συνολικά 5.700 μικρά, μεσαία και μεγάλα έργα σε κάθε Περιφέρεια της χώρας, που ξεπερνούν τα 60 δισ., με 12 περιφερειακά σχέδια ανάπτυξης.
Αναλυτικά τι θα περιλαμβάνει το πρώτο Πολυνομοσχέδιο
Την επόμενη εβδομάδα θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση το πρώτο πολυνομοσχέδιο της Κυβέρνησης. Τα μέτρα που περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο θα ισχύσουν από το 2024.
Το δημοσιονομικό κόστος των μέτρων είναι περίπου 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, συμπεριλαμβανομένης της νέας τρίμηνης επέκτασης του Market Pass έως το τέλος Οκτωβρίου.
Εκτός από το Market Pass, το «καλάθι του νοικοκυριού» και το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, θα δοθεί και απευθείας έκτακτο βοήθημα 250 ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους με προσωπική διαφορά. Μένει να διευκρινιστεί αν η περίμετρος αυτού του βοηθήματος θα περιοριστεί σε περίπου 1,1 εκατ. συνταξιούχους ή αν θα διευρυνθεί και σε άλλες ευάλωτες ομάδες.
Η υπεραπόδοση του Προϋπολογισμού υπολογίζεται επισήμως σε περίπου 900 εκατ. ευρώ, αλλά, αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για ακόμα υψηλότερες επιδόσεις της οικονομίας, τότε το διαθέσιμο «μαξιλάρι» για έκτακτες παρεμβάσεις ως το τέλος της χρονιάς θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.
Στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας θα συμπεριληφθούν τα μέτρα μόνιμου χαρακτήρα, που πρόκειται να εφαρμοστούν από την Πρωτοχρονιά του 2024.
Δημόσιο: Τίθεται σε ισχύ το νέο μισθολόγιο, με κόστος 500 εκατ. ευρώ και τέσσερα βασικά χαρακτηριστικά:
Α) Οριζόντιες αυξήσεις για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια. Οι πληροφορίες αναφέρουν ποσοστό της τάξης του 5%-6%.
Β) Αυξήσεις στα επιδόματα θέσης ευθύνης.
Γ) Πριμ παραγωγικότητας, που θα συνδέεται με την επίτευξη συγκριμένων ποιοτικών και ποσοτικών στόχων, π.χ. την εκκαθάριση εκκρεμών φακέλων συνταξιοδότησης.
Δ) Αυξήσεις στα επιδόματα παιδιών και συγκεκριμένα κατά 20 ευρώ για το 1 παιδί και 50 ευρώ για τα δύο και περισσότερα.
O βαθμός δυσκολίας του νομοθετικού πλαισίου ανεβαίνει, καθώς περιλαμβάνει και την πλήρη αναμόρφωση των ειδικών μισθολογίων, δηλαδή βασικούς μισθούς και ειδικά επιδόματα για πανεπιστημιακούς, δικαστικούς, Σώματα Ασφαλείας, Ένοπλες Δυνάμεις.
Φορολογία εισοδήματος: Αλλαγές στη φορολογική κλίμακα δεν υπάρχουν και ούτε σχεδιάζονται, όπως διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές. Ωστόσο, από την Πρωτοχρονιά αυξάνεται η έκπτωση φόρου για τα προστατευόμενα τέκνα, άρα και το έμμεσο αφορολόγητο κατά 1.000 ευρώ. Ειδικότερα, η μείωση του φόρου ανεβαίνει:
Από τα 810 ευρώ στα 900 ευρώ για τον φορολογούμενο με 1 εξαρτώμενο τέκνο, κι αυτό ισοδυναμεί με αφορολόγητο 10.000 ευρώ.
Από τα 900 ευρώ στα 1.120 για 2 εξαρτώμενα τέκνα, άρα αφορολόγητο 11.000 ευρώ.
Από τα 1.120 ευρώ στα 1.340 ευρώ για 3 εξαρτώμενα τέκνα, άρα αφορολόγητο 12.000 ευρώ.
Από τα 1.340 ευρώ στα 1.580 ευρώ για 4 εξαρτώμενα τέκνα (εδώ λόγω στρέβλωσης της κλίμακας η αύξηση της έκπτωσης φόρου θα είναι 240 αντί 220 ευρώ), άρα αφορολόγητο 13.000 ευρώ
Για κάθε επιπλέον εξαρτώμενο τέκνο μετά το τέταρτο, η μείωση του φόρου αυξάνεται κατά 220 ευρώ για κάθε επόμενο τέκνο, αυξάνοντας έτσι και το έμμεσο αφορολόγητο κατά 1.000 ευρώ.
Αυτό που θα πρέπει να σημειωθεί είναι ότι η αύξηση του αφορολογήτου αλλάζει και την παρακράτηση φόρου στους μισθωτούς και του ιδιωτικού και του δημόσιο τομέα, άρα προκύπτει μια έμμεση μισθολογική αύξηση.
Συντάξεις: Από την Πρωτοχρονιά έρχεται και νέα αύξηση, η οποία κατά τον Πρωθυπουργό θα είναι πάνω από 3%. Με βάση τις μάλλον συντηρητικές παραδοχές του Προγράμματος Σταθερότητας για το ΑΕΠ και τον πληθωρισμό, η αύξηση του 2024 θα είναι κοντά στο 4%. Για την αύξηση αυτή δεν απαιτείται νέα νομοθετική διάταξη.
Αντιθέτως, απαιτείται νομοθετική διάταξη, που θα έρθει τη νέα χρονιά, για την καταβολή επιδόματος προσωπικής διαφοράς, όπως δηλαδή έγινε και φέτος τον Απρίλιο. Το ύψος του νέου επιδόματος θα αποφασιστεί την τελευταία στιγμή κι αφού ληφθεί υπόψιν το “ροκάνισμα” της προσωπικής διαφοράς, μετά τη νέα ονομαστική αύξηση.
Νομοθετική διάταξη, που πιθανότατα δεν θα συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο-σκούπα αλλά σε νομοσχέδιο του Σεπτεμβρίου, απαιτεί και η αλλαγή του συστήματος παρακράτησης σε συνταξιούχους που εργάζονται. Αντί του οριζόντιου 30% στις συντάξεις, θα παρακρατείται (10%-20%) επί του συμπληρωματικού εισοδήματος, κάτι που θα ωφελήσει κυρίως τους χαμηλοσυνταξιούχους.
Στο κοινωνικό «πακέτο» συμπεριλαμβάνεται η αύξηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και η μόνιμη απαλλαγή των πρώην δικαιούχων του ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή στη φαρμακευτική δαπάνη.
Φορολογία: Πέρα από την αύξηση του αφορολογήτου λόγω παιδιών, το 2024 φέρνει την περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για όσους ασφαλίζουν τα σπίτια τους έναντι φυσικών καταστροφών, αλλά και μια μεγάλη αλλαγή: το “ψαλίδισμα” των τεκμηρίων.
Η μείωσή τους κατά 30% θα έρθει με άλλο νομοσχέδιο και θα αφορά στη χρήση του 2024, άρα τη διαφορά θα τη δούμε στις φορολογικές δηλώσεις του 2025. Αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι πέρα από τη διόρθωση των στρεβλώσεων και των αδικιών στη φορολόγηση που προκαλούν τα τεκμήρια -ειδικά το ελάχιστο των 3.000 ευρώ- με το “ψαλίδισμά” τους θα ωφεληθούν χιλιάδες πολίτες με χαμηλά πραγματικά εισοδήματα, που λόγω τεκμηρίων π.χ. ιδιοκατοίκησης, χάνουν προνοιακά επιδόματα.
Στη δέσμη των προγραμματικών δηλώσεων περιλαμβάνονται η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μία μονάδα και η σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, τα οποία θα έρθουν σε νομοσχέδιο την επόμενη χρονιά, καθώς η εφαρμογή τους είναι προγραμματισμένη από το 2025 και μετά.
