Ολοκληρωμένη γραμμή άμυνας για επιχειρήσεις-νοικοκυριά απέναντι στις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης των ανατιμήσεων των τροφίμων, με μέτρα που μπορούν να ξεπεράσουν τα 6 δισ. ευρώ, ετοιμάζει το υπ. οικονομικών για το δεύτερο εξάμηνο του χρόνου.
Εξι μήνες μετά την πρώτη εφαρμογή του, τον Νοέμβριο του 2021, είναι φανερό ότι το μέτρο των επιδοτήσεων των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου δεν «λειτουργεί», καθώς το μικρό όφελος για τους καταναλωτές εξανεμίζεται από την κούρσα των τιμών του φυσικού αερίου.
Κρίσιμος Μάιος
Ο Μάιος θα είναι ένας μεταβατικός μήνας κατά τον οποίο η οικονομία θα συνεχίσει να στηρίζεται με το μέτρο των επιδοτήσεων των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου και την επανάληψη του μέτρου της ειδικής επιδότησης του πετρελαίου κίνησης που αποδείχθηκε αποτελεσματική. Παράλληλα, θα είναι ο μήνας κατά τον οποίο θα «κλειδώσει» η παρέμβαση στα τιμολόγια του ηλεκτρικού, η οποία -όπως τονίζουν αρμόδια στελέχη του υπ. Οικονομικών- θα αποτελέσει πραγματική «ανάσα» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και θα διαρκέσει μέχρι και το τέλος του χρόνου.
Η ανάγκη παρέμβασης στην τιμή του ρεύματος θα τεθεί ως θέμα από την Ελλάδα και άλλες χώρες της Ε.Ε. στη Σύνοδο Κορυφής στο τέλος του επόμενου μήνα, με την προσδοκία να υπάρξει κοινή ευρωπαϊκή λύση. Σε κάθε περίπτωση, ο πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί ότι ακόμη και αν δεν υπάρξει κοινή ευρωπαϊκή λύση, η Ελλάδα θα προχωρήσει μόνη της στην παρέμβαση με το σχέδιο να θέλει την αποσύνδεση της τιμής χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος από την τιμή του φυσικού αερίου και στη συνέχεια την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, πέραν της οποίας οι παραγωγοί θα επιδοτούνται από το κράτος. Ο στόχος είναι τα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος να επιστρέψουν στα επίπεδα του πρώτου μισού του 2021.
Παράλληλα, έως το τέλος Ιουνίου θα ανακοινωθεί και η παράταση του μειωμένου ΦΠΑ σε εστίαση, τουρισμό, μεταφορές, θέατρα και κινηματογράφους (κόστος περίπου 270 εκατ. ευρώ) μέχρι και το τέλος του χρόνου, όπως έχει προαναγγείλει ο υπ. Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
Στην κατεύθυνση αυτή θα συνεχιστούν τα στοχευμένα μέτρα για τα οικονομικά ευάλωτα νοικοκυριά ενώ αναμένεται να επαναληφθεί η επιταγή ακρίβειας των 200 ευρώ τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο. Το ίδιο θα συμβεί και με την επιδότηση των καυσίμων, με δεδομένο ότι το βοήθημα που θα δοθεί τις επόμενες μέρες θα έχει ισχύ μέχρι και τον Ιούνιο.
Το περιθώριο για την υλοποίηση των μέτρων δίνει η υπέρβαση των εσόδων που αγγίζει τα 2 δισ. ευρώ για το 2021 και οριοθετεί ο συμπληρωματικός προϋπολογισμός για τις δαπάνες που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή. Με δεδομένο ότι τα μέτρα που εφαρμόζονται αυτές τις ημέρες έχουν κόστος 490 εκατ. ευρώ υπάρχει ακόμη περιθώριο για μέτρα ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ που θα επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η παρέμβαση στο ρεύμα θα χρηματοδοτηθεί από τον λογαριασμό όπου συγκεντρώνονται τα έσοδα από τα δικαιώματα για τις εκπομπές ρύπων και τον λογαριασμό για τις ΑΠΕ που έχουν συνολικά ένα υπόλοιπο ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ. Η προσδοκία είναι η Ε.Ε. να απελευθερώσει τα αδιάθετα δάνεια ύψους 230 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για όσες χώρες θέλουν και μπορούν να δανειστούν με ευνοϊκούς όρους για να στηρίξουν τις οικονομίες τους. Ανεξάρτητα από το αν η παρέμβαση στο ρεύμα γίνει μόνο με εθνικούς πόρους ή θα περιλάβει και κοινοτικούς, θα χρειαστεί ένα ποσό μεγαλύτερο από 6 δισ. για να υλοποιηθεί.
Υψηλές προσδοκίες για τα έσοδα
Το υπ. Οικονομικών έχει βάσιμες προσδοκίες για καλή πορεία των δημοσίων εσόδων και το 2022. Η προσδοκία αυτή βασίζεται σε 3 παράγοντες:
» Ο πρώτος είναι ότι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις διατηρούν στις τράπεζες περίπου 20 δισ. σε καταθέσεις από τη διετία της πανδημίας. Αυτό δίνει θετικό σήμα για εκπλήρωση των φορολογικών τους υποχρεώσεων χωρίς μεγάλες απώλειες, ειδικά για φέτος που ο ΕΝΦΙΑ θα είναι μειωμένος για το 75% των ιδιοκτητών και θα πληρωθεί μαζί με τον φόρο εισοδήματος σε πολύ περισσότερες δόσεις.
» Ο δεύτερος είναι ότι οι έμμεσοι φόροι θα έχουν καλύτερη πορεία από την αναμενόμενη λόγω του πληθωρισμού. Η μείωση της κατανάλωσης λόγω της ακρίβειας θα περιοριστεί σημαντικά με την παρέμβαση στο ρεύμα και της αύξησης του κατώτερου μισθού. Από την άλλη, οι τιμές αναμένεται να μείνουν ψηλά μέχρι και το τέλος του χρόνου. Συνεπώς, οι έμμεσοι φόροι που συνδέονται με τις τιμές θα είναι περισσότεροι απ’ ό,τι είχε υπολογιστεί.
» Ο τρίτος είναι ότι ο τουρισμός, παρά τη συντηρητική πρόβλεψη για ανάκτηση του τζίρου του 2019 σε ποσοστό έως 85%, φαίνεται ότι θα εκπλήξει ευχάριστα. Οι νεότερες εκτιμήσεις θέλουν τον τζίρο της τουριστικής βιομηχανίας να ξεπερνά φέτος τα 18 δισ. που έφτασε το 2019 την τελευταία χρονιά προ κορονοϊού.
